Raport specjalny: Ochrona konkurencji i konsumentów

Marcin Święcicki
Autor jest doktorem nauk ekonomicznych.
Pełni m.in. funkcję przewodniczącego zarządu Forum Ruchu Europejskiego (FRE) w Polsce.

W ostatnich kilku latach opracowano analizy zawierające dość optymistyczne prognozy dotyczące obu kwestii. Według najczęściej cytowanego raportu Center for Economic Policy Research, zniesienie barier handlowych między USA a Unią Europejską – po pełnym wdrożeniu umowy w 2027 r. – może przynieść następujące efekty: wzrost PKB UE o 120 mld euro; wzrost PKB USA o 90 mld euro; wzrost PKB innych krajów o 100 mld euro.

American Chamber of Commerce in Poland twierdzi, że do podstawowych celów Transatlantyckiego Partnerstwa Handlowego i Inwestycyjnego (Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) należą: eliminacja ceł; zniwelowanie barier pozataryfowych; poprawa dostępu do rynku usług; współpraca przy ustalaniu nowych standardów; liberalizacja barier inwestycyjnych; pogłębienie współpracy w zakresie własności intelektualnej; promocja konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw.

Ten, z konieczności, krótki przegląd potencjalnych zysków dla konsumentów i ochrony konkurencji z TTIP, warto uzupełnić równie krótką refleksją, że ich uzyskanie jest nie tylko kwestią negocjacji, ale i realnych działań, które muszą w tym celu być wdrożone po obu stronach Atlantyku.

Nowe podejścia do ochrony konsumenta Wyzwanie w negocjacjach stanowi nowe podejście do ochrony konsumenta. W USA ważnym instrumentem jego ochrony są wysokie odszkodowania za doznane szkody, co wynika ze stosowania tzw. zasady zasadniczej równoważności (substantial equivalence). W UE większe znaczenie ma działanie prewencyjne obowiązujących standardów i norm, czyli działa zasada przezorności (precautionary principle).

Nowe podejścia do ochrony konsumenta Wyzwanie w negocjacjach stanowi nowe podejście do ochrony konsumenta. W USA ważnym instrumentem jego ochrony są wysokie odszkodowania za doznane szkody, co wynika ze stosowania tzw. zasady zasadniczej równoważności (substantial equivalence). W UE większe znaczenie ma działanie prewencyjne obowiązujących standardów i norm, czyli działa zasada przezorności (precautionary principle).

Bariery pozataryfowe

Ocenia się, że od 2/3 do 4/5 korzyści dla konsumenta z zawarcia TTIP wynikać będzie z eliminacji odmiennych wymagań technicznych dotyczących jakości towarów, bezpieczeństwa, warunków gwarancji itp. wobec towarów dopuszczonych na rynek. Istotny wpływ na te regulacje ma ruch konsumencki. W celu ułatwienia porozumienia między organizacjami reprezentującymi interesy konsumentów USA i EU została powołana wspólna platforma pod nazwą Tranatlantic Consumer Dialogue (TCD) z funkcją „...