NBP opublikował założenia polityki pieniężnej na 2021 rok, instrumenty będą dostosowane do następstw pandemii COVID-19
„NBP będzie nadal wykorzystywał strategię średniookresowego celu inflacyjnego na poziomie 2,5% z symetrycznym przedziałem odchyleń o szerokości ±1 punktu procentowego. Podstawowym instrumentem polityki pieniężnej pozostaną stopy procentowe NBP, a celem operacyjnym będzie kształtowanie stawki Polonia w pobliżu stopy referencyjnej NBP. Polityka pieniężna będzie nadal realizowana w warunkach płynnego kursu walutowego, który nie wyklucza interwencji na rynku walutowym. Zakres, sposób oraz skala wykorzystywania przez NBP instrumentów polityki pieniężnej będą uwzględniać występujące uwarunkowania jej prowadzenia, w szczególności następstwa ekonomiczne pandemii COVID-19” – czytamy w „Założeniach”.
RPP podtrzymała, że polityka pieniężna będzie prowadzona w taki sposób, aby sprzyjać utrzymaniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności systemu finansowego.
Czytaj także: NBP łagodzi skutki gospodarcze pandemii >>>
Rada podkreśliła, że strategia polityki pieniężnej zakłada elastyczność w zakresie stosowanych instrumentów.
„Oznacza to, że instrumentarium NBP może być dostosowywane do natury występujących w gospodarce zaburzeń oraz uwarunkowań rynkowych. Elastyczne kształtowanie instrumentów polityki pieniężnej sprzyja efektywnemu działaniu mechanizmu transmisji oraz stabilności makroekonomicznej i finansowej” – czytamy dalej.
Polityka pieniężna prowadzona w warunkach niepewności
RPP wskazała, że polityka pieniężna jest prowadzona w warunkach niepewności, dotyczącej w szczególności przyszłego kształtowania się sytuacji gospodarczej.
„Średniookresowy charakter celu inflacyjnego oznacza, że – ze względu na szoki makroekonomiczne i finansowe – inflacja może okresowo kształtować się powyżej lub poniżej celu, w tym również poza określonym przedziałem odchyleń od celu. Reakcja polityki pieniężnej na szoki jest elastyczna i zależy od ich przyczyn oraz oceny trwałości ich skutków, w tym wpływu na procesy inflacyjne. W przypadku odchylenia inflacji od celu, Rada w sposób elastyczny określa pożądane tempo powrotu inflacji do celu, ponieważ szybkie sprowadzenie inflacji do celu może wiązać się z istotnymi kosztami dla stabilności makroekonomicznej lub finansowej” – podano także.
„Stabilizowanie inflacji na niskim poziomie jest ważnym, ale niewystarczającym warunkiem utrzymania równowagi w gospodarce, która z kolei sprzyja utrzymaniu stabilności cen w długim okresie. Zagrożeniem dla stabilności cen w długim okresie są zwłaszcza nierównowagi w sektorze finansowym. Mając to na uwadze, Rada prowadzi politykę pieniężną w taki sposób, aby sprzyjać utrzymaniu stabilności systemu finansowego i ograniczać ryzyko narastania nierównowag w gospodarce, uwzględniając w swoich decyzjach kształtowanie się cen aktywów (w tym cen nieruchomości) oraz dynamikę akcji kredytowej. W warunkach znacznej swobody przepływu kapitału i integracji rynków finansowych istotną rolę w ograniczaniu nierównowag makroekonomicznych i finansowych oraz stabilizowaniu akcji kredytowej pełni polityka makroostrożnościowa” – podano w „Założeniach”.
Rada wskazała, że zgodnie z przyjętą strategią w 2021 r. parametry polityki pieniężnej, w tym poziom stóp procentowych NBP, będą dostosowywane do sytuacji w gospodarce tak, aby zapewnić długookresową stabilność cen i jednocześnie wspierać zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność systemu finansowego.
Zakres instrumentów może być poszerzony w 2021 r.
