Apel Rady Przedsiębiorczości w sprawie weksla w formie elektronicznej

Czas pandemii, ale i funkcjonowanie obrotu gospodarczego w obecnym czasie, potwierdzają i ujawniają istotne niedomagania funkcjonowania materialnej formy weksla.

Obecny stan nie spełnia oczekiwań użytkowników co do szybkości i sposobów elektronicznej wymiany danych na odległość.

Nie spełnia on także oczekiwań klientów instytucji finansowych i innych podmiotów zaufania publicznego w zakresie przyjmowania zabezpieczeń w postaci weksla w obecnej formie.

Minusy weksli w formie papierowej

Dalsze funkcjonowanie weksli wyłącznie w tradycyjnej formie papierowej stało się także potencjalnie niebezpieczne, ponieważ w obrocie prawno-gospodarczym pojawiły technologie fałszujące podpisy w sposób nieodróżnialny od podpisu odręcznego.

Proponowane rozwiązanie może dostarczyć uczestnikom obrotu użytecznego instrumentu, spełniającego funkcje weksla materialnego, przy minimalizacji uciążliwości związanych z koniecznością posługiwania się materialnym dokumentem, jednocześnie zapewniając bezpieczną, wiarygodną i trwałą identyfikację wystawcy oraz dalszych nabywców i zbywców weksla, a także integralność i niezmienność weksla.

Należy również podkreślić rolę weksla w zakresie zabezpieczania transakcji agencji publicznych (w tym przede wszystkim Banku Gospodarstwa Krajowego), programów rządowych oraz generalnie dla bezpieczeństwa publicznego systemu gwarancyjno-poręczeniowego, wspierającego polską przedsiębiorczość.

O skali potrzeb świadczy fakt, że do końca 2022 r. przyjęto w tym obszarze prawie siedemset tysięcy weksli w formie dokumentowej, (z utrzymującą się coroczną tendencją wzrostową), co wygenerowało olbrzymie koszty związane z ich obsługą i bezpiecznym przechowywaniem.

Bez zmian w legislacji

Mając na uwadze potrzebę zaspokojenia oczekiwań wszystkich uczestników rynku (w tym mniej zdigitalizowanych) oraz niezbędny okres popularyzacji proponowanego rozwiązania, proponuje się umożliwienie równoległego funkcjonowania obu wersji weksla i pozostawienie rynkowi swobody wyboru pożądanej formy, adekwatnie do potrzeb podmiotów uczestniczących.

Apele środowisk gospodarczych, a w ślad za nimi prace eksperckie nad tym zagadnieniem trwają od kilku lat, a ich efektem było m.in. opracowanie i przedstawienie koncepcji e-weksla przez międzyśrodowiskowy Zespół zadaniowy „od papierowej do cyfrowej Polski”, funkcjonujący w ramach Grupy roboczej ds. Rejestrów rozproszonych i blockchain, a powołany decyzją utworzonego decyzją nr 7 Przewodniczącego Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji z 10 października 2018 roku.

Zaproponowano także zmiany regulacji prawnych głównie w obszarze Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, a także rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2019 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, które są warunkiem koniecznym dla zastosowania koncepcji elektronicznego weksla, celem uznawania przez sądy ważności weksla na unikatowym elektronicznym nośniku i skuteczności obrotu nim w środowisku cyfrowym (do sądów bowiem należy rozpatrywanie spraw o zapłatę tych weksli, niewykupionych w terminie).

Rekomendacje te zostały zaakceptowane przez Ministra Cyfryzacji oraz jednomyślnie i szeroko poparte przez rynek, także finansowy i technologiczny. Niestety, mimo wydawałoby się powszechnego konsensusu w tej sprawie, z niezrozumiałych powodów proces legislacyjny w tej sprawie do dzisiaj nie został podjęty.

Rozwiązanie korzystne dla gospodarki

Rada Przedsiębiorczości w związku z powyższym apeluje do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie skutecznych działań w celu nowelizacji stosownych aktów prawnych dla umożliwienia wprowadzenia do obrotu prawnego weksla w formie elektronicznej, jako rozwiązania absolutnie korzystnego dla polskiej gospodarki, poprawiającego również bezpieczeństwo obrotu papierami wartościowymi oraz środkami publicznymi – krajowymi i unijnymi i wpisującego się w krajowe i unijne strategie cyfryzacji państwa i gospodarki jako priorytetu rozwojowego.

Radę Przedsiębiorczości tworzą: ABSL, Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, Związek Rzemiosła Polskiego.