Raport specjalny – „Ranking największych banków w Polsce”: Wespół w zespół

Bogdan Szafrański

Utworzenie IPS miało poprawić bezpieczeństwo i pozycję konkurencyjną banków spółdzielczych, które do niego przystąpią. W miejsce rozdrobionego systemu miała powstać grupa bankowa o aktywach plasujących ją na wysokim szóstym miejscu wśród największych podmiotów bankowych w Polsce.

Warto przypomnieć, że w 2018 r. zrzeszenia banków spółdzielczych w obecnej postaci przestaną istnieć zgodnie z art. 22b ust 12 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Zgodnie z nim w zrzeszeniu, w którym został utworzony system ochrony, do którego przystąpił bank zrzeszający, dotychczasowa umowa zrzeszenia w odniesieniu do banków, które nie przystąpiły do systemu ochrony, wygasa w terminie 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy systemu ochrony. Dlatego banki spółdzielcze, które nie przystąpiły do systemu ochrony, mają czas na podjęcie decyzji do 23 listopada 2018 r. w przypadku banków zrzeszenia SGB oraz do 31 grudnia tego roku w wypadku banków zrzeszenia BPS.

W listopadzie 2017 r., na wniosek 56 banków spółdzielczych, Komisja Nadzoru Finansowego zezwoliła na utworzenie banku je zrzeszającego noszącego nazwę Polski Bank Apeksowy S.A. Jak wtedy podano, działalność nowego banku zrzeszającego ma być ograniczona do świadczenia usług na rzecz zrzeszonych instytucji m.in. w formie obsługi finansowej zrzeszenia, zapewnienia warunków do utrzymywania płynności w nim przez wszystkich jego uczestników samodzielnie, realizacji rozliczeń, zagospodarowania nadwyżek środków pieniężnych banków spółdzielczych oraz obsługi prawnej.

Trzeba podkreślić, że ta forma zrzeszenia (zrzeszenie zintegrowane), choć przewidziana przez ustawę i stawiająca przed uczestniczącymi bankami mniejsze wymogi niż system ochrony IPS nie była przez KNF rekomendowana. System ten wyróżnia skupienie się tylko na podstawowej współpracy pomiędzy bankami. W wielu wystąpieniach publicznych przedstawiciele KNF podkreślali konieczność konsolidacji sektora spółdzielczego i nakładów na nowe technologie. Mówił też o tym dr hab. Marek Chrzanowski, przewodniczący KNF w trakcie Forum Bankowego w marcu br.

IPS – czy są potrzebne nowelizacje?

Można powiedzieć, że grupa 56 banków, która zdecydowała się tworzyć zrzeszenie zintegrowane, z góry nie zgodziła się na rozwiązania proponowane przez system IPS. Oba funkcjonujące w Polsce zrzeszenia banków spółdzielczych, czyli BPS i SGB poszły w kierunku budowy systemu IPS. Według Krystyny Majerczyk-Żabówki, prezes zarządu Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, spółdzielcze systemy ochrony instytucjonalnej (IPS) funkcjonują stosunkowo krótko, zatem dyskusja o kierunkach ewentualnych zmian ich dotyczących wydaje się na razie przedwczesna.

– Warto przy tym podkreślić niezwykle istotną rolę, jaką IPS-y pełnią w kwestii zwiększania bezpieczeństwa funkcjonowania całego sektora bankowości spółdzielczej. Utworzenie systemów ochrony instytucjonalnej to powrót do idei spółdzielczości w wymiarze grupy banków – podkreśla Krystyna Majerczyk-Żabówka. Tworzenie mechanizmów monitorowania ewentualnych zagrożeń, podejmowanie działań prewencyjnych oraz solidarne wspieranie się banków w sytuacjach kryzysowych jest niewątpliwie krokiem w dobrym kierunku.

W raporcie o ...