Nadużycia w sektorze finansowym 2024 – nowy raport ZPF i EY

37,5 proc. przedstawicieli branży finansowej uważa, że skala zagrożeń związanych z nadużyciami zwiększyła się w ciągu ostatnich 12 miesięcy – wynika z raportu „Nadużycia w sektorze finansowym 2024”, opracowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) oraz EY Polska.

– W tegorocznym badaniu skupiliśmy się na analizie różnorodnych wyzwań związanych z nadużyciami w sektorze finansowym, z naciskiem na schematy inwestycyjne.

Przyglądaliśmy się również efektywności mechanizmów obronnych stosowanych przez instytucje do walki z oszustwami – wyjaśnia Mariusz Witalis, partner EY, kierujący Działem Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, lider praktyki w Europie Centralnej i Środkowowschodniej.

– Deep fake i AI to pojęcia, które kilkadziesiąt razy pojawiają się w tegorocznej edycji raportu o nadużyciach w sektorze finansowym. To znak czasów.

Z jednej strony narzędzia oparte na sztucznej inteligencji będą pomagały w zwalczaniu oszustw, ale z drugiej – przestępcy również się profesjonalizują, stawiając na coraz bardziej wyrafinowane metody ataków – dodaje Marcin Czugan, prezes ZPF.

Czytaj także: Najczęstsze metody wyłudzeń pieniędzy wg BIK

Skala zagrożeń oszustwami na rynku finansowym w Polsce

Wyłudzenia na oszukańczych platformach inwestycyjnych to poważne wyzwanie dla rynku. Przytoczony odsetek 37,5 proc. respondentów wskazujących na zwiększenie intensywności nadużyć w ciągu ostatnich 12 miesięcy jest o 2,5 pkt. proc. niższy w 2023 roku.

Warto jednak zwrócić uwagę na zróżnicowanie odpowiedzi w poszczególnych segmentach rynku finansowego. Np. 56 proc. reprezentantów banków ocenia, że ryzyko nadużyć rośnie, co jest szczególnie istotne dla klientów tych instytucji.

W tegorocznej edycji badania „Nadużycia na rynku finansowym” ankietowani przedstawiciele instytucji finansowych zwracali uwagę m.in. na poważny problem, jakim są wyłudzenia środków od klientów, którzy są manipulowani wizją łatwych zysków na oszukańczych platformach inwestycyjnych.

„Klienci, starając się odzyskać swoje środki, często zwracają się z roszczeniami do instytucji finansowych, domagając się zwrotu utraconych pieniędzy. Niestety w wielu przypadkach straty te wynikają z nieostrożnego zachowania” – czytamy w Raporcie.

Instytucje finansowe zostały również poproszone o ocenę skali strat poniesionych w ostatnich 12 miesiącach w wyniku nadużyć. 17 proc. z nich oceniło, że straty przekroczyły 10 mln zł. Na straty w przedziale 1-10 mln zł wskazało 25 proc. respondentów.

Podobnie jak w 2023 r. badanie potwierdziło, że najczęściej wykorzystywanym przez oszustów, a więc jednocześnie najbardziej narażonym na ryzyko nadużyć, jest kanał online.  

Za najbezpieczniejsze uznano kanały telefoniczny i tradycyjny (np. oddziały instytucji finansowych oraz pośredników).

Czytaj także: Raport Specjalny | Płatności Bezgotówkowe | E-płatności coraz bezpieczniejsze i wygodniejsze

Biometria wciąż budzi obawy wśród klientów instytucji finansowych

Cyberataki to kolejne znaczące zagrożenie, które nieustannie ewoluuje i przybiera na sile. Hakerzy stosują coraz nowsze metody ataków, w tym zaawansowane oprogramowania szpiegujące, co wymusza na sektorze finansowym ciągłe inwestycje w cyberbezpieczeństwo i aktualizację protokołów ochrony danych.

Biometria stanowi znaczącą szansę na ograniczenie nadużyć finansowych, oferując bankom nowoczesne metody weryfikacji tożsamości klientów. Instytucje finansowe chętnie wykorzystywałyby te technologie, aby zwiększyć bezpieczeństwo transakcji i zmniejszyć ryzyko oszustw.

Jednak, jak wynika z Raportu, zastosowanie biometrii jest ograniczone przez obawy klientów dotyczące prywatności. Pomimo że technologie biometryczne, takie jak skanowanie linii papilarnych czy rozpoznawanie twarzy, są promowane jako środki zwiększające bezpieczeństwo transakcji, niektórzy klienci wyrażają obawy dotyczące prywatności i możliwych nadużyć w zakresie wykorzystania ich danych biometrycznych.

Brak wiedzy klientów na temat zagrożeń. Ważne wnioski na temat pokolenia Z

Przedstawiciele banków, który wzięli udział w badaniu ZPF i EY Polska, w zdecydowanej większości wskazują, że istotnym wyzwaniem w walce z oszustami wciąż pozostaje brak świadomości klientów na temat nadużyć, których ofiarami mogą się stać (89 proc.). Eksperci podkreślają też, że schematy stosowane przez złodziei ciągle się zmieniają (56 proc.).

Respondenci ujawnili również w ankietach istotny wniosek na temat pokolenia Z na rynku usług finansowych. Okazuje się bowiem, że nie jest ono wystarczająco przygotowane do radzenia sobie z nadużyciami.

Czytaj także: W 2023 roku oszuści buszujący w sieci wykradli z kont Europejczyków 4,3 mld euro

– Jest to o tyle zaskakujące, że zwykle oczekuje się, iż to przedstawiciele starszych pokoleń są bardziej narażeni na oszustwa finansowe, ze względu na mniejszą świadomość technologiczną.

Tymczasem młodsze generacje, które są uważane za bardziej biegłe w obszarze nowych technologii, również napotykają problemy z identyfikacją nadużyć i obroną przed nimi – zauważa Katarzyna Łukasik-Gogol, ekspertka EY Polska, współautorka badania.

O powodach takiej sytuacji oraz wnioskach, które powinny z tego wyciągnąć instytucje finansowe, można przeczytać w wywiadzie z Katarzyną Łukasik-Gogol, który został opublikowany na stronie ZPF.

Raport „Nadużycia w sektorze finansowym. Edycja 2024”

Wyniki badania zostały przedstawione 23 października 2024 roku podczas XV Kongresu Antyfraudowego w Warszawie.

Organizatorem wydarzenia jest ZPF. Miesięcznik Finansowy BANK i portal BANK.pl byli patronami medialnymi Kongresu.

Raport został udostępniony na stronie: https://zpf.pl/naduzycia-w-sektorze-finansowym/