Raport Specjalny | Horyzonty Bankowości 2023 | Nie tylko kredyty i depozyty

Kolejne decyzje Rady Polityki Pieniężnej podwyższające poziom stóp procentowych były wręcz oczekiwane przez instytucje finansowe. Otoczenie niskich stóp procentowych, w jakim funkcjonował sektor od roku 2015, uniemożliwiało osiąganie adekwatnych przychodów z podstawowej działalności kredytowej, a dodatkowa obniżka kluczowych wskaźników przez RPP po wybuchu pandemii COVID-19 dodatkowo pogorszyła i tak trudne położenie banków. Kolejnym wyzwaniem było uruchomienie szeregu bezzwrotnych instrumentów wsparcia, dedykowanych sektorowi gospodarki realnej, w efekcie czego przedsiębiorcy otrzymujący finansową kroplówkę nie byli zainteresowani zewnętrznym finansowaniem swej działalności.

Ale i obecnie, przy dynamicznie rosnącej inflacji i nadchodzącym spowolnieniu gospodarczym, poziom stóp procentowych nie zapewni bankom satysfakcjonujących profitów w dłuższej perspektywie. Korzyści płynące z istotnie wyższych niż dotychczas maksymalnych stawek oprocentowania kredytów nie są w stanie w pełni zrekompensować negatywnych skutków inflacji, pojawia się za to dodatkowe ryzyko pogorszenia portfeli kredytów, bazujących na zmiennym oprocentowaniu.

Koszty pozaodsetkowe pod ściślejszym nadzorem

Czynniki makroekonomiczne to nie jedyna przyczyna, dla której tradycyjna działalność kredytowa banków staje się coraz mniej rentowna. Istotnym wyzwaniem stają się również regulacje, a konkretnie – obowiązująca od 18 grudnia ub.r. ustawa antylichwiarska, która nałożyła dodatkowy kaganiec na koszty pozaodsetkowe towarzyszące udzielanym kredytom i pożyczkom. ­Mariusz Rutke, ekspert Wyższej Szkoły Bankowej w Chorzowie, podkreśla, iż limity przewidziane w nowych przepisach są ewidentnie niskie. – W przypadku kredytu konsumenckiego o okresie spłaty, który jest krótszy niż 30 dni, wysokość kosztów pozaodsetkowych nie może być wyższa niż 5% całkowitej kwoty kredytu. Dla pozostałych kredytów wysokość kosztów pozaodsetkowych nie może przekroczyć 10% kwoty oraz kolejnych 10% za każdy rok trwania umowy kredytowej. Dodatkowo określono, iż łączne koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć 45% kwoty kredytu – przypomina.

Ekspert zwraca uwagę, iż głównym poszkodowanym przez regulacje antylichwiarskie są bez wątpienia firmy pożyczkowe, a wiele z nich może wręcz wycofać się z rynku, tym bardziej że wraz z objęciem tego sektora nadzorem KNF zostanie on zobowiązany do pięciokrotnego zwiększenia kapitału zakładowego czy prowadzenia działalności jedynie w formie spółki z o.o. lub akcyjnej. Nie oznacza to jednak, iż klienci chwilówek automatycznie przeniosą się do banków, choć taki wniosek z pozoru wydaje się oczywisty. – W przypadku tej grupy potencjalnych klientów problem może stanowić zdolność kredytowa – podkreśla Mariusz Rutke.

Bankowe drzwi do urzędu

Wszystkie wskazane powyżej czynniki mogą stać się bodźcem dla intensywnego rozwoju tzw. value ...