Rolnictwo: Nowe zasady restrukturyzacji zadłużenia w sektorze agro

Arkadiusz Lewicki

W czerwcu br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opublikowało projekt ustawy restrukturyzacji podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Środowisko bankowe generalnie uważa za wskazane wsparcie tych z nich, które z różnych powodów doznają problemów skutkujących niewypłacalnością lub zagrożeniem niewypłacalnością wobec wierzycieli. Jednocześnie sektor bankowy podkreśla konieczność prymatu zasad wolnorynkowych i konieczności regulowania zobowiązań przez strony umowy, w tym zgodnej z prawem ochrony wierzyciela jako podstawy stabilności obrotu cywilnoprawnego. W związku z tym projekt omawianej ustawy należy ocenić jako rozwiązanie wyjątkowe, dla rozstrzygnięcia docelowego palącego problemu dotyczącego prawie 1700 gospodarstw rolnych.

Adresaci

Minister rolnictwa proponuje możliwość restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne poprzez spłatę starego zadłużenia, związanego z prowadzeniem działalności rolniczej. Pozostałe zobowiązania rolnika będą podlegały zasadom ogólnym – zgodnie z funkcjonującą już ustawą z 2015 r. („Prawo restrukturyzacyjne”). Projektowanej ustawy nie będzie można zastosować także do podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, wobec których już toczy się postępowanie restrukturyzacyjne oraz wobec podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne w likwidacji lub w upadłości, które takim procesom podlegają, tzn. nie są osobami fizycznymi prowadzącymi gospodarstwa rolne i nieprowadzącymi jednocześnie działalności gospodarczej lub zawodowej.

Restrukturyzacją będzie mógł zostać objęty, co do zasady, podmiot prowadzący gospodarstwo rolne, który: jest osobą fizyczną, osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, posiada miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski, jest właścicielem gospodarstwa rolnego, jest małym, średnim lub dużym przedsiębiorstwem w rozumieniu przepisów unijnych i co najmniej od trzech lat prowadzi działalność rolniczą oraz jest niewypłacalny albo jest zagrożony niewypłacalnością.

Formy pomocy

Restrukturyzacji wg nowej ustawy podlegać będą długi o charakterze pieniężnym, które powstały w związku z prowadzeniem działalności rolniczej, obejmujące kapitał, odsetki i inne opłaty związane z obsługą zadłużenia.

W projekcie ustawy zaproponowano cztery formy pomocowe. Pierwszą z nich będą dopłaty Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych. Drugą – pożyczki Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na spłatę zadłużenia. Trzecią – gwarancje spłaty restrukturyzacyjnych kredytów bankowych, udzielane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Ostatnia, czwarta forma – to przejęcie zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne przez KOWR.

W tym zakresie regulator nie odpowiada jednak na pytanie, czy podmiot prowadzący gospodarstwo rolne może skorzystać tylko z jednej formy pomocy publicznej w odniesieniu do danego długu, czy też może skorzystać z kilku jednocześnie, np. z dopłat ARiMR do oprocentowania kredytu restrukturyzacyjnego udzielonego przez bank i jednocześnie gwarancji zabezpieczającej spłatę tego kredytu udzielonej przez KOWR.

Wniosek o kredyt restrukturyzacyjny podmiot prowadzący gospodarstwo rolne złoży w banku kredytującym, który podpisze z ARiMR umowę o współpracy. Oprocentowanie takiego kredytu miałoby być korzystniejsze od innych kredytów preferencyjnych ze względu na to, że udzielany będzie podmiotowi, który utracił płynność finansową. Regulator, stosownie do przepisów prawa bankowego, decyzję o udzieleniu kredytu pozostawił bankowi. Dopłaty do oprocentowania ...