Zmiany podatkowe, a nie technologiczne najbardziej niepokoją CFO i głównych księgowych w Polsce

Wyniki badania EY – Tax compliance a priorytety CFO w Polsce – pokazują, że w świecie CFO oraz głównych księgowych poza podatkami nieuchronne są również związane z nimi ryzyka. A te w ciągu roku, zdaniem 89% ankietowanych, uległy zwiększeniu.

Aspekty podatkowe zajęły czołowe miejsce (60%) pod względem ryzyk, które w szczególności wzrosły. Na dalszych miejscach uplasowały się obszary regulacyjne (40%) i finansowe (39%). Listę zamyka technologia (10%), rozumiana jako brak odpowiednich nakładów na rozwój systemów, niezbędnych do dostosowania się do zmieniającej się sytuacji prawno-biznesowej.

– Dyrektorzy finansowi oraz główni księgowi w Polsce są przytłoczeni zmianami legislacyjnymi. W efekcie skupiają się przede wszystkim na bieżących działaniach i zabezpieczeniu organizacji w obszarze compliance. Rzadko wybiegają w przyszłość dłużej niż o rok.

Długofalowo może przynieść to szereg negatywnych konsekwencji, w szczególności w aspekcie związanym z rozwojem technologicznym w obszarze podatkowym. Nie chodzi jedynie o adaptację najnowszych innowacji w ramach organizacji, ale o przystosowanie przedsiębiorstw do zmian wprowadzanych przez regulatorów, sprawnie przechodzących do świata cyfrowego.

Doskonałym przykładem jest Krajowy System e-Faktur, na który, pomimo coraz mocniej zbliżającego się terminu, wiele firm jest wciąż nieprzygotowanych – mówi Zbigniew Deptuła, Lider Zespołu Sprawozdawczości Podatkowej, EY Polska.

Tax Compliance kluczowy niezależnie od perspektywy czasowej

Polscy CFO i główni księgowi są zgodni – obszar compliance był, jest i będzie ich kluczowym wyzwaniem. W pespektywie nadchodzących 12 miesięcy aspekt zapewnienia zgodności rozliczeń podatkowych wskazało 40% ankietowanych.

Na kolejnych miejscach znalazło się wprowadzenie KSeF (33%) oraz dostosowywanie się do gwałtownych zmian legislacyjnych (31%). Co ciekawe, raportowanie ESG (15%) zajęło jedną z końcowych lokat. Stanowi to potwierdzenie, że ponad roczny horyzont mocno obniża znaczenie danego tematu wśród osób odpowiedzialnych za nadzór nad aspektami finansowymi w firmach.

Co warte podkreślenia, wydłużony czas nie wpływa na podejście ankietowanych do obszaru compliance. W perspektywie 3 lat ciągle zajmuje on pierwsze miejsce (46%) na liście priorytetów CFO i głównych księgowych. Wyniki badania EY wskazują, że w kolejnych latach na znaczeniu zyskują aspekty technologiczne – na tę opcję wskazało 30% ankietowanych.

Ostatnie miejsce na podium w perspektywie wyzwań na kolejne 36 miesięcy stanowi dostarczanie analiz i ekspertyz. Stanowi to potwierdzenie zmiany funkcji CFO w organizacji, która będzie ewoluowała w kierunku strategicznego doradztwa dla zarządów organizacji. Stanie się to możliwe dzięki rozwojowi technologicznemu uwalniającemu moce czasowe osób odpowiedzialnych za kwestie finansowe.

Czytaj także: Strategiczna Szkoła Polskiego Sektora Bankowości Spółdzielczej o zarządzaniu ryzykiem

Implementacja AI? Tak, ale opinie mogą się różnić

Polscy CFO i główni księgowi z pewną rezerwą podchodzą do kwestii zmian technologicznych. Chociaż 64% ankietowanych zgadza się ze stwierdzeniem, że rozwiązania bazujące na sztucznej inteligencji bezpośrednio wpłyną na pracę zespołu księgowo-finansowego, to aż 24% nie ma na ten temat zdania.

Nie może więc dziwić, że wprowadzenie narzędzi opartych o AI, zastępujących powtarzalne czynności znalazło się na 3. miejscu (29%) wśród rozwiązań zwiększających efektywność, które badani planują zaimplementować w swoich firmach w perspektywie najbliższych 12 miesięcy.

