Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Jacek Biernacki dział zagraniczny TAI w TVP Christine Lagarde na czele Europejskiego Banku Centralnego. Listopad to pierwszy miesiąc urzędowania Francuzki jako szefa EBC. Zastąpiła Włocha Mario Draghiego i jako swoisty „strażnik strefy euro” spędzi w fotelu prezesa długich osiem lat. Tyle że jest to kadencja jednorazowa, po każdych ośmiu latach szefem EBC musi zostać ktoś inny, a poprzedni prezesi […]
Pierwsza kobieta na czele wielkiego banku brytyjskiego. Brytyjską wielką czwórkę bankową tworzą: Barclays, HSBC, Lloyds Banking Group oraz Royal Bank of Scotland. Do tej pory kierowanie nimi było domeną mężczyzn. Ale właśnie Royal Bank of Scotland postanowił zerwać z nazbyt już konserwatywnym zwyczajem. Od listopada pokieruje nim Alison Rose, obecna szefowa działu bankowości prywatnej i korporacyjnej. Pani Rose z RBS związana jest przez całą swoją karierę zawodową – od 27 lat, co w dzisiejszych czasach nie jest już bynajmniej normą. Przeszła pełną drogę – od stażystki do, od następnego miesiąca, CEO. Co ciekawe, powołując ją na dyrektora wykonawczego, rada nadzorcza postanowiła jej dorzucić do rocznej pensji prezesa, dotąd wynoszącej okrągły milion funtów – jeszcze 100 tys. Warto wiedzieć, że aż 62% udziałów w RBS należy do brytyjskiego skarbu. To skutek finansowego koła ratunkowego, które rząd Jej Królewskiej Mości rzucił bankowi w 2008 r., by uchronić go przed zatonięciem w wirze ówczesnego kryzysu bankowego. W zamian za dokapitalizowanie przejął udziały w RBS.
KE krytyczna wobec efektów walki z praniem brudnych pieniędzy. Odchodząca Komisja Europejska ogłosiła, że rządy i banki krajów członkowskich UE powinny zrobić więcej niż dotąd w zwalczaniu procederu prania brudnych pieniędzy. Według Europolu, co roku do UE wpływa i krąży w jej systemie finansowym 200 mln euro podejrzanego pochodzenia. Komisja zarzuciła krajom członkowskim, że z różnym entuzjazmem wdrażają wspólnotowe uregulowania prawne, mające zapobiegać infiltracji unijnego systemu finansowego przez podejrzany kapitał.
Ekologiczna gospodarka za 10 miliardów euro. Ruszył program, który ma pomóc unijnej gospodarce stać się ekologiczną gospodarką obiegu zamkniętego, która potrafi wykorzystać od nowa wszelkie odpady, jakie produkuje. Po angielsku określa się to jako Joint Initiative on Circular Economy, w skrócie: JICE.
Coraz mniej złych kredytów. Według danych Komisji Europejskiej liczba kredytów zagrożonych niewypłacalnością dłużników zbliża się już do poziomu sprzed kryzysu. Ma to być efekt działań mających zmniejszyć ryzyko finansowe, wdrożonych przez organy unijne i państwa członkowskie w ramach tworzenia unii bankowej.
Trendy technologiczne, które zmienią bankowość w roku 2019. Według pisma „American Banker”, najważniejsze z nich to:
Unijne orzeczenie korzystne dla frankowiczów. Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) uznał, że państwo ma prawo przyjmować przepisy zmieniające stosunek prawny łączący banki z kredytobiorcami oraz zapobiegające powstaniu lub pogłębieniu kryzysu gospodarczego. Takie działania państwa nie naruszają europejskiej konwencji praw człowieka, a w szczególności protokołu nr 1 dołączonego do konwencji. Sprawa rozpatrywana przed ETPC dotyczyła Węgier.
