Bankowość Spółdzielcza: Konkurencja i lokalny wzrost gospodarczy

Bohdan Szafrański

Zgodnie z opublikowanymi w sierpniu br. danymi KNF, w Polsce pod koniec czerwca działało 550 banków spółdzielczych dysponujących aktywami na poziomie 131 mld zł (banki komercyjne 1673 mld zł). To stanowiło niecałe 8% w porównaniu do sektora banków komercyjnych, których w tym czasie działało tylko 35. Dziś, gdy w sektorze finansowym tak ważne jest wykorzystanie nowych technologii, pokazuje to, że bankowość spółdzielcza, jeśli nie będzie się wzajemnie wspierać, może nie mieć wystarczających środków na adekwatne do potrzeb inwestycje. Ephraim Clark, David Salvatore Mare i Nemanja Radić w opublikowanym w styczniu tego roku w „Journal of International Financial Markets, Institutions and Money” opracowaniu zastanawiali się nad konkurencją i preferencjami w ocenie ryzyka w bankach spółdzielczych.

Zwrócili uwagę, że banki spółdzielcze mają określony model biznesowy, ponieważ klienci to również ich członkowie. Banki spółdzielcze stanowią znaczną część europejskiego sektora bankowego. Na przykład w Austrii mają 29% udziału w rynku, w Niemczech 51%, we Włoszech 61%, a w Hiszpanii 31%. Przy czym, ze znacznego procentu udzielanych przez nie pożyczek korzystają małe i średnie przedsiębiorstwa. Pod względem wielkości aktywów przeciętny bank spółdzielczy w Austrii jest o połowę mniejszy od przeciętnego banku komercyjnego, w Niemczech stanowi jedną piątą, we Włoszech jedną czwartą, a w Hiszpanii jedną dziesiątą takiego banku. Zwrócono uwagę na efektywność procesu udzielania pożyczek i rolę konkurencji na rynku depozytów. Trzeba się zgodzić z opinią, że banki spółdzielcze są ograniczone pod względem dostępności źródeł finansowania, ponieważ nie mogą łatwo pozyskać kapitału ani uzyskać dostępu do hurtowego rynku finansowania. Jednak zdaniem autorów warto, by banki spółdzielcze zwróciły uwagę na dywersyfikację działań biznesowych, co powinno mieć istotny i pozytywny wpływ na stabilność bankowości spółdzielczej.

Wspieranie lokalnego biznesu

W opinii wielu osób związanych z sektorem spółdzielczym akcja kredytowa skierowana do firm może wiązać się z dużym ryzykiem. Jako jeden z argumentów podaje się brak doświadczenia we właściwej ocenie ryzyka. Jednak jeśli bank spółdzielczy faktycznie jest związany z lokalną społecznością, to powinien być pierwszym wyborem przy poszukiwaniu zewnętrznego finansowania przez firmy miejscowe. Feiza El Hancha Sfar i Olfa Ben Ouda w artykule opublikowanym w „International Journal of Economics and Financial” w 2016 r. prześledzili wkład banków spółdzielczych we Francji w regionalną ekonomię. Badanie objęło 88 regionalnych banków spół...