Płynność to być albo nie być dla wielu przedsiębiorstw
Jednym z kluczowych tematów poruszonych podczas rozmowy były zagrożenia dla rozwoju gospodarczego w perspektywie najbliższych miesięcy. Według Krzysztofa Borusowskiego gospodarka jest obecnie „na wojnie”.
Można powiedzieć, że gospodarka się zatrzymała, a zadaniem rządu będzie jej restartowanie. W tych wyjątkowych okolicznościach powinniśmy mieć jasny plan działania i konkretnie wyznaczone priorytety.
Bezpieczeństwo obywateli, ochrona firm
W opinii prezesa BEST S.A. najważniejszym obszarem, na którym powinniśmy się skupić w obecnej sytuacji, jest bezpieczeństwo obywateli, które jest kluczowe, jeśli chcemy opanować liczbę chorujących i ofiar.
Drugim, równoległym priorytetem jest gospodarka, a przede wszystkim uchronienie cyklu produkcyjnego firm. Zatrzymanie cyklu generuje wydatki, a zarazem brak wpływów, w efekcie czego:
– Wszystko może się rozsypać jak domek z kart, pamiętajmy: gospodarka to umowa społeczna – podkreślił Krzysztof Borusowski.
Po opanowaniu tych dwóch elementów należy przejść do odbudowy, której ważnym elementem, według eksperta, powinna być deregulacja. Tak jak w latach ‘90, powinniśmy uruchomić prywatną inicjatywę i zaangażować wszystkich obywateli do aktywności gospodarczej, aby jak najszybciej wyjść z kryzysu.
Aby to zrobić, będziemy jednak potrzebowali silnej infrastruktury w sektorze finansowym w postaci banków i innych instytucji.
Bardzo ważną kwestią są również sprawne sądy, które po okresie niespotykanych wcześniej gospodarczych perturbacji będą musiały rozstrzygać złożone spory.
Autorytet sądów musi być niepodważalny i niekwestionowany, w przeciwnym razie może w społeczeństwie narastać przyzwolenie na łamanie prawa. Dlatego też w kontekście trwającej reformy sądownictwa wciąż nie jest za późno, by postawić na przepustowość sądów i jakość orzecznictwa.
Najważniejsza płynność gospodarki
Kolejnym zagadnieniem poruszonym podczas rozmowy były propozycje działań naprawczych. Według Krzysztofa Borusowskiego gospodarka potrzebuje przede wszystkim płynności.
Dzięki tarczy antykryzysowej ta płynność jest obecnie dostarczana do końcowych odbiorców – pracowników. Trzeba się również skupić na zapewnieniu płynności pracodawcom. Firmy potrzebują kapitału obrotowego na zakup surowców, kontynuację produkcji oraz na dystrybucję. Na każdym z tych etapów potrzebna jest płynność, jest to obecnie „być albo nie być” wielu przedsiębiorstw.
Rynek obligacji korporacyjnych
Borusowski podkreślił też, że nie powinniśmy zapominać o rynku obligacji korporacyjnych, nie-skarbowych, z którego w normalnych warunkach korzysta wiele sektorów gospodarki, a którego wartość w Polsce szacuje się na około 200 mld zł. Musimy zadbać o to, aby przedsiębiorstwa mogły wykupić zapadające niebawem obligacje, a płynność na rynku tymczasowo zapewniły instytucje państwowe.
– O ile dotychczas mówiliśmy dużo o małych firmach, zadbajmy też o duże firmy – nie pozwólmy, żeby zniknęły. O to teraz walczymy – podkreślił Borusowski.
Jednym z pytań od słuchaczy było pytanie o to, jak i po jakich kosztach będą pozyskiwać finansowanie dotychczasowi emitenci obligacji. Borusowski uważa, że widoczna podwyżka kosztów finansowania związana jest z dotychczasowymi problemami na rynku obligacji, wynikającymi m.in. z afery GetBack.
Obecnie przyszłe koszty finansowania są trudne do oszacowania i mogą się zwiększać, dlatego ekspert apeluje, aby dbać o instytucje takie jak banki, które zapewniają płynność w postaci kredytów i są w stanie zapewnić finansowanie inne niż pochodzące z rynku obligacji.
Banki dobrze znają swoich klientów i potrafią odpowiednio oszacować ryzyko. Zdaniem eksperta, teraz jest czas na wspólne działanie.
Gospodarka polska a włoska
Innym ciekawym zagadnieniem poruszonym podczas rozmowy był temat podobieństw i różnic pomiędzy kryzysem w Polsce i we Włoszech. Według Borusowskiego, porównując gospodarkę włoską i polską pomimo podobieństw, takich jak np. nieefektywny system sądowniczy, możemy zauważyć też znaczące różnice.
Ostatnie 20 lat pokazało niemal zerowy wzrost gospodarczy we Włoszech, podczas gdy w Polsce był to wzrost kilkudziesięciokrotny. Ponadto, rynek pracy w Polsce jest dużo bardziej dynamiczny niż we Włoszech, gdzie z powodu restrykcyjnego prawa pracy elastyczność pracodawców jest znacznie mniejsza.
Prognoza makroekonomiczna
Zapytany o szacunki prognozy makroekonomicznej dla Polski, Krzysztof Borusowski podkreślił, że bardzo trudno jest prognozować, jako że nie wiemy jak długo potrwa epidemia. Każdy kryzys ma to do siebie, że w pewnym momencie stwarza dużo możliwości.
Według eksperta są sektory, które zyskają na obecnym kryzysie, a nawet takie, które dzięki niemu się utworzą. Technologie wspierające zdalną pracę dynamicznie się rozwijają i będą rozwijać, tworząc nowe miejsca pracy.
Dzięki alokacji pracy, obszary mniej zurbanizowane mogą również się rozwinąć, a dochód może zacząć płynąć w te rejony, które dotychczas wymagały subwencji. Kryzys, choć bezprecedensowy, jest przejściowy i może w efekcie wykreować nowe miejsca pracy, nowe możliwości, a nawet nową rzeczywistość.
Co z kapitałem zagranicznym?
Odpowiadając na pytanie o ryzyko wycofania się kapitału zagranicznego Borusowski zaznaczył, że kapitał na chwilę obecną odpływa, co widoczne jest w obniżeniu się kursu złotego. Przez obniżenie stóp procentowych polskie obligacje stały się mniej atrakcyjne i kapitał zagraniczny zaczął się wycofywać.
– Musimy jednak ostrożnie podchodzić do tego, co robimy na naszym rynku, pamiętając, że nie jesteśmy samotną wyspą i coraz bardziej jesteśmy połączeni z gospodarką światową. Powinniśmy zachować spokój i odpowiedzialność, szukać rozwiązań kompatybilnych dla wszystkich, a nie tylko dla nas. Zaufanie jest na rynku jedną z podstawowych wartości – podkreślił Krzysztof Borusowski.
Następny Kwadrans z EKF 9 kwietnia
Europejski Kongres Finansowy serdecznie zaprasza do obejrzenia kolejnej transmisji Kwadransa z EKF, już w czwartek (09.04.2020) o 17.00. Gośćmi programu będą: Ludwik Kotecki, Dyrektor Instytutu Odpowiedzialnych Finansów oraz Marek Rozkrut, Główny Ekonomista EY.
Rozmowa Marty Penczar z Krzysztofem Borusowkim
oraz na stronie Europejskiego Forum Ekonomicznego.