Czy londyńskie City było zamieszane w proceder prania pieniędzy? Taką tezę postawił Brytyjczyk Howard Wilkinson, były pracownik Danske Banku, zamieszanego w legalizację podejrzanych funduszy, głównie z Rosji i Azerbejdżanu, poprzez instytucje finansowe w Estonii. Według Wilkinsona, zawiódł system banków korespondentów. Nie wymienił on nazw, ale powszechnie wiadomo, że korespondentami Danske w Estonii byli amerykańscy potentaci: JP Morgan, Bank of America oraz Deutsche Bank. 80-90% podejrzanych funduszy miało przejść przez nie – i wtedy stawały się całkowicie legalne, gwarantowała to w dodatku renoma tych banków.
Turecki kryzys zagraża europejskim bankom? Według części analityków Turcja praktycznie stanęła na krawędzi bankructwa, a gwałtowny spadek wartości liry jest namacalnym tego dowodem. Europejski Bank Centralny od razu wziął pod lupę zaangażowanie banków z kontynentu w tureckie przedsięwzięcia, widząc w tym kolejne zagrożenie dla kruchej stabilności europejskich rynków finansowych.
Unii Europejskiej już nie ma? Tak widzi to George Friedman, szef think tanku Geopolitical Futures. W jego opinii UE wiedzie jeszcze papierowy byt, ale sami członkowie traktują ją jak kartę dań – biorą, co im pasuje, natomiast ignorują Brukselę w sprawach, które im nie odpowiadają. I dzięki temu nawet nie trzeba robić zamieszania z występowaniem ze Wspólnoty – w przeciwieństwie do Brytyjczyków, którzy zdecydowali się odejść z hukiem, co nie do końca dobrze wpłynie na ich funkcjonowanie. Z drugiej strony Unię stać co najwyżej na pohukiwanie na Londyn. Według Friedmana czeka ją dalsze osłabienie. Przede wszystkim Niemiec, których bankowość nie jest już tak silna jak kiedyś, za to uzależnienie od eksportu zbyt duże. Również zadłużone banki i chwiejny rynek finansowy we Włoszech mogą podkopać fundamenty unijnego gmachu. Po roku 2020 jeszcze bardziej osłabnie Rosja, być może nawet część republik autonomicznych zdecyduje się ogłosić niepodległość. Zdaniem Friedmana w ciągu najbliższych 15-20 lat środek ciężkości kontynentu, polityczny i gospodarczy, przesunie się do Europy Środkowej. Przede wszystkim wzrośnie znaczenie Polski, powiązanej sojuszem z USA i Rumunią. Węgry na razie lawirują, podobnie robią Czesi i Słowacy. Ale bieg zdarzeń może w końcu nie pozostawić im wyjścia. A wtedy koncepcja Międzymorza stanie się faktem – podkreśla Friedman. Wieszczy też zatrzymanie gospodarczego pędu Chin, osłabienie roli Pekinu. Wzrośnie za to znów gospodarcze znaczenie Japonii, a u bram Europy – Turcji.
„Oswojeni” hakerzy sprawdzą europejskie banki. Pozorowane ataki hakerskie mają sprawdzić odporność największych europejskich banków na próby złamania zabezpieczeń chroniących konta i operacje. W miarę jak większość działań finansowych przeprowadzana jest kanałami elektronicznymi, rośnie liczba prób włamania do sieci banków – czy to zwykłych kradzieży pieniędzy, czy usiłowań zdobycia wrażliwych danych o klientach i ich zasobach finansowych oraz transakcjach. W dawnym królestwie bankowości, Szwajcarii, udaremnianych jest 100 ataków hakerskich dziennie, a przecież szwajcarskie banki mają ścisłe powiązania z europejskim rynkiem finansowym.
Bankowych milionerów nie ubywa.
Europejski Nadzór Finansowy opublikował raport, z którego wynika, że w 2016 r. 4600 menedżerów bankowych zarabiało ponad milion euro. Rok 2016 przyjęto jako graniczny, jako że nie ma jeszcze pełnych danych z ubiegłego roku. Teoretycznie menedżerów milionerów ubyło, bo w 2015 r. doliczono się ich 5100. Ale to raczej efekt osłabienia się kursu funta względem euro i przyhamowania podwyżek w londyńskiej City niż unijnej polityki ograniczania zarobków i zmiany proporcji struktury płac, by więcej w nich było pensji zasadniczej a mniej bonusów za chwilowe sukcesy finansowe banków.
