Rząd planuje przyjąć projekt ustawy o dochodach samorządów w III kw. 2024 r.

„Proponuje się by dochody samorządów z tytułu PIT i CIT liczone były jako procent od dochodów podatników danego podatku z terenu danej JST (obecnie dochód samorządów z tytułu PIT i CIT naliczany jest od podatku należnego danej JST).

Co do zasady byłby to dochód podatników z ostatniego najbardziej aktualnego roku, za który dane o dochodach podatników są dostępne” – czytamy w wykazie prac Rady Ministrów.

Dochód podatników PIT/CIT podlegałby waloryzacji.

Każda kategoria samorządu terytorialnego ma posiadać określony procentowy udział w dochodach podatników PIT i CIT.

Czytaj także: Od początku 2025 roku nowe przepisy o dochodach JST

Nowa pojęcie: potrzeby finansowe samorządów

Projekt zakłada także rozszerzenie katalogu dochodów z PIT, w których samorządy terytorialne mają udział o podatek PIT pobierany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Projektowana ustawa wprowadza pojęcie potrzeb finansowych JST, które mają podlegać finansowaniu zwiększonymi dochodami z tytułu PIT i CIT i w mniejszym stopniu subwencją ogólną.

W projektowanej ustawie zaproponowano wyodrębnienie takich potrzeb JST jak:

a) potrzeby wyrównawcze,

b) potrzeby oświatowe,

c) potrzeby rozwojowe,

d) potrzeby ekologiczne,

e) potrzeby uzupełniające.

Korekta zamożności samorządów

Projekt zakłada utrzymanie systemu korekty zamożności, który ma dotyczyć najbogatszych samorządów. Ma być wyliczany na podstawie dochodów podatkowych, jaki i subwencji ogólnej, z uwzględnieniem jednolitych parametrów dla wszystkich kategorii JST.

Korekta zamożności dokonywana byłaby co do zasady poprzez obniżenie kwoty zwiększonych dochodów z PIT i CIT, podano.

Czytaj także: Nowe przepisy dotyczące finansowania JST mają zniwelować skutki Polskiego Ładu w samorządach

Wydzielenie miast na prawach powiatu

Na mocy projektowanej ustawy planowane jest także wydzielenie miast na prawach powiatu, jako oddzielnej kategorii JST w ramach systemu dochodów samorządu.

Jak podano w uzasadnieniu, rozwiązanie takie ma zmierzać „do bardziej precyzyjnego ustalenia potrzeb finansowych JST” i pozwolić  m.in. „na uwzględnienie: specyfiki wydatkowej samorządów, od której zależą potrzeby wyrównawcze samorządów, potrzeb rozwojowych poszczególnych kategorii samorządów”.

Wydzielenie miast na prawach powiatu ma objąć wszystkie elementy systemu dochodów samorządu terytorialnego, zarówno w zakresie udziału w PIT i CIT, jak i ustalania potrzeb finansowych.

Jedna rezerwa uzupełniająca dochody JST

Ponadto projekt zakłada wprowadzenie jednej rezerwy uzupełniającej dochody jednostek samorządu terytorialnego na poziomie 1% kwoty potrzeb finansowych ustalonych dla wszystkich JST.

Rezerwa byłaby przeznaczona na dofinansowanie zadań o szczególnie ważnym dla samorządu terytorialnego znaczeniu społecznym lub gospodarczym. Podział tej rezerwy następowałby z udziałem strony samorządowej