AML: nowe państwa na liście podejrzanych o pranie brudnych pieniędzy

Uprawnienie Komisji do sporządzania takich list wynika z przepisów czwartej i piątej Dyrektywy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy – Komisja może samodzielnie dokonywać oceny i uznawania poszczególnych państw za państwa wysokiego ryzyka w odniesieniu do prania pieniędzy.

Komisja opracowując listę, mającą formę rozporządzenia delegowanego KE, szacuje stopień zagrożenia w przypadku każdego z państw oraz bierze pod uwagę stosowane w danej jurysdykcji ramy prawne i kontrole wprowadzone w celu zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Uwzględniane są ponadto prace i analizy Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF, The Financial Action Task Force) – międzynarodowego organu wyznaczającego standardy w tym zakresie.

W czwartej Dyrektywie AML listę sporządzano jedynie na podstawie ocen FATF. Na bazie przepisów piątej Dyrektywy, obowiązującej od połowy 2018 roku, rozszerzono kryteria identyfikowania państw trzecich wysokiego ryzyka, uwzględniając między innymi dostępność informacji w oparciu o wiedzę fachową, a także inne źródła, np. dane Europolu.

Zakres podmiotowy nowoogłoszonej listy może być w pewnej części zaskoczeniem, gdyż oprócz tzw. usual suspects znalazły się na niej jurysdykcje dotychczas uznawane za utrzymujące współpracę z instytucjami Unii Europejskiej. Warto tutaj w szczególności wymienić Arabię Saudyjską, oraz terytoria zależne od Stanów Zjednoczonych – Wyspy Dziewicze oraz Portoryko.

Zarówno przedstawiciele Arabii Saudyjskiej jak i Departamentu Skarbu USA wyrazili zaniepokojenie umieszczeniem na liście. Arabia Saudyjska oficjalnie zaprosiła wręcz przedstawicieli Komisji Europejskiej do Rijadu, by mogli na miejscu i na własne oczy przekonać się, jakie działania i wysiłki są podejmowane w celu zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Autor jest adwokatem, ekspertem ds. Unii Europejskiej. Pełni funkcję Dyrektora Przedstawicielstwa ZBP w Brukseli