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA)… przegapił upadek banku. To spory cios prestiżowy dla unii bankowej, która miała zapewnić krajom UE system ochrony przed kolejnymi kryzysami finansowymi i wywoływanymi przez nie upadłościami banków. Tymczasem mieszczący się jeszcze w Londynie EBA przegapił to, co działo się na drugim końcu Unii – w Rydze. Padł tam łotewski bank ABLV, czwarty co do wielkości w kraju – głównie z powodu prania brudnych pieniędzy, z których finansowany jest północnokoreański program nuklearny i wszczęcia śledztwa w tej sprawie przez władze amerykańskie.
Ratowanie banków i tak za pieniądze podatników. Według duńskiego nadzoru finansowego, europejskie reformy sektora bankowego nakazujące podwyższenie kapitału własnego banków oraz utworzenie funduszu na rzecz kontrolowanej upadłości – to i tak za mało, by w razie bankructwa ustrzec się przed kolejnym sięgnięciem do kieszeni podatnika.
UE inwestuje w Białoruś. 1,15 mld euro – taką kwotą Unia Europejska wesprze w nadchodzących dwóch latach Narodowy Bank Białorusi. Koordynatorami projektu będą banki centralne Niemiec, Polski i Litwy. Chodzi o tak zwany Twinning, czyli funkcjonujący od 20 lat mechanizm wsparcia technicznego dla krajów starających się o członkostwo bądź po prostu sąsiadujących z Unią. Specjaliści unijni będą doradcami w Narodowym Banku Białorusi, a jego pracownicy będą z kolei odbywać staże w bankach Niemiec, Litwy i Polski. Generalnie chodzi o podniesienie kwalifikacji personelu Narodowego Banku Białorusi, co ma w praktyce przełożyć się na wzmocnienie nadzoru bankowego i systemów płatniczych, a co za tym idzie – obniżenie inflacji i ustabilizowaniu kursu białoruskiego rubla.
Triady piorą w Europie. Praniem brudnych pieniędzy w Europie zajęły się także chińskie mafie, za pośrednictwem specjalnie utworzonego w Madrycie w 2010 r. oddziału banku ICBC. Tak ustaliła madrycka prokuratura, która śledztwo prowadzi od ponad roku. Głównymi klientami oddziału ICBC w Madrycie mieli być mafiosi z organizacji „Cesarz” i „Wąż”. Na razie ustalono, że w ten sposób wyprano co najmniej 40 mln euro. Aktem oskarżenia są objęci zarówno pracownicy madryckiej filii, jak i europejskiego oddziału ICBC z siedzibą w Luksemburgu.
Triady piorą w Europie. Praniem brudnych pieniędzy w Europie zajęły się także chińskie mafie, za pośrednictwem specjalnie utworzonego w Madrycie w 2010 r. oddziału banku ICBC. Tak ustaliła madrycka prokuratura, która śledztwo prowadzi od ponad roku. Głównymi klientami oddziału ICBC w Madrycie mieli być mafiosi z organizacji „Cesarz” i „Wąż”. Na razie ustalono, że w ten sposób wyprano co najmniej 40 mln euro. Aktem oskarżenia są objęci zarówno pracownicy madryckiej filii, jak i europejskiego oddziału ICBC z siedzibą w Luksemburgu.
Unia bankowa – zasady są po to, żeby je łamać. Zgodnie z zasadami unii bankowej ratowanie upadających banków powinien wziąć na siebie sektor prywatny. W pierwszej kolejności bank powinien szukać wsparcia u inwestorów, a jeśli to nie wystarczy – złożyć się muszą właściciele jego obligacji i akcjonariusze. Interwencja państwa jest dopuszczalna tylko w ostateczności.
Bańka kredytów hipotecznych wstrząśnie europejskim rynkiem finansowym?
Europejska Rada do spraw Ryzyka Systemowego (ESRB) ostrzegła osiem państw Unii Europejskiej przed spekulacyjną bańką na rynku hipotecznym, która może narazić na poważne straty ich banki, zachwiać budżetami i w konsekwencji doprowadzić do silnej destabilizacji europejskiego rynku finansowego. Ocenie poddano wszystkie państwa UE, jednak rada najwięcej zagrożeń znalazła w Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Luksemburgu, Holandii, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii.
