Sekretarz Stanu w resorcie rolnictwa Stefan Krajewski: nie będzie rozwoju bez współpracy

„Bardzo się cieszę, że Związek Banków Polskich organizuje takie forum wymiany wiedzy i doświadczeń jak Konwent na rzecz Współpracy i Rozwoju Polskiej Bankowości Spółdzielczej, bo bez współpracy nie byłoby rozwoju” – powiedział Stefan Krajewski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Mamy wiele spraw do rozwiązania po naszych poprzednikach. Jedną z nich są niewątpliwie zmiany wprowadzone na mocy ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej polegające na stosowaniu wobec rolników, w zakresie prowadzonej przez nich działalności rolniczej, rozwiązań konsumenckich.

„Poprzedni rząd przyjmując tzw. wrzutkę w ustawie lombardowej zmienił stan prawny i tym samym bardzo mocno uderzył w rolników ograniczając im możliwość zaciągnięcia kredytów. Pojawiły się dodatkowe utrudnienia (wydłużenie procedur, wymaganie od rolników dodatkowych dokumentów, niejasna ocena kredytowa), które mogą skutecznie odstraszyć rolników od możliwości zaciągnięcia nowych kredytów” – dodaje Sekretarz Stanu Stefan Krajewski.

Obecnie już z rynku dochodzą informacje, że niektóre banki przestały przyjmować wnioski kredytowe od rolników, albo mocno ograniczyły ofertę. Niestety duże gospodarstwa rolne (towarowe) potrzebują kapitału, aby dalej się rozwijać i inwestować.

Przyjęta ustawa niestety blokuje takie podejście, a jak wskazują eksperci zmiana ta negatywnie może dotknąć nawet 400 tys. polskich gospodarstw rolnych, które przez ostatnie 20 lat akcesji w Unii inwestowały w swój rozwój i zapewniały konkurencyjność polskiego rolnictwa na wspólnotowym rynku.

Już w grudniu ubiegłego roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwrócił się do Ministra Finansów w sprawie wypracowania rozwiązania związanego ze zmianą tych przepisów tak, aby zapewnić kredytowanie inwestycyjne producentom rolnym.

Do tego pojawiają się głosy i opinie, że przyjęte przepisy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej zostały uchwalone z pominięciem podstawowych technik legislacyjnych. Nie były przeprowadzone konsultacje społeczne ani z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ani ze środowiskiem rolniczym, które nie zostało włączone i dopuszczone do prac legislacyjnych w Sejmie.

Rolnicy bardzo odczuli najpierw ograniczenia wynikające z pandemii Covid-19, a następnie z powodu zmian jakie powstały po rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Te dwa wydarzenia wpłynęły bardzo mocno na sytuację ekonomiczną rolników. Zdecydowanie pogorszyła się ich efektywność i opłacalność gospodarowania.

Nastąpiło rozwarcie nożyc cenowych. W pierwszej kolejności gwałtownie wzrosły ceny środków do produkcji rolnej, zwłaszcza nawozów, a następnie mieliśmy do czynienia z załamaniem cen na rynkach rolnych.

Trudna sytuacja na rynku była pochodną błędów decyzyjnych podejmowanych przez poprzednio rządzących, a także wynikała z niekontrolowanego napływu tańszych surowców rolnych z Ukrainy.

„Jesteśmy nie tylko w Unii Europejskiej, ale jesteśmy także mocno osadzeni na światowych rynkach rolnych. To one w głównej mierze decydują o cenach za produkty rolne. A te niestety w 2023 r. utrzymywały się w trendzie mocno spadkowym.

Nie możemy też zapomnieć o wpływie na nasz rynek swobodnego dostępu produktów rolnych z Ukrainy do Unii Europejskiej. Napływ tych produktów spowodował zakłócenia nie tylko na naszym rynku, ale też na rynkach pozostałych tzw. krajów przyfrontowych.

Baczna obserwacja zmian zachodzących w poszczególnych krajach uświadamia nam również, że problem nadmiernego i nieograniczonego importu produktów rolnych z Ukrainy zaczyna także dotykać innych państw, m.in. Austrii, Niemiec czy Francji…” – podkreślił Stefan Krajewski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Czytaj także: Trwa Konwent na rzecz Współpracy i Rozwoju Polskiej Bankowości Spółdzielczej 2024

Obecna sytuacja dobitnie pokazała, że niezbędne jest wypracowanie skutecznych mechanizmów, które będą sprzyjały temu, aby produkty rolne z Ukrainy trafiały przede wszystkim tam, gdzie są najbardziej potrzebne, tam gdzie docierały przed wybuchem wojny.

„Naszym wspólnym, w ramach całej Unii Europejskiej, najpilniejszym zadaniem jest wypracowanie takich mechanizmów, które będą z jednej strony chroniły unijnych rolników, a z drugiej strony będą wyznaczały jasną ścieżkę na drodze Ukrainy do Wspólnoty.

Przypomnę, że obecne regulacje zakłócają warunki konkurencji, gdyż rolnicy ukraińscy nie muszą spełniać bardzo wysokich norm i standardów prowadzenia produkcji rolnej, jakie muszą realizować rolnicy w UE” – dodał.

Mamy pełną zgodę, że miejsce Ukrainy jest we wspólnocie państw europejskich, ale też mamy pełną świadomość, że muszą być spełnione określone warunki wejścia, zastosowane i określone okresy przejściowe oraz wypełnione standardy i normy.

„W tak skomplikowanej sytuacji niezbędne jest wsparcie rolników dostępnymi dla nich kredytami. Ogromna w tym względzie jest oczywiście rola sektora bankowego.

A szczególna rola przypada  właśnie bankom spółdzielczym, które są najbliżej rolników i od lat z nimi współpracują. Szacuje się, że w Polsce ok. 60% kredytów na działalność rolniczą udzielają banki spółdzielcze, natomiast pozostałe 40% pozostaje w gestii banków komercyjnych” – powiedział Pan Minister Stefan Krajewski.

Jak to powinno być realizowane w chwili obecnej i w najbliższej przyszłości  – z pewnością powinno być przedmiotem wspólnej dyskusji wszystkich zainteresowanych stron – rolników poprzez ich przedstawicieli, sektor bankowy i administrację rządową – uzupełnił.

Takie podejście daje możliwość wspólnego wypracowania najbardziej efektywnych form. Niezbędne jest znalezienie kompromisu. Potrzebne są rozwiązania, które będą potrafiły połączyć interesy rolników w postaci dostępnych dla nich kredytów przy jednoczesnym zapewnieniu zachowania rentowności sektora bankowego, w tym banków spółdzielczych.

Korzystna sytuacja w zakresie wyników finansowych banków, stwarza dobre warunki do większego wsparcia innowacji w sektorze rolnym i szerszego otwarcia się na małe i średnie przedsiębiorstwa działające na obszarach wiejskich i poza nimi.

„Jestem przekonany, że dzisiejszy Konwent na rzecz Współpracy i Rozwoju Polskiej Bankowości Spółdzielczej jest takim pierwszym krokiem na tej drodze” – dodał na zakończenie Stefan Krajewski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.