W zależności od kierunku i dynamiki zmian uwarunkowań makroekonomicznych i rynkowych, możliwe będzie zarówno ograniczanie zakresu stosowanych w 2021 r. instrumentów polityki pieniężnej względem stanu obecnego, jak również jego poszerzanie, podano także w „Założeniach polityki pieniężnej na rok 2021”.
„W 2021 r. zakres, sposób oraz skala wykorzystywania przez NBP instrumentów polityki pieniężnej będą uwzględniać uwarunkowania jej prowadzenia, w szczególności następstwa ekonomiczne pandemii COVID-19. Podobnie jak w 2020 r., instrumenty polityki pieniężnej mogą być wykorzystywane w sposób elastyczny, uwzględniający zmieniające się uwarunkowania makroekonomiczne i rynkowe. W związku z tym, w zależności od kierunku i dynamiki zmian tych uwarunkowań, możliwe będzie zarówno ograniczanie zakresu stosowanych w 2021 r. instrumentów polityki pieniężnej względem stanu obecnego, jak również jego poszerzanie” – czytamy w „Założeniach”
Operacje podstawowe będą głównym instrumentem, za pomocą którego NBP będzie dążyć do oddziaływania na warunki płynnościowe w sektorze bankowym, a w konsekwencji – na poziom stawki Polonia.
„Operacje te standardowo będą przeprowadzane w sposób regularny, co do zasady z 7-dniowym terminem zapadalności. Na przetargach operacji podstawowych obowiązywać będzie stała rentowność, równa stopie referencyjnej NBP. Ze względu na prognozowane utrzymywanie się w 2021 r. nadpłynności w sektorze bankowym, operacje te będą polegać na emisji bonów pieniężnych NBP. Sposób prowadzenia operacji podstawowych może zostać zmodyfikowany, gdy będzie to uzasadnione zmianą warunków rynkowych lub parametrów polityki pieniężnej NBP” – czytamy dalej.
Operacje dostrajające mogą zostać podjęte w celu ograniczenia zmienności krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.
„Przesłanką ich zastosowania może być ponadto zasilenie sektora bankowego w płynność bądź absorpcja płynności na dłuższe terminy. W ramach operacji zasilających, NBP może oferować transakcje repo, a także dokonywać przedterminowego wykupu bonów pieniężnych NBP. W przypadku operacji absorbujących, bank centralny może zastosować emisję bonów pieniężnych NBP, a także zaoferować transakcje reverse repo. Zapadalność, rentowność oraz sposób przeprowadzania tych operacji będą dostosowane do celu ich stosowania” – napisano także.
Operacje strukturalne mogą być przeprowadzane w celu długoterminowej zmiany struktury płynności w sektorze bankowym, jak również – podobnie jak w przypadku operacji tego rodzaju przeprowadzanych w 2020 r. – dla zapewnienia płynności rynku wtórnego skupowanych papierów wartościowych oraz wzmocnienia mechanizmu transmisji monetarnej, zapowiedział też bank centralny.
„W 2021 r. NBP może nadal wykorzystywać strukturalne operacje otwartego rynku polegające na skupie na rynku wtórnym dłużnych papierów wartościowych. Ponadto, gdyby wystąpiła taka konieczność, bank centralny może stosować inne rodzaje operacji strukturalnych, tj. dokonywać sprzedaży dłużnych papierów wartościowych na rynku wtórnym bądź emisji obligacji” – czytamy dalej w dokumencie.
Zmiany stóp rezerwy obowiązkowej oraz jej oprocentowania uzależnione będą od warunków prowadzenia polityki pieniężnej w 2021 r. NBP może oferować kredyt wekslowy przeznaczony na refinansowanie kredytów udzielanych przez banki przedsiębiorcom, napisano także.
PKB może pozostać niższy niż przed pandemią w 2021 r.
Dalszej poprawy koniunktury można oczekiwać w II połowie 2020 r. oraz w 2021 r., chociaż według aktualnych prognoz poziom PKB może pozostać niższy niż przed pandemią, podano w „Założeniach polityki pieniężnej na rok 2021”. Głównym czynnikiem niepewności dla koniunktury oraz procesów cenowych jest dalszy przebieg pandemii COVID-19 na świecie i w Polsce.
