Ekonomiści: apogeum wzrostu cen latem, inflacja sięgnie 14 procent, a jej szczyt może się przedłużać

Nasze obecne prognozy wskazują, że inflacja CPI powinna osiągnąć lokalne maksimum w czerwcu/lipcu na poziomie ok. 14 proc., po czym zacząć się stopniowo osuwać.

„Zdajemy sobie jednak sprawę, że rozkład niepewności prognozy jest wciąż mocno asymetryczny w stronę wyższych odczytów” – zaznaczają ekonomiści Santander Bank Polska.

„Czynników ryzyka jest wiele: ceny paliw i energii, ceny żywności, kurs walutowy, długość tarcz antyinflacyjnych, ale również wystąpienie efektów drugiej rundy i spirali płacowo-cenowej. Naszym zdaniem wiele z nich wymyka się zdolnościom prognostycznym standardowych modeli” – dodają.

Większość ekonomistów oczekuje szczytu inflacji w okresie czerwiec-sierpień

Z ankiet zebranych przez PAP Biznes wynika, że większość ekonomistów oczekuje szczytu inflacji na poziomie ok. 14 proc. rdr w okresie czerwiec-sierpień. Prognozy wahają się w przedziale 13-15 proc.

Do wzrostu wskaźnika CPI w najbliższych miesiącach przyczyniać się będzie kontynuacja wzrostu cen żywności i paliw, a także rosnąca inflacja bazowa.

„W najbliższych dwóch miesiącach inflacja będzie nadal rosła – szacujemy, że w maju osiągnie wynik w okolicach 13,5 proc., a w czerwcu w okolicach 14,0 proc. Do wzrostu wskaźnika CPI przyczyniać się będzie przede wszystkim kontynuacja wzrostu detalicznych cen żywności, opóźnionych w stosunku do dotychczasowych wzrostów cen na globalnym rynku. Rynek surowców energetycznych także w krótkim okresie będzie jeszcze podwyższał inflację – ponowny wzrost cen paliw do środków transportu (wyższe ceny ropy naftowej) oraz kontynuacja wzrostu cen opału w efekcie wysokich cen węgla” – powiedział główny ekonomista BOŚ Łukasz Tarnawa.

Czytaj także: Realny wzrost cen w sklepach znacznie przewyższa inflację; o ile naprawdę podrożały produkty na półkach?

„W krótkim okresie nadal rosła będzie inflacja bazowa na skutek naturalnego 'rozpędu’ gospodarki, jak i utrzymującej się presji kosztowej. Choć w II poł. roku oczekujemy silniejszego spowolnienia konsumpcji gospodarstw domowych (wzrost wynagrodzeń drenowany przez rosnącą inflację), to wspomniane efekty kosztowe oraz w części towarów i usług dodatkowy popyt uchodźców z Ukrainy będą podtrzymywać podwyższony poziom inflacji bazowej, prawdopodobnie powyżej 8 proc. w II połowie roku” – dodał.

W drugiej połowie roku roczna dynamika cen paliw i inflacja bazowa powinny stopniowo hamować

Zdaniem ekonomistów, w drugiej połowie 2022 r. roczna dynamika cen paliw i inflacja bazowa powinny stopniowo hamować.

Szczyt inflacji bazowej prawdopodobnie przypadnie na czerwiec, później wskaźnik powinien powoli hamować.

„Od połowy roku zacznie spadać też dynamika paliw w ujęciu rok do roku. Ceny żywności i energii raczej wciąż będą utrzymywały się na wysokim poziomie” – powiedziała ekonomistka Raiffeisen Bank International, Dorota Strauch.

Czytaj także: Inflacja w kwietniu pobiła kolejny rekord; szybko drożeje żywność >>>

„Zakładając utrzymanie presji cenowej na rynku żywności, stopniowy spadek cen surowców energetycznych, utrzymanie przynajmniej do końca roku wszystkich rozwiązań wprowadzonych w ramach Tarcz Antyinflacyjnych oraz bardzo powolne hamowanie inflacji bazowej oczekujemy w II połowie roku lekkiego obniżenia wskaźnika CPI w okolice 12 proc. w grudniu” – prognozuje Tarnawa z BOŚ.

