Oszczędnością i pracą ludzie się bogacą

Jerzy Rawicz

Nawiązując do inicjatywy sprzed przeszło 80 lat, prezes ZBP wskazał na konieczność aktywnego zaangażowania administracji publicznej w budowę skłonności do oszczędzania. Ma to kluczowe znaczenie, zwłaszcza obecnie, kiedy wciąż odczuwamy skutki gospodarczej recesji lat 2007-2011, a wbrew często spotykanej opinii kryzysowe czasy bynajmniej nie służą gospodarności. Wątpliwości odnośnie oszczędzania mają również Polacy, pomimo iż kryzys finansowy obszedł się z naszą gospodarką nader łagodnie. Tę smutną prawdę potwierdzają wyniki badania, przeprowadzonego przez TNS Polska na zlecenie ZBP. Braku skłonności do oszczędzania nie da się dłużej tłumaczyć ubóstwem: tylko 35% respondentów zadeklarowało, że nie jest w stanie odłożyć nic z miesięcznych zarobków. To duża poprawa w porównaniu z analogicznym sondażem sprzed dwóch lat, kiedy to aż 42% uczestników przeznaczało całe swe przychody na wydatki bieżące. Równocześnie jednak 9% ankietowanych nie jest w stanie określić, czy zaoszczędzają cokolwiek z regularnych zarobków. Przynajmniej co trzeci z naszych rodaków regularnie gromadzi oszczędności na poziomie nieprzekraczającym 250 zł miesięcznie – takiej odpowiedzi udzieliło 35% respondentów. Niemal połowę tej grupy stanowią osoby, dla których maksymalnym pułapem regularnie odkładanych środków jest kwota 100 zł. Dla porównania, jedynie 3% odpowiedzi wskazywało na znacznie wyższe kwoty, przekraczające 500 zł. Analizując powyższe wyniki, należy jednakże wziąć poprawkę na osoby otrzymujące wynagrodzenie nieregularnie: drobnych przedsiębiorców, samozatrudnionych, jak też przedstawicieli wolnych zawodów. Nie jest wykluczone, że to właśnie respondenci z tych grup najczęściej nie byli w stanie sprecyzować, czy w ogóle są w stanie gromadzić jakiekolwiek nadwyżki finansowe.

Oszczędności jako zestaw pierwszej pomocy

Jeszcze mniej optymistycznie rysują się postawy wobec oszczędzania długoterminowego. Odsetek osób deklarujących brak tego rodzaju oszczędności (37% badanych) w znacznej mierze pokrywa się z tymi, którzy wszystkie zarobki wydają na życie; niepokojącym sygnałem jest natomiast 26-proc. grupa niezorientowanych. Warto podkreślić, iż skłonność do oszczędzania długoterminowego rośnie wraz z wartością regularnie gromadzonych środków. W przypadku osób odkładających z każdej wypłaty przeszło 500 zł praktycznie wszyscy kierowali się perspektywą dalszą niż najbliższe miesiące. Z kolei w grupie oszczędzających kwoty niższe niż 250 zł jedynie 60%, czyli 21% ogółu badanych, zadeklarowało długoterminowy cel gromadzenia środków.

Niesprecyzowany horyzont czasowy polskiego oszczędzania potwierdzają odpowiedzi na pytanie o przeznaczenie ...