GPW liczy na przełamanie stagnacji w debiutach

– Osoby, które aspirują do inwestowania, zwłaszcza ludzie młodzi, postrzegają giełdę przez pryzmat tego, co jest napisane w prasie, mediach społecznościowych, a tam pojawiają się takie hasła, że giełda to kasyno, miejsce spekulacji, manipulacji.

A tak naprawdę potrzebna jest wiedza, bo żeby zrozumieć funkcjonowanie Giełdy Papierów Wartościowych, musimy mieć chociaż podstawy wiedzy o funkcjonowaniu instytucji na rynku kapitałowym – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Monika Gorgoń.

– Ostatnie badania przeprowadzone między innymi przez Fundację GPW na temat wiedzy finansowej Polaków wskazują, że 1/4 Polaków jednak nie wie, co to jest giełda, boi się inwestować i wiążącego się z nim ryzyka.

Musimy pracować nad zaufaniem do giełdy papierów wartościowych, w ogóle do rynku kapitałowego, jak również nad edukacją, bo to są dwa czynniki ze sobą niezmiernie powiązane – podkreśla.

Co czwarty ankietowany nie ma żadnej wiedzy na temat GPW

Badanie „Poziom wiedzy finansowej Polaków” przeprowadzane jest od 2018 roku przez CBM Indicator na zlecenie i przy współpracy merytorycznej z Fundacją Warszawski Instytut Bankowości oraz Fundacją GPW, a w tym roku odbyła się już jego siódma edycja. Średnia ocena własnej wiedzy ekonomicznej badanych wynosi 2,85 w skali 1 do 5, przy czym 38 proc. ocenia swoją wiedzę jako bardzo i raczej małą, zaś 29 proc. jako dużą i bardzo dużą.

Jeszcze niżej badani oceniają swoją wiedzę na temat zasad funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Jedynie 12 proc. uważa, że ich wiedza jest bardzo lub raczej duża, zaś aż 55 proc. – że jest bardzo lub raczej niska. Niemal co czwarty twierdzi, że nie ma żadnej wiedzy na ten temat.

Akcje są zdecydowanie najlepiej znanym instrumentem notowanym na GPW – 28 proc. słyszało o nich i wie dokładnie, czym są, a 70 proc. przyznaje, że o nich słyszało, ale nie wie, czym są.

Dla obligacji odpowiedzi te wynoszą odpowiednio 23 i 62 proc. badanych.

W akcje, obligacje, ETF-y, fundusze inwestycyjne i kontrakty terminowe lub opcje inwestuje obecnie 2–3 proc. badanych, a plany takie deklaruje kolejne 1–3 proc.

Czytaj także: 22. edycja Szkolnej Internetowej Gry Giełdowej (SIGG) 2024 – podsumowanie II. etapu

Stagnacja w debiutach giełdowych

Przyczyn takiego stanu rzeczy można wskazać wiele: brak edukacji finansowej, słabe wyniki WIG-u20 w ostatniej dekadzie, okrojenie OFE, które zasilało warszawską giełdę w świeży kapitał, czy wreszcie w ostatnich latach COVID-19 i wojna w Ukrainie, które zmniejszyły atrakcyjność naszego regionu dla inwestorów zagranicznych.

Niepewność otoczenia spowodowała też, że same spółki niechętnie pozyskiwały finansowanie z giełdy. Między grudniem 2021 roku a grudniem 2023 roku na rynku głównym GPW nie było ani jednego nowego debiutu, a jedynie przejścia spółek z rynku NewConnect. Łącznie 18 w ciągu dwóch lat.

Z IPO wycofała się w tym czasie m.in. Dr Irena Eris. W latach 2018–2020 debiutów było (łącznie IPO i przejść z rynku alternatywnego) po siedem. Tylko pocovidowy 2021 rok był nieco lepszy (16). Ten marazm przełamał dopiero Murapol w połowie grudnia 2023 roku.

