Raport specjalny – „Ranking największych banków w Polsce”: Na falach regulacji

Ewa Kadys

W roku ubiegłym w życie weszły regulacje dotyczące kredytów hipotecznych oraz podstawowe usługi płatnicze. Dwa lata temu nowe zasady reklamacji, Funduszu Wsparcia Kredytobiorców oraz ograniczenia pozaodsetkowych kosztów kredytu. Wydawać by się mogło, że banki będą utyskiwać najbardziej na regulacje unijne, ale jak się okazuje, nie tylko przystosowanie do dyrektyw będzie dla sektora problemem.

Pierwsze zmiany weszły w życie już pierwszego dnia nowego roku, gdyż to właśnie wtedy wprowadzono nowe zasady uiszczania należności wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nowelizacja wymusiła ujednolicenie transferów, a banki przestały oferować usługę „przelew do ZUS”. Od 1 stycznia przedsiębiorcy mogą regulować składki zwykłym przelewem na podany przez ZUS numer rachunku. Rozdzieleniem pieniędzy na poszczególne cele zajmie się jego system informatyczny.

2 stycznia rano Bank Gospodarstwa Krajowego rozpoczął przyjmowanie wniosków o dofinansowanie wkładu własnego w ramach programu „Mieszkanie dla Młodych”, a wieczorem 3 stycznia ogłosił, że 380 mln zł przeznaczonych na ten cel właśnie się skończyło i bank wstrzymuje przyjmowanie wniosków. Była to ostatnia szansa dla kredytobiorców, by skorzystać z programu rządowych dopłat. Program „Mieszkanie dla Młodych” miał działać do 31 grudnia 2018 r. Jednak wstrzymanie przyjmowania wniosków oznacza jego faktyczny koniec.

Z danych BGK, wynika, że w 2014 r. z programu MdM wykorzystano 34% dofinansowania (207 mln zł), w 2015 r. – 84% (520,7 mln zł), w 2016 r. – 96% (701 mln zł), a w 2017 r. – 99% (740 mln zł). Zamiast popularnego MdM-u rząd będzie propagował program „Mieszkanie Plus”, promujący długoterminowy wynajem.

Rachunek za darmo

8 lutego w życie weszła większość zapisów uchwalonej pod koniec listopada 2016 r. ustawy o usługach płatniczych będącej krajową wersją unijnej dyrektywy PAD. Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych przez nowe przepisy jest obowiązkowe wprowadzenie do oferty darmowego pakietu usług w ramach tzw. rachunku podstawowego. Zgodnie z ustawą bezpłatnych ma być pięć transakcji płatniczych w miesiącu i pięć operacji w obcych bankomatach i wpłatomatach.

Podstawowy rachunek będzie mógł założyć klient, który nie posiada jeszcze konta w banku lub SKOK-u prowadzonego w złotych. Celem ustawy jest przede wszystkim poszerzenie dostępu do obrotu bezgotówkowego, ale obecni klienci banków i SKOK-ów, jeśli nie mają wysokich wymagań, będą mogli też skorzystać z oferty po zlikwidowaniu obecnego konta.

Przepisy przewidujące sankcje za brak podstawowego rachunku w ofercie wejdą w życie po dwudziestu miesiącach od dnia ogłoszenia ustawy, w sierpniu 2018 r.

W tym samym terminie banki będą musiały zacząć stosować się do nowych obowiązków informacyjnych. Przed założeniem rachunku każdy klient otrzyma zestawienie wszystkich opłat – ustandaryzowany formularz wymieniający poszczególne usługi i stawki. Ujednolicenie czeka terminologię. Wszyscy dostawcy będą zmuszeni do stosowania tych samych terminów zdefiniowanych w rozporządzeniu. W założeniu nowe zasady mają uprościć porównania i dać konsumentom rzetelną i łatwo dostępną informację, zanim zdecydują się na wybór konta w banku, SKOK-u lub instytucji płatniczej.

Osoby, które posiadają już rachunki w banku, w myśl ustawy będą otrzymywać dwa razy do roku zestawienie opłat za usługi powiązane z rachunkiem. Taka informacja, podobnie jak ta wręczana nowym klientom, będzie miała ujednoliconą formę i będzie bazowała na wykazie usług reprezentatywnych.

Zamieszanie z terminami

14 lutego banki nieco odetchnęły, gdy prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, opóźniającą wejście przepisów z 23 lutego na 1 października 2018 r. Ustawa przenosi do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Termin wejścia w życie nowych przepisów przesunięto, ponieważ w Unii Europejskiej procedowany jest wniosek Komisji Europejskiej zakładający odroczenie terminu rozpoczęcia dyrektywy od 1 października 2018 r. Ustawa przewiduje, że klienci będą korzystać z jednakowej ochrony, niezależnie od różnic między kanałami dystrybucji ubezpieczeń.

Klient ma otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie ubezpieczeniowym i dystrybutorze ubezpieczenia. Ponadto ustawa zobowiązuje dystrybutorów ubezpieczeń do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postępowania, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów. Wszystkie informacje mają być klientom „przekazywane w sposób prosty i zrozumiały”.

W ustawie uregulowano też m.in. kwestie ujawniania przez dystrybutorów ubezpieczeń charakteru ich wynagrodzenia. W rezultacie będą musieli ujawnić, czy za swoją pracę otrzymują honorarium (płacone bezpośrednio przez klienta), prowizję (uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej) czy jakiś inny rodzaj wynagrodzenia. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie ubezpieczeniowym, jeśli dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń.

W ustawie znajdują się szczególne regulacje dotyczące ubezpieczeń o charakterze inwestycyjnym. Wprowadza ona zakaz sprzedaży krzyżowej.

W przypadku umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym, ustawa zobowiązuje agentów ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów ...