Raport Specjalny | Bezpieczeństwo Instytucji Finansowych | Wielkie porządki w segmencie kryptowalut

Decentralizacja finansów, której pierwszym przejawem było pojawienie się bitcoina, a w ślad za nim innych walut wirtualnych, generuje całkiem nowe zagrożenia dla bezpieczeństwa obrotu finansowego. Większa anonimowość środków płatniczych bazujących na technologii blockchain sprzyja wykorzystaniu tych instrumentów do legalizacji pieniędzy pochodzących z działalności przestępczej bądź omijania sankcji nakładanych na przedstawicieli tzw. państw zbójeckich.

Cybergangi polubiły wirtualne waluty…

Brak skutecznej kontroli nad kryptowalutami ze strony państwa był tym czynnikiem, który w połowie ub.r. przesądził o delegalizacji tego typu środków płatniczych przez Ludowy Bank Chin. Decyzja ta nieprzypadkowo zbiegła się w czasie z debiutem cyfrowego juana, który, wspólnie z tzw. systemem zaufania społecznego (Social Credit System), umożliwi chińskiej administracji publicznej skuteczniejsze niż dotąd kontrolowanie obywateli; jednak obawy związane z ciemną stroną bitcoina i innych walut wirtualnych wyrażają również reprezentanci państw demokratycznych.

Na konieczność uregulowania rynku kryptowalut wskazują statystyki. Według analiz amerykańskiej firmy Chainalysis, specjalizującej się w badaniach sektora kryptoaktywów, wykorzystanie wirtualnych pieniędzy w celach przestępczych wzrosło w 2021 r. niemal dwukrotnie – do 14 mld USD z niespełna 8 mld rok wcześniej. Dodatkowym impulsem dla zwiększenia transparentności tego segmentu rynku płatniczego jest bez wątpienia rosyjska inwazja na Ukrainę i próby omijania przez rosyjskich oligarchów sankcji nałożonych na agresora. Jako pierwszy zareagował na te działania amerykański Departament Skarbu, obejmując kryptoaktywa rosyjskich dygnitarzy takimi samymi sankcjami jak w przypadku walut fiducjarnych, podobne kroki podjęły też stosowne organy w innych państwach.

Jednak, aby sankcje przyniosły oczekiwany skutek, potrzeba skutecznej kontroli przepływów finansowych, by zidentyfikować te pochodzące od osób objętych środkami bezpieczeństwa lub do nich skierowane. I tu z pomocą może przyjść unijny pakiet AML, a konkretnie – nowelizacja rozporządzenia UE w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych. Na intencje ustawodawcy wskazuje sama propozycja uzupełnienia dotychczasowego tytułu aktu prawnego o słowa „certain cryptocurrencies” (pewnych kryptowalut).

… a rządy lekceważą zagrożenie

Prace nad kompleksową reformą europejskich regulacji w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu rozpoczęły się w lipcu ub....