Volksbank w wielkim mieście: maj 2010

Prof. dr hab. Eugeniusz Gostomski

Mimo najgłębszego w okresie powojennym kryzysu gospodarczego w Niemczech – PKB w 2009 roku skurczył się aż o 5 proc. – niemieckie banki spółdzielcze umacniają swoją pozycję na krajowym rynku usług bankowych. W przeciwieństwie do wielu dużych banków komercyjnych przeszły przez kryzys bez sięgania po pomoc publiczną. Jednocześnie wypracowały nadwyżkę bilansową na poziomie prawie 3 mld euro (wzrost o 44 proc. w stosunku do 2008 r.). Po odliczeniu podatku dochodowego w wysokości prawie 1,2 mld euro zysk netto wyniósł 1,8 mld euro.

Bogate banki… ludowe

Bankom spółdzielczym w 2009 r. udało się zwiększyć depozyty od podmiotów niefinansowych o 22 mld euro (+ 4,7 proc.) do poziomu 482 mld euro. Przy stagnacji bądź spadku depozytów w innych bankach, udział banków spółdzielczych w rynku depozytów bankowych w Niemczech zwiększył się o 0,8 pkt. proc. do poziomu 15,8 proc. Równolegle zwiększyły one swój udział w rynku kredytów dla przedsiębiorstw z 13,2 proc. na koniec 2008 r. do 14,3 proc. na koniec 2009 r. Wolumen tych kredytów mimo złej koniunktury w Niemczech zwiększył się o 3,8 proc. do poziomu 166 mld euro. Zasługuje to na szczególne podkreślenie, ponieważ Landesbanki, duże banki komercyjne, banki regionalne i oddziały banków zagranicznych ograniczyły kredyty dla przedsiębiorstw, które łącznie w 2009 r. zmniejszyły się o 3,6 proc..

W Niemczech na koniec 2009 r. istniało 1 156 banków spółdzielczych. Funkcjonowały one jako Volksbanken (banki ludowe działające w miastach), Raiffeisenbanken (wiejskie kasy spółdzielcze), Sparda-Banken (dawne banki kolejarzy), PSD Banken lub pod innymi firmami. Ich liczba w wyniku fuzji słabszych podmiotów zmniejszyła się o 41 (w 2008 r. na skutek procesów konsolidacyjnych ubyło 35 samodzielnych banków).

Procesy łączeniowe występują już od wielu lat, ale w ostatnim pięcioleciu ich tempo uległo wyraźnemu zahamowaniu. Jest to związane z tym, że większość banków osiągnęła już wielkość, która umożliwia im samodzielne funkcjonowanie na konkurencyjnym rynku przy wsparciu banku zrzeszającego. Przeciętna suma bilansowa banku spółdzielczego wynosi 600 mln euro, przeciętne zatrudnienie – 138 osób, a liczba oddziałów – 10.

Spółdzielcy idą do miast

<...>