„Od maja 2020 r. wraz z łagodzeniem restrykcji nakierowanych na zahamowanie epidemii następowała stopniowa poprawa nastrojów oraz ożywienie aktywności gospodarczej w Polsce. W II połowie 2020 r. oraz w 2021 r. oczekuje się dalszej poprawy koniunktury, chociaż według aktualnych prognoz poziom PKB może pozostać niższy niż przed pandemią. Wzrost aktywności będzie wspierany przez działania podjęte w zakresie polityki gospodarczej, a także oczekiwaną poprawę koniunktury w otoczeniu polskiej gospodarki. Jednocześnie utrzymująca się niepewność dotycząca dalszego przebiegu i skutków epidemii wraz ze słabszymi niż w poprzednich latach nastrojami gospodarstw domowych i przedsiębiorstw mogą działać ograniczająco na skalę i tempo ożywienia. W warunkach jedynie stopniowej odbudowy aktywności gospodarczej w kraju i na świecie oraz prawdopodobnie niskiej presji inflacyjnej za granicą oczekiwane jest obniżenie się krajowej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2021 r. ” – czytamy w „Założeniach”.
Według RPP, możliwe jest powtórne zaostrzenie restrykcji i osłabienie nastrojów podmiotów gospodarczych, co doprowadzić może do pogłębienia spadku globalnej i krajowej aktywności oraz wydłużenia procesu jej odbudowy.
„Niepewność dotyczy też dalszego zakresu oraz trwałości skutków dotychczasowych działań podjętych w ramach polityki gospodarczej w celu łagodzenia negatywnych skutków pandemii. W szczególności wycofywanie programów ochronnych i stymulacyjnych może osłabić proces odbudowy aktywności gospodarczej, szczególnie w razie utrzymywania się negatywnych skutków pandemii dla konsumpcji i inwestycji” – napisano też w „Założeniach”.
Potencjalne zmiany strukturalne w gospodarce
Kolejnym czynnikiem ryzyka mogą być potencjalne zmiany strukturalne w gospodarce.
„Doświadczenia związane z pandemią i przedłużający się okres niepewności dotyczącej jej dalszego przebiegu mogą prowadzić do zmian zachowań ekonomicznych gospodarstw domowych i firm, a w efekcie do zmian struktury oraz skali ich wydatków. Zmiany strukturalne mogą dotyczyć również powiązań w gospodarce światowej, w tym funkcjonowania globalnych łańcuchów dostaw oraz przyszłego przebiegu procesów globalizacji. W tym kontekście, czynnikiem niepewności jest także polityka handlowa największych światowych gospodarek, w tym zwłaszcza Stanów Zjednoczonych i Chin. Potencjalne zaostrzenie sporów gospodarczych na świecie może utrudniać ożywienie globalnej wymiany handlowej” – czytamy dalej.
Czynnikiem niepewności jest również przyszłe kształtowanie się cen wielu aktywów i surowców na rynkach światowych, podano także.
W dokumencie podano, że trwałe ograniczenie liczby zachorowań oraz opracowanie skutecznej szczepionki na koronawirusa mogłyby przyspieszyć powrót światowego i krajowego PKB do poziomów sprzed pandemii.
„Wraz ze znoszeniem restrykcji w wielu gospodarkach następowało ożywienie aktywności gospodarczej, choć jego tempo było zróżnicowane pomiędzy krajami. Dostępne prognozy wskazują na dalszą poprawę koniunktury w II połowie 2020 r. oraz kontynuację odbudowy globalnego PKB w 2021 r. Towarzyszyć temu będzie prawdopodobnie utrzymywanie się inflacji – mimo jej możliwego wzrostu – na relatywnie niskim poziomie. Jednocześnie przebieg procesów makroekonomicznych w 2021 r., a zwłaszcza trwałość i tempo poprawy koniunktury oraz towarzyszące jej kształtowanie się inflacji, jest obarczony znaczną niepewnością, która związana jest w dużej mierze z dalszym przebiegiem pandemii oraz jej wpływem na nastroje i decyzje podmiotów gospodarczych” – oceniono w dokumencie.
