Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy

Ustawa wdraża w pełni do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Zawiera zmiany w zakresie m.in.: otwarcia katalogu podmiotów uprawnionych do wymiany informacji pomiędzy instytucjami obowiązanymi wchodzącymi w skład grupy.

Zwalnia określone podmioty z tajemnicy dotyczącej przekazania informacji jednostce analityki finansowej lub innym, właściwym organom poprzez rozszerzenie ich katalogu o podmioty prowadzące działalność w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Wprowadza obowiązek spełniania kryteriów kompetencji i reputacji przez tzw. beneficjentów rzeczywistych oraz osoby zajmujące stanowiska kierownicze w tych podmiotach, a także sankcje za niedopełnienie tego obowiązku –  nie mogą być nimi osoby karane.

Rozszerza katalog podmiotów odpowiedzialnych za wykonanie obowiązków określonych w ustawie na które również może być nakładana kara pieniężna oraz likwiduje lukę polegającą na braku organu uprawnionego do nałożenia kary administracyjnej na tzw. instytucje obowiązane, skontrolowane na podstawie art. 130 ust. 2 pkt 1 lit. c-e oraz pkt 2 i 3 ustawy.

Komentarz ZBP: nieprecyzyjne sformułowania

Związek Banków Polskich na początku sierpnia br., w piśmie kierowanym do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, zgłosił propozycje zmian do projektu nowelizacji.

Proponował m.in. doprecyzowanie brzmienia definicji „beneficjenta rzeczywistego” ponieważ konieczność ustalenia „właściciela” nie dotyczy tylko spółek, ale co do zasady wszystkich klientów. Dzięki temu jasna stanie się konieczność poszukiwania zawsze w pierwszej kolejności „właściciela”, a dopiero w ostatniej –  osoby sprawującej kontrolę nad klientem.

Postulował też zmianę w art. 4 ustawy, co mogłoby otworzyć szerszą możliwość wykorzystania tego przepisu –  w zależności od charakteru transakcji, a nie od przeznaczenia rachunku.

Proponował też zmiany w zakresie efektywnej możliwości blokady transakcji kartami przedpłaconymi nie spełniającymi warunków określonych w art. 38 ustawy oraz  doprecyzowanie brzmienia art. 54 ust. 2 pkt 1) i 4) ustawy, co usprawniłoby przepływ informacji w grupie.

Proponowane zmiany nie zostały ostatecznie uwzględnione.

Inne, istotne zapisy

Finalnie, w ostatecznym kształcie ustawy, dodano też zapis, iż minister właściwy do spraw finansów publicznych może wyznaczyć organ KAS do wykonywania ustawowych zadań, zaś w art. 129 ust. 2 zmieniono wyraz „zaświadczenie” na „dokument potwierdzający” – chodzi o spełnienie wymogu posiadania odpowiedniej wiedzy specjalistycznej z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy przez osoby zajmujące stanowiska kierownicze w instytucjach obowiązanych.

Tekst na podstawie informacji pochodzących od ZBP