Raport specjalny – „Ranking największych banków w Polsce”: Reżim regulacyjny

Janusz Fraczyk

Liczba placówek banków spadła w ubiegłym roku o 1,1 tys., czyli o 8%. Zatrudnienie w bankach zmalało o 4,4 tys. osób, czyli o 3%. A mimo to na koszty pracownicze banki wydały prawie miliard złotych więcej (+6%) niż rok wcześniej.

Czyżby tak duże były podwyżki dla pracowników? Chodzi raczej o strukturę zatrudnienia. Coraz mniej jest gorzej opłacanych specjalistów, obsługujących bezpośrednio klienta, a coraz więcej oczekujących wyższych wynagrodzeń informatyków. Zamiast pracą nad uruchomieniem nowych usług wielu z nich zajmuje się kompletnie czym innym. Wdraża nowe regulacje.

W 2018 r. nowe obowiązki banków będą miały istotny wpływ na ich działalność i wyniki. Polski podatek bankowy czy opłaty na BFG to coś, z czym się banki już oswoiły. Ostatnio gros regulacji przychodzi z Unii Europejskiej.

Bruksela zajmuje się sektorem bankowym wyjątkowo pieczołowicie. Trochę to usprawiedliwione, bo działalność niektórych wielkich instytucji finansowych w Europie niemal nie doprowadziła do krachu całych państw, a w konsekwencji zagroziła istnieniu samej UE.

Konieczność częstych modyfikacji w praktyce działalności banków wywołują narzucane przez Unię nowe standardy rachunkowości. Część infrastruktury musi stale nad zmianami pracować. Biegunka regulacyjna przy tym wcale nie spowalnia.

Mniej kredytów?

Zwiększają się przede wszystkim wymagania w zakresie kapitałów banków – tu kłaniają się nowe standardy rachunkowości MSSF 9. Utrzymanie restrykcyjnego otoczenia podatkowo-regulacyjnego może przekładać się negatywnie na zdolność poszczególnych instytucji do rozwijania akcji kredytowej – po prostu więcej pieniędzy będzie musiało zostać w bankach.

Prawdopodobnie wpłynie to na większą selekcję klientów i wzrost marż kredytowych. Wiele banków raportowało już zresztą wzrost marż w I kw. br. Tłumaczy się to dużym popytem na kredyt, ale przecież ważna jest i podaż środków na kredyty. Jeśli jest mniejsza, to i ceny – tutaj marże – mają tendencję wzrostową. A regulacje ją zmniejszają.

„Zapisy nowych unijnych standardów rachunkowości MSSF 9 nie są jednoznaczne i podlegają interpretacjom zarówno przez podmioty wdrażające standard, ale również przez regulatora czy firmy audytorskie, zaś stanowisko wszystkich zainteresowanych nie jest jednolite” – zaznaczył Bank Pekao w swoim raporcie kwartalnym. W jego przypadku nowe zapisy wpłynęły na zmniejszenie kapitałów, przy wycenie adekwatności kapitałowej, o 720 mln zł.

W przypadku Getin Noble Banku regulacje zmniejszyły aktywa o prawie miliard złotych, a to poprzez konieczność dodatkowej ujemnej aktualizacji wyceny udzielonych kredytów. Dla tego banku to poważny problem, bo przestał w ten sposób spełniać wymogi kapitałowe i będzie musiał znaleźć dodatkowe zasilanie. Główny akcjonariusz Leszek Czarnecki już zadeklarował miliard złotych, ale niewykluczone, że będzie musiał w tym celu sprzedać część udziałów w Idea Banku lub Getin Holding.

To nie jedyne skutki, jakie wynikają ze zmian w standardach rachunkowości i mogą mieć wpływ na działalność operacyjną banków.

Nowy standard MSSF 16 „Leasing” od przyszłego roku wprowadzi kolejne wymagania, które eliminują dla banku pojęcie leasingu operacyjnego. Pozabilansowe ujęcie użytkowanych na tej podstawie aktywów nie będzie już w ...