Pieniądze z Funduszu Odbudowy mogą finansować przemysł obronny
W 2021 roku Komisja Europejska przedstawiła program NextGenerationEU, którego kluczowym elementem jest fundusz Recovery and Resilience Facility (RRF) o wartości 650 mld euro. Kraje dotknięte pandemią Covid-19 mogły z funduszu uzyskiwać pomoc w formie pożyczek i dotacji.
Pieniądze zostały przydzielone poszczególnym krajom w zależności od wielkości gospodarki i strat poniesionych podczas pandemii. Miały być przeznaczone na projekty związane z walką ze zmianami klimatu (37% środków) , poprawę cyfryzacji (20% środków) i wspieranie innych reform sprzyjających wzrostowi gospodarczemu.
Środki funduszu pochodzą z emisji długu, gwarantowanego przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej.
Jednak w obliczu zmieniającej się sytuacji geopolitycznej, zwłaszcza po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Komisja Europejska poinformowała w środę, że zdecydowała się umożliwić finansowanie projektów obronnych z pozostałych 335 mld euro dostępnych w Funduszu RRF.
Czytaj także: Bankowość i Finanse | Obronność | Finansowanie zbrojeń, czyli czym zasilić machinę obronną
Co konkretnie można finansować z RRF?
Nowe wytyczne pozwalają państwom członkowskim na wykorzystanie tych środków na wspólne europejskie inicjatywy obronne, takie jak programy komunikacji satelitarnej.
Komisja Europejska wezwała również rządy do uwzględnienia w regulacjach dotyczących Europejskiego Programu Przemysłu Obronnego (EDIP) zapisów umożliwiających wykorzystanie funduszy odbudowy na wkłady do funduszu obronnego.
Komisarz ds. gospodarki Valdis Dombrovskis podkreślił, że państwa mogą przeprojektować swoje plany wydatkowania środków, aby uwzględnić nowe priorytety, takie jak bezpieczeństwo i obronność.
Jako przykład Dombrovskis podał Hiszpanię, która już wcześniej uwzględniła w swoim planie działania związane z cyberbezpieczeństwem.
Czytaj także: Banki Unii Europejskiej chcą finansować inwestycje w obronność
Czas goni
Państwa członkowskie mają czas do sierpnia 2026 roku, aby spełnić ustalone cele i otrzymać pełne finansowanie. W związku z tym kraje, które chcą przekierować środki na obronność, muszą działać szybko.
Niektóre kraje są spóźnione w realizacji planów, pozwalających wykorzystać pieniądze z funduszu RRF. Włochy i Hiszpania, główni beneficjenci funduszu, lobbowały za przesunięciem terminu.
Komisja Europejska odrzuciła ten pomysł, który oznaczałby przedłużenie możliwości pożyczania pieniędzy na rynkach przez Komisję. Wymagałoby to porozumienia między rządami oraz ratyfikacji nowego rozwiązania przez parlamenty.
W komunikacie wydanym w środę Komisja Europejska zasugerowała, aby kraje upewniły się, że planowane inwestycje są wykonalne, albo zastąpiły je innymi działaniami.
Komisja wymieniła wiele opcji, dzięki którym kraje mogą nie stracić przyznanych pieniędzy z RRF. Obejmują one m.in. wykorzystanie środków na dokapitalizowanie krajowych banków rozwoju lub przekazanie ich do unijnego programu inwestycyjnego InvestEU.
