Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę w 2023 roku wzrósł realnie o 2,1 procent
„W 2023 r. sytuacja dochodowa gospodarstw domowych poprawiła się. Wzrosły przeciętne miesięczne dochody zarówno nominalnie, jak i w ujęciu realnym, a przeciętne miesięczne wydatki mimo nominalnego wzrostu, realnie spadły” – czytamy w komunikacie GUS.
„W 2023 r. wystąpił wzrost realnego przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego ogółem na osobę – o 2,1%.
Realny wzrost wystąpił w prawie wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych, wśród których najwyższy odnotowano w gospodarstwach domowych pracujących na własny rachunek (o 8,4%).
Spadek realnego przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego ogółem na osobę odnotowano jedynie w grupie rolników (o 5,9%)” – czytamy dalej.
Gospodarstwa domowe: wydatki
Wydatki na towary i usługi konsumpcyjne wyniosły 1 580 zł i były nominalnie wyższe o 9,8%, a realnie niższe o 1,5% w stosunku do 2022 roku.
Udział wydatków w dochodzie rozporządzalnym zmalał z 63,5% w 2022 roku do 61,1% w 2023 roku i osiągnął najniższy poziom w okresie od 2010 roku. Wskazuje na większe możliwości gromadzenia oszczędności w porównaniu z rokiem poprzednim, podał GUS.
Czytaj także: W Polsce dochód rozporządzalny na mieszkańca poniżej średniej w UE, ale wyżej niż w Grecji i na Węgrzech
Zróżnicowanie przeciętnych miesięcznych dochodów i wydatków
W 2023 r. nadal utrzymywało się relatywnie duże zróżnicowanie przeciętnych miesięcznych dochodów i wydatków pomiędzy różnymi grupami społeczno-ekonomicznymi gospodarstw domowych, wskazał Urząd.
„Gospodarstwa domowe pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym dysponowały najwyższym przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym na 1 osobę – 3 313 zł oraz ponosiły największe przeciętne miesięczne wydatki na 1 osobę – 1 862 zł” – czytamy dalej.
W 2023 roku 29,3% gospodarstw domowych dysponowało przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym na osobę wynoszącym poniżej 2000 zł (38,5% w 2022 r.),
51,3% gospodarstw domowych miało dochód od 2000 do 4000 zł na osobę (48,7% w 2022 r.),
13,9% gospodarstw dysponowało dochodem od 4000 do 6000 zł na osobę (8,9% w 2022 r.),
a 6000 zł lub więcej na osobę miało 5,5% gospodarstw domowych (3,9% w 2022 r.).
W 2023 r. odsetek gospodarstw domowych z przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym co najmniej 2000 zł na osobę wyniósł 70,7% (w 2022 r. – 61,5%), wymienił Urząd.
Najwyższy udział wydatków w dochodzie rozporządzalnym odnotowano w gospodarstwach domowych rencistów, zaś najniższy w gospodarstwach domowych rolników, podano także.
„Udział średnich wydatków w przeciętnych miesięcznych dochodach spadł we wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych w wyjątkiem gospodarstw domowych rolników, gdzie wzrósł o nieco ponad 1 pkt proc.” – czytamy dalej.
Struktura wydatków
Wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe miały, podobnie jak w latach poprzednich, najwyższy udział w strukturze wydatków ogółu gospodarstw domowych – 27,2% (nieco wyższy w porównaniu w rokiem poprzednim – o 0,4 pkt proc.).
Drugą istotną pozycję w wydatkach gospodarstw domowych stanowiły wydatki na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Udział tego rodzaju wydatków w wydatkach ogółem wyniósł przeciętnie 19,9% i wzrósł w 2023 r. o 0,4 pkt proc. w stosunku do roku poprzedniego.
W przypadku głównych grup towarów i usług konsumpcyjnych, między rokiem 2022 a 2023, zmiany ich udziału w strukturze wydatków ogółu gospodarstw domowych wyniosły od -0,7 pkt proc. (transport) do +0,5 pkt proc. (restauracje i hotele), podał GUS.
Czytaj także: Lokalne spółdzielnie energetyczne sposobem na ubóstwo energetyczne?
Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny – województwa
Jak wskazał GUS, najwyższym przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym na 1 osobę dysponowały gospodarstwa domowe z województwa mazowieckiego – 3 209 zł, zaś najniższym – gospodarstwa domowe zamieszkujące województwo podkarpackie – 2 281 zł.
„Dochody w województwie mazowieckim były wyższe niż przeciętny miesięczny dochód na osobę w kraju o 19,8%, (wyższe od średniej krajowej o 34,8% w regionie warszawskim stołecznym i niższe o 0,7% w pozostałej części województwa mazowieckiego).
Najniższe przeciętne miesięczne dochody na 1 osobę uzyskiwały gospodarstwa domowe z województwa podkarpackiego (2281 zł wobec 1930 zł w 2022 r.) – o 14,8% poniżej średniej krajowej.
Kolejnymi województwami z najniższym poziomem przeciętnego miesięcznego dochodu na 1 osobę były województwa: pomorskie (mniej o 14,4% od średniej dla Polski), świętokrzyskie (mniej o 9,7%), warmińsko-mazurskie (mniej o 9,3%) oraz lubelskie (mniej o 8,1%)” – czytamy dalej.
W przypadku wydatków przeciętne miesięczne wartości powyżej średniej dla Polski w 2023 r. odnotowano w województwach: mazowieckim, dolnośląskim, pomorskim, łódzkim, śląskim i opolskim.
Najwyższe przeciętne miesięczne wydatki na osobę odnotowano w województwie dolnośląskim i mazowieckim – po 1849 zł (w 2022 r. odpowiednio 1654 zł i 1682 zł) i były one wyższe od przeciętnej ogólnopolskiej o 13,0% (o 27,5% wyższe w regionie warszawskim stołecznym od średniej dla Polski i niższe o 6,8% w pozostałej części województwa mazowieckiego).
Współczynnik Giniego w 2023 roku wyniósł 0,314, tak jak w 2022 roku
Współczynnik Giniego to miara nierówności rozkładu dochodów; przyjmująca wartość pomiędzy „0” a „1”. Współczynnik ten osiąga wartość „0”, gdy wszystkie osoby mają ten sam dochód, natomiast wartość „1”, gdy wszystkie osoby poza jedną mają dochód zerowy.
Im wyższa jest wartość wskaźnika, tym większy jest stopień koncentracji dochodów i większe jest ich zróżnicowanie.
GUS podaje, że zróżnicowanie dochodów na osobę w gospodarstwach domowych, mierzone współczynnikiem Giniego, po okresie spadku w latach 2014-2017 i chwilowej stabilizacji, wzrastało w latach 2020 i 2021, a w latach 2022-2023 utrzymywało się na poziomie 0,314, niemal równym wartości z 2020 r.
