Banki spółdzielcze: Forum Liderów Banków Spółdzielczych 2016

Konferencja odbywała się w specyficznych uwarunkowaniach ekonomicznych i politycznych w kraju i na świecie. Przypomniano istnienie środowiska niskich stóp procentowych, które w sposób szczególny nie sprzyja bankom spółdzielczym, koncentrującym swoją działalność na świadczeniu tradycyjnych usług bankowych. Wymieniano także nieopłacalność kredytów preferencyjnych dla rolnictwa, które z racji misji banków spółdzielczych stanowią w wielu z nich znaczącą część portfela kredytowego.

Regulacyjne tsunami

Banki spółdzielcze wciąż jeszcze zmagają się z konsekwencjami ostatniego kryzysu na rynkach finansowych. W naszym kraju chodzi szczególnie o dwa aspekty. Po pierwsze, konsekwencji utrzymania wysokiej akcji kredytowej w okresie spowolnienia gospodarczego, polegającej na szybkim wzroście udziału kredytów nieregularnych w portfelu banków spółdzielczych. Po drugie, stałego podnoszenia wymogów ostrożnościowych nakładanych na banki po wybuchu ostatniego kryzysu. Można w tym miejscu wymienić coraz wyższe wymogi kapitałowe, zasady traktowania udziałów członkowskich w banku spółdzielczym, nowe wymogi płynnościowe, de facto konieczność utworzenia systemu ochrony instytucjonalnej przez banki spółdzielcze, rozszerzenie zakresu gwarantowania depozytów bankowych (skutkujące wzrostem opłat na rzecz BFG), czy też stworzenie od podstaw systemu resolution. Można wymienić także wymóg obniżenia opłat interchange, likwidację bankowego tytułu egzekucyjnego, zmiany w zasadach udzielania kredytów konsumenckich i kredytów mieszkaniowych, ustawę o zasadach sprzedaży gruntów rolnych, zmiany w zasadach wykorzystania odnawialnych źródeł energii

W sumie prowadziło to do nadciągnięcia nad banki swoistego tsunami regulacyjnego, powodującego silne zaostrzenie wymogów bezpiecznego działania w niesprzyjających warunkach makroekonomicznych. Trzeba też dodać, że w tych licznych nowych regulacjach bankowych tylko w bardzo niewielkim stopniu zastosowano zasadę proporcjonalności, co powodowało, że tak samo silne obciążenia finansowe i nakłady pracy musiały być zaaplikowane w małych i dużych instytucjach. To powodowało relatywnie znacznie silniejsze negatywne konsekwencje dla małych banków, utrudniając jeszcze mocniej konkurowanie z bankami komercyjnymi. Bardzo silnie zwracano na to uwagę podczas konferencji, a członkowie specjalnego zespołu prezentowali liczne przykłady nadmiernego obciążania wymogami regulacyjnymi banków spółdzielczych.

Pogorszenie wyników finansowych

Te uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne spowodowały wyraźne pogorszenie wyników finansowych znacznej większości banków spółdzielczych w ostatnich latach. W najbardziej drastycznym przypadku zaowocowało to upadłością największego dotychczas funkcjonującego banku spółdzielczego i w konsekwencji wygenerowaniem olbrzymiej straty przez całą bankowość ...