Prezentacje: WIB – Scenariusze wychodzenia z kryzysu

Mariola Szymańska-Koszczyc
Wiceprezes Warszawskiego Instytutu Bankowości

Na zlecenie Dyrektoriatu Generalnego ds. Zatrudnienia, Spraw Socjalnych i Równości Szans Komisji Europejskiej został przygotowany raport Skills Scenarios for the European Financial Services Sector, zawierający prognozy niezbędnych umiejętności dla osób pracujących w sektorze usług finansowych w Unii Europejskiej na lata 2010-2020. Raport był konsultowany m.in. z European Banking and Financial Services Training Network, której członkiem jest Warszawski Instytut Bankowości.

Przegląd kadry

Celem raportu jest przedstawienie alternatywnych scenariuszy rozwoju sektora usług finansowych w Unii Europejskiej po kryzysie, z uwzględnieniem kluczowych źródeł i mechanizmów zmian oraz przełożenie ich na niezbędne działania w zakresie polityki kadrowej oraz budowy nowych kompetencji dla nowych miejsc pracy.

W roku 2006 w unijnym sektorze usług finansowych (EU27) pracowało 5,6 miliona pracowników – stanowi to 2,7 proc. ogólnego zatrudnienia w Europie. Dla porównania – w Stanach Zjednoczonych w usługach finansowych pracowało w tym okresie 4,7 proc. zatrudnionych. W Europie sektor finansowy jest największym procentowo pracodawcą w Wielkiej Brytanii (4,8 proc.), w Holandii (3,9 proc.) oraz we Francji i Niemczech (3,4 proc.). W Polsce zatrudnienie znalazło w nim prawie 300 tys. osób (szóste miejsce wg liczby zatrudnionych w UE), czyli 2,71 proc. ogółu pracowników. W strukturze zatrudnienia dominują osoby ze średnim i wysokim poziomem kwalifikacji. W latach 2000-2006 obserwowany był wyraźny trend wzrostu kwalifikacji w sektorze. Struktura wiekowa kadry jest podobna, choć w nowych krajach członkowskich jest ona młodsza, większy jest w nich także udział kobiet, w tym na wyższych stanowiskach menedżerskich. Najstarszych wiekowo pracowników ma sektor usług finansowych we Francji i Niemczech.

Wzrost i hamowanie

Lata 2006-2007 były okresem intensywnego rozwoju sektora usług finansowych: aktywa banków wzrosły o 18, a składki ubezpieczeniowe o 4,8 proc.. Stało się tak m.in. dzięki rozszerzeniu Unii o nowe kraje, w których sektor ubezpieczeniowy tylko w roku 2006 wzrósł o 26 proc. Powstał także jednolity rynek europejski dla usług finansowych, który jednocześnie intensywnie uczestniczył w procesie globalizacji. Ekonomia skali zachęcała do tworzenia coraz większych struktur grupowych, w tym tzw. bancassurance i znaczącej konsolidacji w sektorze. Ten dynamiczny wzrost został przerwany przez kryzys finansowy, którego źródeł upatruje się w procesie powszechnej, światowej liberalizacji rynków kapitałowych. W jej efekcie rynek został wręcz zalany nowymi produktami kapitałowymi, co ograniczyło ich transparentność i umożliwiło nadużycia. Menedżerowie mieli skłonność do krótkoterminowej perspektywy nastawionej na maksymalizację zysków, z marginalizacją długookresowych ryzyk. Negatywne konsekwencje liberalizacji, budowanej na regule bezpiecznych rynków finansowych, nasiliły też błędy agencji ratingowych oraz nieskuteczność publicznego nadzoru. Dodatkowym impulsem były zmiany ...