Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III – niezwykłe monety kolekcjonerskie Narodowego Banku Polskiego
„Zygmunt I Stary” to dwunasta moneta z kolekcji srebrnych i złotych monet kolekcjonerskich „Skarby Stanisława Augusta”, które odwzorowują słynną osiemnastowieczną serię medalierską z wizerunkami królów Polski, wykonaną na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Monety emitowane przez Narodowy Bank Polski są wiernymi replikami medali, zachowują średnicę i wysokość reliefu oryginałów. Dotyczy to portretów królewskich prezentowanych na rewersach monet.
Na rewersie monety widnieje przeniesione z medalu popiersie króla (według obrazu Marcella Bacciarellego) zwrócone w prawo, w koronie na głowie, z krótką brodą nad rurkowaną krezą. Król nosi zbroję nakrytą bogato haftowanym płaszczem spiętym ozdobną klamrą, z klejnotem Orderu Złotego Runa na łańcuchu. Jest to pierwszy w serii medal wykonany przez Jana Jakuba Reichla, nowego nadwornego medaliera Stanisława Augusta (Jan Filip Holzhaeusser zmarł w 1792 r.).
Na awersie monety czytamy nieznacznie skrócony tekst z rewersu medalu (w tłumaczeniu): Przedostatni syn Kazimierza, odznaczający się roztropnością, zwycięstwami i majątkiem, współczesny Karolowi V cesarzowi i Franciszkowi I królowi francuskiemu, i im równy. Umarł Roku Pańskiego 1548, mając lat 81, w 42. roku panowania, dnia 1 kwietnia.
Kolejną wyemitowaną monetą jest „100 dukatów Zygmunta III” z serii „Historia monety polskiej”. Autorem stempli do monety historycznej był znakomity medalier gdański Samuel Ammon (1591-1622) pochodzący z Schaffhausen w Szwajcarii. Na awersie przedstawił on zwrócone w prawo popiersie króla bez korony, w bogatej zbroi. Pod popiersiem inicjały medaliera SA i data 1621. Na rewersie pod koroną tarcza dziewięciopolowa z herbami Polski i Litwy oraz Szwecji i Gotlandii, a także Snopkiem Wazów w środku.
Jest to najokazalsza moneta polska mierząca w oryginale prawie 70 mm i ważąca aż 348,3 g złota. Najprawdopodobniej emisja została zamówiona przez króla, który potrzebował prezentów dla najznamienitszych gości i dostojników. Do dziś zachowało się tylko kilka oryginałów o pełnej wadze.
– Nie dziwi więc, że właśnie ten numizmat został wybrany do naszej serii dla zilustrowania historii monety polskiej w 1. połowie XVII w. Na awersie monety współczesnej został przedstawiony stylizowany rewers monety historycznej oraz, zgodnie z tradycją, metryka z danymi tyczącymi monety nowej: wyobrażenie Orła, nazwa państwa, nominał i rok emisji. Na rewersie monety współczesnej widnieje natomiast popiersie króla z awersu monety zabytkowej, pod którym czytamy: 100 dukatów Zygmunta III – pisze w folderze emisyjnym prof. Stanisław Suchodolski, konsultant merytoryczny serii „Historia Monety Polskiej”.
Więcej informacji na temat monet można znaleźć w folderach emisyjnych na stronie NBP.
Moneta złota „Skarby Stanisława Augusta – Zygmunt I Stary” o nominale 500 zł będzie dostępna w nakładzie do 600 egzemplarzy w cenie 12 000 zł brutto; w przypadku monety srebrnej o nominale 50 zł nakład wyniesie do 6 tys. egzemplarzy w cenie 680 zł brutto. Moneta „Historia Monety Polskiej – 100 dukatów Zygmunta III” o nominale 20 zł zostanie wyemitowana w łącznym nakładzie nieprzekraczającym 18 tys. sztuk, a jej cena wyniesie 190 zł brutto. Monety dostępne będą w sklepie internetowym Kolekcjoner oraz w oddziałach okręgowych NBP.
Kolejna emisja wartości kolekcjonerskich planowana jest na 27 lipca. Do obiegu zostanie wprowadzona moneta o nominale 10 zł – „Rzeź Woli i Ochoty”.
Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo do emitowania monet i banknotów w Polsce. Wszystkie znaki pieniężne emitowane przez NBP – w tym kolekcjonerskie – są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Więcej informacji na temat emisji wartości kolekcjonerskich NBP znajduje się na stronie internetowej.