Szczyt inflacji może być wypłaszczony i potrwać dłużej

Główny ekonomista ING Banku Śląskiego Rafał Benecki wskazuje, że szczyt może być wypłaszczony i potrwać kilka miesięcy. Jego zdaniem, najwyższy odczyt może przypaść nie na miesiące letnie, a na październik.

Szczyt będzie dosyć płaski, inflacja będzie na niemal szczytowym poziomie od czerwca do – mniej więcej – października. Najwyższy punkt zobaczymy w październiku.

„Naszym zdaniem cały czas mocno działać będą efekty drugiej rudny, rozlewania się inflacji – przenoszenia wysokich cen surowców, wojennego szoku na inflację bazową. To zajmie dwa, trzy kwartały. Zakładamy, że inflacja bazowa osiągnie swój szczyt w okolicach końca roku” – powiedział Benecki.

„Weszliśmy już na tak wysoki poziom inflacji, że pojawiają się procesy nieliniowe. CPI jest teraz najwyższy od 1998 r., mamy do czynienia z procesami inflacyjnymi, znanymi z początków transformacji, które mają charakter spirali cenowej. Połączenie tego z sygnałami płynącymi ze strony sektora przedsiębiorstw sugeruje, że proces dostosowywania się będzie jeszcze trwał. Firmy w tej chwili z dużą łatwością przenoszą koszty na ceny detaliczne, proces ten cały czas jest w mocy. Rodzi to ryzyko wyższej inflacji” – dodał.

Wskaźnik inflacji może sięgnąć nawet 20 proc.

W ocenie Beneckiego istnieje ryzyko, że wskaźnik inflacji w którymś momencie roku sięgnie nawet 20 proc. w ujęciu rok do roku.

„Spirala cenowa w pewnym momencie przybiera kształt trudny do kontrolowania i prognozowania. Ryzyko jest raczej po wyższej stronie” – zaznacza ekonomista ING.

„Zakładamy dodatkowy wzrost cen energii, inny niż elektryczność i gaz regulowane w taryfach – rośnie np. cena gazu z butli, węgla. To wszystko daje nam ekstra szczyt przed końcem roku, choć nie będzie on istotnie wyższy niż szczyt, który zobaczymy w okolicach połowy roku” – dodaje.

Przedłużenie tarcz antyinflacyjnych

Rynek wpisał już w bazowe scenariusze przedłużenia tarcz antyinflacyjnych do końca bieżącego roku. Ekonomiści wskazują jednak, że rozwiązania mogą zostać przedłużone poza ten horyzont. W przeciwnym wypadku, na początku 2023 r. odczyty mogą pokazać kolejny, lokalny pik inflacji CPI.

„Sugerowano, że tarcze zostaną przedłużone do końca roku. Jeśli faktycznie wygasną one z końcem grudnia, wskaźnik CPI może ponownie podskoczyć, nawet do 15 proc. na początku przyszłego roku” – wskazuje Strauch z RBI.

„Zakładamy, że tarcza antyinflacyjna zostanie przedłużona do końca bieżącego roku, bardzo prawdopodobne jednak, że będzie też obowiązywała przez kolejne dwa, trzy kwartały w 2023 r.” – ocenia Benecki.

Prognozy dotyczące średniorocznej inflacji w górę

Zaskakujące po wyższej stronie odczyty CPI skłoniły ekonomistów do rewizji w górę prognoz dotyczących średniorocznej inflacji w latach 2022-2023. Rynek oczekuje obecnie, że wskaźnik CPI wyniesie w br. średnio 11,9 proc. wobec 10,7 proc. oczekiwane jeszcze przed miesiącem.

W przyszłym roku, ekonomiści ankietowani przez PAP Biznes, oczekują spadku inflacji CPI do 8,4 proc. średniorocznie – to o 0,5 pkt. proc. wyższy szacunek niż miesiące temu.

Choć rynek wskazuje ceny surowców, energii i żywności jako głównych „winowajców” wysokich odczytów, na podwyższonym poziomie będzie utrzymywać się również inflacja bazowa. Ekonomiści prognozują, że na koniec br. wyniesie ona 7,3 proc., zaś na koniec 2023 r. spadnie do 3,9 proc.

Poniżej zestawienie wyników ankiet PAP Biznes dotyczących inflacji, zebranych w dniach 10-11 maja:

– w nawiasach konsensusy z kwietnia