Banki europejskie uwielbiają raje podatkowe. Do takiego wniosku można dojść po lekturze raportu przygotowanego przez organizację pozarządową Oxfam. Wzięła ona pod lupę bilanse 20 największych instytucji bankowych Unii Europejskiej. Dokładną ocenę umożliwiły nowe unijne reguły przejrzystości biznesowej, które nakazują bankom ujawnianie w bilansach zysków i strat osiąganych w poszczególnych krajach działania. Ma to uniemożliwić ukrywanie działalności w rajach podatkowych w ramach ogólnych sum bilansowych.
213 miliardów euro wyrzuconych w błoto? Tak przynajmniej twierdzi mający siedzibę w Holandii think tank TNI, powiązany z waszyngtońskim Instytutem Studiów Politycznych (IPS). Jego eksperci przyjrzeli się programom ratowania banków, stosowanym przez kraje Unii Europejskiej od kryzysu finansowego w 2008 r. Według nich właśnie 213 mld euro z kieszeni unijnych podatników zniknęło bezpowrotnie, zmarnotrawione na pokrycie strat wynikających z podejrzanych transakcji finansowych dokonywanych przez banki bądź na wynagrodzenia dla firm doradczych. Autorzy raportu „Biznes naprawczy”, stworzonego pod auspicjami TNI, stawiają poważne zarzuty firmom audytorskim z tak zwanej wielkiej czwórki oraz sieci małych firm doradztwa finansowego. Twierdzą, że czerpały ogromne profity z tworzenia „programów ratunkowych” dla europejskich banków, nie zawsze trafionych. Rekordowa wypłata dla jednej z firm doradztwa finansowego to 3 mln euro za 3 dni pracy…
Brexitowa wojna na słowa Im bliżej rozpoczęcia procedury brexitu, tym bardziej ostre słowa padają ze strony londyńskich kół rządowych. Szef Banku Anglii (Bank of England) Marc Carney oświadczył, że również jego instytucja myliła się w pesymistycznych ocenach stanu brytyjskiej gospodarki po brexicie. Większość rynkowych „strachów” została już skonsumowana przy okazji zeszłorocznego referendum, a teraz brytyjską […]
Unijna „szczepionka” przeciwko bankowym kryzysom
Komisja Europejska przedstawiła pakiet propozycji mających doprecyzować przyjęte 2-3 lata temu dyrektywy o wymogach kapitałowych, o restrukturyzacji i kontrolowanej upadłości banków oraz rozporządzenie w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i upadłości. Ma to dostosować ustawodawstwo europejskie do uzgodnionych wcześniej w ramach Komitetu Bazylejskiego praktycznych działań w kwestii zarządzania ryzykiem finansowym. Reguły te wprowadzają już największe poza Unią potęgi finansowe świata. Głównym posunięciem Unii będzie zobligowanie pozaunijnych banków do utrzymywania minimalnych progów kapitałowych służących do pokrywania strat w ramach wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i upadłości. W podtekście tej decyzji leży obawa, że nowy amerykański prezydent Donald Trump zechce dać bankom więcej wolności dla ryzykownych operacji, co zwiększy konkurencyjność amerykańskich instytucji finansowych. Krótko mówiąc – Unia w ramach porządkowania prawa idzie troszkę w protekcjonizm, nie kryjąc, że uzgodnione regulacje bazylejskie dają więcej korzyści bankom amerykańskim.
City pakuje walizki. Żarty się skończyły, zaczął się brexit. Międzynarodowe banki mające swoje siedziby w londyńskiej City nie uzyskały gwarancji od premier Theresy May, że wynegocjuje im nieskrępowaną jak dotąd obsługę klientów z Unii Europejskiej. A i sama Unia zasygnalizowała, że Londyn nie ma co liczyć na aksamitny rozwód. Banki zaczęły zatem przygotowania do przeprowadzki na teren UE, co ma nastąpić już w przyszłym roku. Goldman Sachs przygotował już plan relokacji 2 tys. pracowników, małe instytucje finansowe gotowe są do opuszczenia Londynu jeszcze przed Bożym Narodzeniem.