Więcej wskazań uzyskał system elektronicznego obiegu dokumentów (35%) oraz narzędzie do wystawiania faktur, zintegrowane z systemem finansowo-księgowym (30%).

Co szczególnie ciekawe, to właśnie w obszarze AI występuje największy rozdźwięk pomiędzy CFO a głównymi księgowymi. Gdyby decydowała ta pierwsza grupa, to implementacja technologii opartej o sztuczną inteligencję znalazłaby się na 2. pozycji (38%), ze stratą zaledwie 1 pkt. proc. do systemu elektronicznego obiegu dokumentów.

Gdyby ostateczny głos w dyskusji należał do głównych księgowych, to AI zająłby dopiero 8. miejsce (22%). Różnica to aż 16 pkt. proc. – zdecydowanie najwięcej ze wszystkich analizowanych rozwiązań.

– Sztuczna inteligencja w zespołach księgowo-podatkowych dopiero raczkuje, jednak należy się spodziewać że w przyszłości ten proces ulegnie znaczącemu przyspieszeniu. Będzie to wynikało z coraz większej liczby zaawansowanych danych niezbędnych do raportowania, z którymi ze względu na zmiany na rynku pracy będą mierzyć się coraz mniejsze zespoły.

W efekcie, wykorzystanie AI, przynajmniej na poziomie podstawowych i powtarzalnych czynności, stanie się niezbędne w zachowaniu odpowiedniej efektywności. Uwolnione w ten sposób zasoby czasowe będą przeznaczane na inne działania, w szczególności te o charakterze strategicznym – komentuje Grzegorz Ziółkowski, Partner w Dziale Doradztwa Podatkowego, EY Polska.

Czytaj także: Raport Specjalny – IT@BANK 2023 | AI | Sztuczna inteligencja nie zastąpi ludzi…

Działy księgowo-podatkowe w nowej roli

Wyniki badania jasno wskazują, że nadchodzi czas zmian w roli CFO w organizacjach. Efektywność działów księgowo-podatkowych jest blokowana przede wszystkim przez nadmiar priorytetów realizowanych w jednym czasie (55%) i brak stabilnego planu w zakresie wdrażania rozwiązań technologicznych (39%).

W efekcie firmy coraz chętniej spoglądają w kierunku wsparcia od zewnętrznych dostawców – dysponujących nie tylko odpowiednimi zasobami ludzkimi, ale również technologicznymi. Aż 70% ankietowanych CFO i głównych księgowych pozytywnie postrzega możliwość podjęcia ścisłej współpracy z zewnętrznym partnerem, która polegałaby na przejęciu przez niego części funkcji wewnętrznych. Przeciwnego zdania jest jedynie 16% ankietowanych.

– Równoczesne połączenie dynamicznych procesów legislacyjnych, częściowo będących skutkiem rozwoju technologicznego wpływającego na działania podejmowane przez regulatorów rynku, a także zmiany demograficzne odciskają swoje znaczące piętno na pracy działów księgowo-podatkowych.

Odpowiedzialni za ten obszar liderzy coraz częściej znajdują się w sytuacji, w której nie dysponują wystarczającymi środkami, aby w ramach swoich zespołów zebrać ludzi posiadających niezbędne kompetencje oraz odpowiednie narzędzia technologiczne.

W efekcie coraz chętniej zerkają w stronę zewnętrznego wsparcia, które im to zapewni. Przykładem jest coraz popularniejszy w USA i krajach Europy Zachodniej co-sourcing, w ramach którego zewnętrzni eksperci wspierają przedsiębiorstwa jako przedłużenie funkcji wewnętrznych – podsumowuje Kacper Kosowicz, Executive Director w Dziale Doradztwa Podatkowego, EY Polska.

Czytaj także: Wydarzenia i Opinie | Kongres Prawa Bankowego 2023 | Wyzwania prawno-regulacyjne dla rynku finansowego

***

O badaniu

Badanie – Tax compliance a priorytety CFO w Polsce – zostało przeprowadzone w drugiej połowie 2023 roku na zlecenie EY Polska przez CubeResearch na grupie 281 osób zajmujących stanowisko CFO, głównego księgowego oraz właściciela / członka zarządu w firmach o obrotach powyżej 50 milionów złotych.