– Cały czas jako giełda prowadzimy wszelkie działania, żeby tych spółek debiutujących było więcej albo żeby zatrzymać spółki. Jednak koniunktura makroekonomiczna, zwłaszcza przez wysoką inflację i wojnę w Ukrainie, spowodowała pewną stagnację – przyznaje Monika Gorgoń.

– Ta stagnacja jest niestety czymś, co się dzieje na rynkach giełdowych w Europie i całym świecie, czyli IPO jest teraz niewiele. Mamy nadzieję, że ta sytuacja się poprawi. Wierzymy też w to, że pojawi się wsparcie ze strony państwa – myślę tu o zachętach podatkowych, które mogłyby pomóc, że ten rynek się rozrusza i będziemy mieli więcej nowych spółek z perspektywami na giełdzie.

Mamy nowy rząd, nowego ministra finansów i myślę, że będziemy na ten temat rozmawiać wszyscy razem – dodaje członkini zarządu GPW.

Polscy inwestorzy coraz chętniej sięgają po zagraniczne aktywa

Z początkiem 2022 roku w ramach Polskiego Ładu weszły w życie ulgi dla debiutantów zakładające, że spółka będzie mogła pomniejszyć podstawę opodatkowania CIT o kwotę, która stanowi 150 proc. wydatków na przygotowanie m.in. prospektu emisyjnego, opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe oraz o 50 proc. wydatków na doradztwo prawne.

Nie wywołało to jednak boomu na warszawskiej giełdzie; być może z powodu wybuchu wojny za naszą wschodnią granicą, być może z powodu niepewności związanej z niewidzianą od kilku dekad inflacją i końcem epoki zerowych stóp procentowych. Rok 2022 był z tego powodu niemal na całym świecie fatalny zarówno dla akcji, jak i obligacji. Jego przeciwieństwem okazał się rok kolejny, który przyniósł wzrost niemal wszystkich klas aktywów, co wraz z wyhamowaniem inflacji poprawiło nastroje inwestorów.

Jednocześnie polscy inwestorzy coraz chętniej sięgają po zagraniczne aktywa. Pod koniec 2022 roku GPW umożliwiła inwestowanie w zagraniczne spółki nienotowane bezpośrednio w Warszawie poprzez GlobalConnect, w pierwszych 12 miesiącach nie budził on jednak większego zainteresowania. Były miesiące, w których łączne obroty nie przekraczały 200 tys. zł, choć średnio krążyły wokół 500 tys. Sytuacja poprawiła się w grudniu 2023 roku, gdy otwarto drzwi spółkom amerykańskim, z czego skorzystała Tesla. W lutym 2024 roku obroty przekroczyły już 1,7 mld zł.

Czytaj także: GPW wprowadza nowy produkt dla inwestorów – warranty opcyjne

Nowa oferta produktowa GPW

Z kolei w czerwcu 2024 roku GPW Benchmark zaprzestanie publikowania indeksu GPW-ESG ze względu na niskie zainteresowanie inwestorów. Pracuje jednak nad kolejnymi produktami.

– Giełda Papierów Wartościowych przez cały czas pracuje nad nową ofertą produktową. W 2023 roku mieliśmy emisję ponad 800 nowych certyfikatów strukturyzowanych.

Dodatkowo mamy nowy produkt, tak zwany ETC, który jest ekspozycją na złoto. Inwestor może uzyskać prawdziwe sztabki złota, które są przechowywane w Wielkiej Brytanii – mówi członkini zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

– Dodatkowo mamy GlobalConnect, na którym inwestorzy mogą zakupić akcje spółek zagranicznych, w polskich warunkach, używając polskiego złotego i za pośrednictwem polskich domów maklerskich. Chcemy w tym momencie pracować nad nowym indeksem dotyczącym zrównoważonego inwestowania. Mamy indeks ESG, ale on spełnił już swoją rolę.

Chcemy wprowadzić nowy indeks, który będzie pokazywał i odzwierciedlał kwestie zrównoważonego inwestowania. Chcemy też wprowadzać tzw. zielone produkty – podkreśla Monika Gorgoń.

Czytaj także: Tomasz Bardziłowski nowym prezesem zarządu GPW