Raport Specjalny | Bezpieczeństwo Banków | Do kryzysu warto być przygotowanym

Myślenie, że kryzysy to zdarzenia incydentalne niewymagające szczególnych procedur to anachronizm. Podobnie jak teza, że reagować na nie należy dopiero wtedy, gdy się pojawią, bo przecież każda taka sytuacja jest inna, dlatego powinna być traktowana indywidualnie. Z jednym można się zgodzić – nie ma gotowych recept; jednak analizując dotychczasowe kryzysy i przeprowadzając ich symulacje, nabywa się doświadczeń i umiejętności pozwalających skutecznie identyfikować ich symptomy i podejmować efektywne działania zaradcze. Innymi słowy – warto i należy opracować plan zarządzania kryzysowego.

Co to właściwie takiego?

Według „Wielkiego słownika języka polskiego” – kryzys w ujęciu gospodarczym „to sytuacja, w której występują poważne problemy ekonomiczne; objawiająca się brakiem wystarczających zasobów finansowych, zahamowaniem rozwoju gospodarczego oraz niewystarczającą ilością towarów lub surowców przeznaczonych na sprzedaż”.

Śmiało można zatem przyjąć, że jest to nieplanowany proces, w którym dochodzi do ciągu zdarzeń przebiegających w określonym czasie, zakłócających wewnętrzną równowagę instytucji i narażających je na upadek. Powoduje on, iż stają one przed koniecznością podejmowania trudnych i ryzykownych decyzji odnoszących się do sfery finansowej (groźba ewentualnej utraty majątku zaangażowanego w firmie i wytworzonego w niej), dotyczących dalszego funkcjonowania (groźba utraty kontroli nad działalnością, mnożące się przeszkody), jak również realizacji celów strategicznych (ograniczenie możliwości rozwojowych), nie mówiąc już o ewentualnej utracie dobrego imienia i wiarygodności. A przy tym nie można mieć pewności, że podejmowane działania zaradcze doprowadzą do przezwyciężenia załamania i naprawienia poniesionych szkód.

Z kryzysem ściśle powiązana jest sytuacja kryzysowa, która w odróżnieniu od niego samego dotyczy stanu powstałego w wyniku rozwijania się niekorzystnych zjawisk w czasie. Stan ten co prawda nie zagraża bezpośrednio egzystencji organizacji, jednak niesie ze sobą niezadowalającą ocenę jej działalności z punktu widzenia zmian zachodzących w otoczeniu bądź w stosunku do stanów (ocen) sprzed kryzysu.

„Klasyczne sytuacje kryzysowe charakteryzują się następującymi cechami: gwałtownym przebiegiem procesu, dużą społeczną wagą spraw, nagłością konfliktu, szybkim rozwojem wypadków, dużym napięciem społecznym, sprzecznością interesów, spontanicznością zachowań, agresją w stosunku do strony przeciwnej, rozciągnięciem w czasie oraz trwaniem dłuższy czas w ukryciu” – zaznaczyli dr Jolanta Walas-Trębacz z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i dr hab. Janusz Ziarko, profesor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza ...