Autor: Maria Dunin-Wąsowicz

Ocena stanu gospodarki Rosji jest utrudniona. Strategiczny charakter informacji na ten temat sprawia, że są one najczęściej propagandowo manipulowane. Rosja bowiem, prowadząc liczne wojny, dąży do przekonania świata, że jej gospodarka jest silna, a sankcje Zachodu nie odnoszą skutku. Jest akurat na odwrót, ale pokonanie rosyjskiego imperializmu wymaga nie tylko czasu, ale i pogłębionej analizy ekonomicznej. 

Zjednoczone Królestwo jest traktowane na świecie z wyrozumiałością i atencją jednocześnie. Historia, doświadczenie polityczne i siła gospodarcza pozwalają mu utrzymać od wielu dekad silne relacje z głównymi potęgami świata. Brytyjczykom wybacza się wiele, a przynajmniej wybaczało.

Europejska Unia Bankowa świętuje dziesięciolecie. Powołując ją, zaczęto realizować wcześniejsze idee mówiące o specyficznym związku instytucji tworzących w istocie nadzór EBC nad bankami krajowymi. Współcześnie, pomimo problemów, EUB
systematycznie prowadzi transfer bankowych kompetencji krajowych na poziom europejski.

Chociaż pół wieku temu brytyjscy komuniści wieszczyli koniec ery pieniądza, to współcześnie żadne państwo nie zawiesza jego stosowania. Z pieniężnego obrotu
nie rezygnuje nawet Korea Północna. Pieniądz natomiast dostosowuje się do warunków i wymagań komórkowych społeczeństw, które dzisiaj wolą posługiwać się niefizycznym środkiem wymiany i miernikiem wartości.

Światowy system walutowy od zawsze wyróżniają dwie ważne cechy: hierarchia i powiązania finansowe. Ten pieniądz jest najsilniejszy w systemie, którego zasoby rezerwowe i wartość w obiegu są najwyższe, a powiązania finansowania między państwami obie te cechy wzmacniają lub osłabiają. Dolar amerykański, pozostający w obiegu od 1794 r., jest jedynym pieniądzem, który od ponad osiemdziesięciu lat dominuje w światowych rezerwach walutowych, stanowiąc blisko 80% ich struktury.

Kiedy mówimy bank centralny, to niemal automatycznie mamy na myśli takie jego funkcje, jak ochrona stabilności cen, przeciwdziałanie inflacji i zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu płatniczego w państwie. Dziś jednak jego rola się zmienia.

Pierwsza ćwiartka XXI  w. powoli kończy się i czas, by myśleć o wyzwaniach na półwiecze. Jak może wyglądać gospodarka światowa w 2050 r? Które państwa znajdą się wśród potęg światowych? Czy ludzkość oswoi kosmos tak, jak to uczyniła z powietrzną przestrzenią okołoziemską? Przyspieszenie myśli ekonomicznej wraz z rozwojem techniki podpowiadają, że odpowiedzi na te pytania mogą być zaskakująco proste. Podejście to potwierdza również spojrzenie wstecz na wyobrażenia filozofów z XIX w. o możliwych dokonaniach w przyszłości.

W minionym roku globalny dochód netto sektora bankowego na świecie sięgnął 1,4 bln USD, co oznacza wzrost o 0,1 bln USD w porównaniu z 2022 r. Zwyżka, największa w ciągu dekady, była możliwa przede wszystkim dzięki wyższym stopom procentowym, zapewniającym również powiększenie zwrotu z kapitału własnego.

W minionych 20 latach wartość handlu towarami rolno-spożywczymi wzrosła czterokrotnie. Głównymi jego centrami są Europa, Rosja, Środkowa Azja oraz nadal Ukraina, której silnej pozycji eksportera żywności wojna, jak dotąd, nie zniszczyła. Konkurencja jednak nie zasypia gruszek w popiele.

Prognozy inflacyjne na rok 2024 przypominają talię kart: każda mówi co innego o tej samej grze. Z szacunków części ekonomistów wynika, że światu zagraża długotrwała i raczej wysoka inflacja. Są też badania, które wykazują, że inflacja jest w odwrocie, weszła bowiem w znacznie szybszy cykl spowalniania niż oczekiwano dwa lata temu.

Mówi się o nich „struktura równoległa” albo „banki równoległe”, chociaż jeszcze stosunkowo niedawno były strukturami lub bankami nielegalnymi. Cechę legalności zyskały dzięki nowojorskiemu ekonomiście Paulowi McCulleyowi, który podczas konferencji banku federalnego w Kansas City w 2007 r. nazwał w ten sposób niebankowe instytucje, czyli parabanki, które „znajdują się procesie przygotowania” do zdobycia statusu banku.

Boże Narodzenie. Czas na prezenty. We współczesnym świecie pełnym informatyki i sztucznej inteligencji można sobie wyobrazić, że nawet banki mają duszę i potrafią włożyć do skarpety Świętego Mikołaja to, o czym marzymy – myśląc choćby o ich strategii biznesowej w dziedzinie cyfryzacji. Co zatem moglibyśmy, a może nawet – możemy, dostać od banków pod choinkę?

Zrozumienie problemów związanych z wojną to jedno z kluczowych wyzwań współczesności. Jednym z nich jest zagadnienie korzyści i zysków wojennych, które czerpią państwa i społeczeństwa na równi z anonimowym spekulantem. Teza może kontrowersyjna, ale analiza ekonomiczna powinna brać pod uwagę i taki aspekt wojennych wydarzeń.

Brytyjczycy w ostatnich latach zdecydowanie zatracili poczucie rzeczywistości. Od lat 70. XX w. kręcili nosem na wszystko, co działo się z państwem i w końcu wymyślili, że najlepszym lekarstwem na anglosaskie zło będzie brexit. Czy rzeczywiście mieli rację?

Ten jeden z postkomunistycznych krajów już w połowie lat 80. XX w. dołączył do grona państw otwartych. Pierwszym ruchem w tym kierunku była likwidacja kontroli granicznej dla ruchu turystycznego. Relacje polityczne i gospodarcze tego mini państwa z Unią Europejską budowały się jednak powoli i z namysłem.

Historia powstawania, rozwoju i upadku państw dowodzi, że ludzie domagają się od nich w równym stopniu bezpieczeństwa i wolności, co liberalizmu gospodarczego. Mówiąc inaczej, społeczeństwa są przekonane, że po to akceptują państwa, by ich rządy właściwie regulowały życie wolnych i odpowiedzialnych jednostek, będących ich obywatelami. Widziany z tego punktu widzenia liberalizm gospodarczy zajmuje najwyższe miejsce na liście wartości niezbędnych do należytego funkcjonowania społeczeństw.

Światowe zadłużenie państw z końcem 2022 r. sięgnęło 300 bilionów USD. To odpowiednik 349% globalnego PKB. Dane przedstawione przez Standard & Poor’s potwierdzają, że na każdego spośród 7,8 mld ludzi żyjących na świecie przypada zadłużenie w kwocie ok. 12 tys. USD.

Nieczęsto zdarza się, by główne instytucje międzynarodowe radykalnie różniły się w swoich prognozach co do przyszłych perspektyw dla światowej gospodarki. Tymczasem właśnie tak jest. Różnice projekcji dotyczą miejsc, które będą objęte recesją w 2023 r., jej nasilenia oraz długości trwania.

Nieco ponad 21 lat temu,1 stycznia 2002 r., euro zostało drugą walutą rezerwową na świecie. Ten historyczny moment był komentowany na wiele sposobów i przez wiele ważnych osobistości.

Utrzymanie równowagi fiskalnej przez większość państw członkowskich Unii Europejskiej przez wiele lat drugiej połowy XX w. wydawało się nieosiągalne. A jednak wraz koncepcją utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej z końca lat 80. rządy postanowiły podjąć wysiłek, by zmienić sytuację.

Rosja nęka zbrojnie Ukrainę co najmniej od 2014 r. Obecny etap działań Rosjan rozpoczął się 24 lutego 2022 r. Już w początkach agresji było oczywiste, że każdy jej dzień okaże się nadzwyczaj kosztowny – tak dla obu uczestników wojny, jak i większości państw na świecie.

Członkostwo w Unii Europejskiej jest wartością samą w sobie i zapewne dlatego społeczeństwa państw UE zasadniczo nie dokonują pogłębionych analiz tej kwestii. Czasem jednak zauważa się, że ta organizacja wiele obiecuje swoim członkom, jednak są problemy z realizacją tych obietnic. Jak jak to czasem ujmuje się w slangu europejskim, Unia nie „dostarcza dóbr publicznych” w odpowiednim stopniu, ponieważ nie dysponuje odpowiednimi kompetencjami.

Polityka handlowa jest jednym z ważniejszych komponentów polityki zagranicznej Unii Europejskiej. Znaczenie tej aktywności, wyrażającej jednocześnie stosunek UE do koncepcji strategicznej autonomii, podkreślają jej liczne dwustronne umowy handlowe. Negocjacje w sprawie najnowszej umowy między Unią a Nową Zelandią zostały zakończone 30 czerwca br.

Zmienia się standard polityki informacyjnej banków centralnych. Trzy dekady temu lakoniczne i krótkie wystąpienia Hansa Tietmayera przedstawiające decyzje ówczesnych władz Bundesbanku, którego był szefem w latach 1992-1999, stanowiły swoisty wzorzec z Sèvres. Nie jest wykluczone, że Tietmayer na swój sposób realizował zalecenia Montagu Normana, szefa Banku Anglii w latach 1920-1944, który zasady polityki informacyjnej zamykał w czterech słowach: „Żadnych tłumaczeń, żadnych usprawiedliwień”.