Komentarze ekspertów | Z rynku finansowego

Inflacja CPI – inflacja HICP, jaka to różnica?

20.09.2023 12:07 Witold Gadomski | Gazeta Wyborcza

Witold Gadomski

Udostępnij

Biuro Prasowe NBP zamieściło na Twitterze, następujący wpis: „Biuro Prasowe NBP informuje, że ostatnia decyzja RPP zgodnie z zapowiedzią została dokonana przy inflacji rocznej poniżej 10%. Banki centralne wpływają na rynki finansowe i inne podmioty gospodarcze oraz gospodarstwa domowe przekazując im precyzyjne i wiarygodne informacje o stanie gospodarki oraz o zamierzeniach banku. Wpis Biura Prasowego NBP nie poprawi wiarygodności naszego banku centralnego, pisze Witold Gadomski.

Przed kilkoma tygodniami prezes NBP Adam Glapiński zapowiedział, że możliwe będą ostrożne cięcia stóp procentowych, jeżeli inflacja spadnie poniżej 10%. Sama ta zapowiedź byłą niefortunna, gdyż polityka pieniężna NBP polega na sprowadzaniu inflacji do poziomu 2,5%, z marginesem w górę i w dół 1 pkt proc. Nie znalazłem nigdzie informacji, by ten cel został podwyższony do 10%.

Średniookresowy cel inflacyjny NBP mierzony jest wskaźnikiem CPI (consumer price index), podawanym każdego miesiąca przez Główny Urząd Statystyczny. W sierpniu ’23 CPI wyniosło 10,1%, a mimo to Rada Polityki Pieniężnej stopy obniżyła, w dodatku aż o 0,75 pkt proc.

Poniżej 10% wyniosła natomiast w sierpniu ’23 inflacja mierzona indeksem HICP (Harmonised Index of Consumer Prices). Wpis na Twitterze Biura Prasowego NBP może sugerować, że bank zaczął mierzyć cel inflacyjny indeksem HICP, co oczywiście nie jest prawdą.

Czytaj także: GUS: inflacja CPI wyniosła 10,1% r/r w sierpniu ’23

Inflacja CPI – inflacja HICP – gdzie jest Polska?

GUS obliczając wskaźnik CPI układa koszyk konsumpcji przeciętnej polskiej rodziny. Oczywiście każda rodzina ma inny koszyk – w biedniejszych zwykle większy jest udział żywności, u osób starszych większy udział leków i usług medycznych, u studentów większy udział książek, itd. GUS te różne koszyki uśrednia i bada zmiany cen około 1500 towarów reprezentantów.

Eurostat podaje wskaźnik inflacji HICP, obliczany podobnie jak CPI, tyle że uwzględnia koszyk dóbr i usług ujednolicony dla całej Unii. Stąd wynikają różnice między CPI, a HICP. Różnice nie są duże, z reguły nie przekraczają 1 pkt proc. , ale mają znaczenie przy porównaniach międzynarodowych.

W roku bieżącym inflacja mierzona wskaźnikiem HICP była w Polsce w każdym miesiącu niższa niż mierzona wskaźnikiem CPI. Jednym z powodów jest większy udział w naszym koszyku żywności (jesteśmy biedniejsi niż przeciętna rodzina w UE, więc żywność więcej waży w naszym budżecie), której ceny rosły powyżej średniej inflacji .

Polska jest na drugim miejscu w UE pod względem wysokości inflacji, mierzonej wskaźnikiem CPI (po Węgrzech), ale na czwartym miejscu, gdy mierzymy ją wskaźnikiem HICP (wyższą mają Czechy i Słowacja).