Rynek finansowy: Czas na nowy model cash processingu

Karol Materna

Podobnie było zresztą rok temu, kiedy to Związek Banków Polskich wraz z Centrum Prawa Bankowego i Informacji podjęły pionierską decyzję o zorganizowaniu konferencji poświęconej wyłącznie tradycyjnej formie płatności. Zgłoszenia napływające masowo od uczestników zaskoczyły samych organizatorów, przesądzając o kontynuacji wydarzenia w kolejnych latach. – To, co się wtedy wydarzyło, tak frekwencyjnie, jak i merytorycznie, uznać należy za sukces – podkreślił wiceprezes ZBP. Przypomniał równocześnie, iż problemy zasygnalizowane rok wcześniej znalazły swą kontynuację zarówno w pracach grup roboczych ZBP, jak również działaniach partnerów wydarzenia, czyli Narodowego Banku Polskiego i Polskiej Organizacji Firm Obsługi Gotówki. Wymiernym efektem współdziałania tych środowisk jest obowiązujące od sierpnia tego roku Zarządzenie prezesa NBP nr 19/2016 w sprawie sposobu i trybu przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań banknotów i monet oraz wykonywania czynności związanych z zaopatrywaniem banków w te znaki. Mieczysław Groszek określił ów dokument jako wyraz koniecznego w takich sytuacjach kompromisu, przekazał również podziękowania za owocną współpracę na ręce obecnych na konferencji przedstawicieli banku centralnego – członka zarządu dr. Jacka Bartkiewicza oraz dyrektora Departamentu Emisyjno- Skarbcowego Marka Olesia.

Bezpieczeństwo, sprawność i koszty

Te trzy obszary obsługi gotówki wskazał jako priorytetowe wiceszef NBP. – Jeśli chodzi o bezpieczeństwo udało nam się zmodernizować polskie banknoty obiegowe. Mają standard zabezpieczeń, który jest na poziomie europejskim i światowym – podkreślił Jacek Bartkiewicz. Dowodem na skuteczne zabezpieczenie polskich środków płatniczych ma być stosunkowo niewielka liczba pojawiających się w obrocie fałszywych banknotów; członek zarządu NBP stwierdził, iż pod tym względem Polska znajduje się „po bezpiecznej stronie”. Optymalizacji procesów obsługi gotówki, zarówno w aspekcie organizacyjnym, jak i kosztowym, służyć mają nowe regulacje przygotowywane przez bank centralny, jak wspomniane zarządzenie prezesa NBP nr 19/2016 czy też przygotowywana właśnie, istotna nowelizacja zarządzenia nr 31/2103 określającego zasady postępowania ze zużytymi i nienadającymi się do obiegu banknotami.

– Obecny model obrotu gotówki zbliża się do kresu. Jest on nieefektywny: wiekowy sprzęt, rozproszone sortownie, niezestandaryzowane procedury – tak konieczność dokonania gruntowych zmian w tym obszarze uzasadniał Marek Oleś. Pierwszy ze wspomnianych dokumentów zakłada przebudowę sprawozdawczości podmiotów uczestniczących w obsłudze gotówki do NBP; nowe zasady raportowania pozwolą analitykom polskiego banku centralnego na lepsze zdiagnozowanie zjawisk zachodzących na rynku obrotu gotówkowego, w tym ocenę rzeczywistego rozmiaru recyklingu środków płatniczych. Przepisy zarządzenia odnoszą się również do bardziej praktycznych aspektów cash processingu; przykładem może być wyodrębnienie z grupy banknotów niezdatnych do obiegu dodatkowej kategorii środków płatniczych ...