Zagranica: Fuzje i przejęcia w cieniu kryzysu

Monika Rotulska

Jestem w szoku” – tak skomentowała Natalia Orłowa z Alfa Banku decyzję banku centralnego, który niespodziewanie obniżył stopy o 2 proc. pod koniec stycznia 2015 r. w celu wsparcia gospodarki. Odzwierciedla to reakcję sektora, który przewiduje dalszy upadek rubla, który może dobrnąć w krótkim okresie do granicy 80 rubli za dolara.

Ekonomiści twierdzą zgodnie, że nasili to i tak już wysoką inflację (w styczniu: 12,5 proc. w skali roku), która w połowie tego roku może przyspieszyć do 20 proc. Analitycy nie mają wątpliwości, że bank centralny działa pod wpływem nacisków. Nie zmienia to faktu, że takie działanie jedynie pogłębia niepewność na rynku. Wielu twierdzi, że takie postępowanie banku centralnego doprowadzi do sytuacji realnego zagrożenia hiperinflacją.

Kulejący kredyt

Co prawda obniżenie o 2 proc. stopy zmniejszyło koszt realny pieniądza(5-6 proc.), ale to nadal niemal 5 proc. więcej niż napoczątku grudnia, gdy główna stopa procentowa wynosiła 10,5 proc. Pod koniec roku na rynku międzybankowym kwartalna stopa procentowa wzrosła niemal do 30 proc. (w nocy 16 grudnia 2014 r.). Wówczas wiele banków zdecydowało się na zawieszenie wydawania pożyczek i kredytów hipotecznych. Do 12 stycznia Rosjanie świętowali Nowy Rok i Boże Narodzenie. Dlatego dopiero w połowie stycznia to się nieco uspokoiło i spadło. Zresztą, jak przekonują analitycy Moody’s, na przekroczenie progu opłacalności sektor będzie mógł liczyć, gdy podstawowa stopa będzie się kształtowała poniżej poziomu 12 proc

Dlatego straty sektora w tym roku osiągną bilion rubli. Przy czym całkowity dochód systemu bankowego w tym roku Moody’s szacuje na 2,3 bln rubli, co nie pokrywa nawet kosztów administracyjnych ani nie wypracuje wystarczających rezerw koniecznych przy spodziewanym wysokim odsetku złych kredytów. Jeśli stopa procentowa narzucona przez CBR pozostanie na tym poziomie, to przychody z tytułu odsetek w rosyjskich bankach spadną o prawie jedną trzecią i stanowić będą jedynie 1,5 bln rubli.

Dodatkowo banki mają problem ze wspomnianym już portfelem złych długów, który wydatnie wzrósł, ponieważ przedsiębiorcy mają prodoblemy bilansowe. Do tego jeszcze deponenci wycofują swoje środki, by nabyć „realne dobra” czy przewalutować to, co im zostało. Obrazowo ukazuje to chociażby sytuacja w bankach na Uralu, gdzie jeszcze w listopadzie depozyty w rublach stanowiły 88 proc. Po dwóch miesiącach to już tylko 15,8 proc., a udział depozytów walutowych wzrósł o 85 proc. Już dziś wiadomo, że płace realne w Rosji zmaleją o co najmniej 10 proc., a to oznacza dla banków jedno: zwiększający się udział złych długów w sektorze kredytów konsumenckich. Co prawda rząd ma wspomóc sektor w przypadku kredytów hipotecznych, ale to – jak szacują analitycy – kropla w morzu potrzeb.