BANK 2009/02

Tytułowe pojęcie zyskało sobie w ostatnich latach znaczenie i rozgłos dla określenia nowoczesnych struktur na rynku, które w dobie cywilizacji informacji potrafią w sposób systemowy wiedzę i informację pozyskiwać, gromadzić i przetwarzać na użytek bieżących i przyszłych potrzeb organizacji.

W czasach kryzysu gospodarki niedoboru węgierski ekonomista Janos Kornai wprowadził do obiegu publicznego pojęcie „miękkiego” i „twardego” finansowania uczestników rynku. Twardemu ograniczeniu miały podlegać gospodarstwa domowe. Na straży przestrzegania dyscypliny finansowej obywateli stały banki uzbrojone w plan dochodów i wydatków gospodarstw domowych. Źródłem nawisu inflacyjnego były nadmierne wydatki ludności.

Przysłuchując się obecnej debacie polityków opozycji na temat stanu naszej gospodarki, trudno pozbyć się uczucia, że im ktoś gorzej radzi sobie ze zrozumieniem świata ekonomii, tym pewniej wygłasza sądy i opinie najbardziej zdecydowane i pozbawione jakichkolwiek wątpliwości. Ogłaszając wszem i wobec, w jak głębokim kryzysie znajduje się polska gospodarka, wielu prominentnych przedstawicieli opozycji byłoby zapewne bardzo zdziwionych, gdyby spróbowali te obiegowe pojęcia zidentyfikować w kategoriach ekonomicznych. Ot, choćby przywoływane najczęściej słowo: kryzys. Dlaczego jest stale odmieniane przez wszystkie przypadki? Bo samo w sobie jest już negatywnie nacechowane i posługujący się nim ma poczucie, że nic już nie musi wyjaśniać. A wystarczyłoby sięgnąć do jakiegokolwiek podręcznika ekonomii, aby stwierdzić, że nie istnieje nawet takie pojęcie. Posłowie Kaczyński, Gosiewski czy Putra zapewne by się żachnęli, stwierdzając, że wiadomo o co chodzi – przecież gospodarka się wali. Ale właśnie w tym problem. Gdzie i co się wali?

Oczywiście młodego urzędnika bankowego. W Warszawie w XIX wieku. Możemy je odtworzyć na podstawie ocalałych dokumentów. Okraszając wszystko, rzecz zrozumiała, odrobiną wyobraźni. A zatem do dzieła!