Wzrost nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw po ponad roku spadków
Wskaźnik optymizmu inwestycyjnego (OPTIN) jest stabilny i utrzymuje się nieco powyżej średniej wieloletniej (III kw.: 36,4% vs 36,3% w II kw.).
Co istotne, w kwartalnych planach nowych inwestycji wyraźnie wzrósł odsetek firm deklarujących rozpoczęcie nowych inwestycji: do 23,1% z 22,0% (s.a.; średnia wieloletnia 21,7%).
Największy optymizm w firmach publicznych
Równolegle zwiększył się odsetek firm planujących kontynuację już rozpoczętych inwestycji: do 95,6% z 93,1% (s.a.). To przełożenie na realne decyzje jest ważniejsze niż nieznaczne wahania samego OPTIN.
Wyk. 1 Wskaźnik kontynuacji inwestycji [w %, s.a., ważenie wielkością zatrudnienia]
Źródło: SM NBP
Warto podkreślić, że w lipcowym wydaniu SM NBP OPTIN lekko rósł, ale odsetek firm planujących nowe projekty spadł do 21,8%, zaś największy optymizm utrzymywał sektor publiczny; w prywatnym – szczególnie w firmach zagranicznych – nastroje były wciąż osłabione.
Październikowe dane pokazują zatem zatrzymanie pogorszenia i powrót do ostrożnego zwiększania planów nowych inwestycji.
Po 5 kwartałach spadków, nakłady inwestycyjne średnich i dużych firm wzrosły realnie o 0,7% r/r, napędzane głównie ożywieniem inwestycji podmiotów publicznych; w MŚP aktywność także odbiła (ok. 6% r/r), a w dużych firmach spadki wygasły. W sektorze prywatnym krajowym nakłady były nadal niższe r/r, ale firmy z kapitałem zagranicznym znów zwiększyły inwestycje.
Wyk. 2 Realna dynamika r/r inwestycji sektora przedsiębiorstw niefinansowych [w %]
Źródło: SM NBP
To wyraźna poprawa względem sytuacji z lipca, gdy nakłady wciąż spadały r/r, a poprawa ograniczała się przede wszystkim do sektora publicznego.
Wykorzystanie kredytów i dostępność finansowania bankowego
Według danych NBP dynamika zadłużenia przedsiębiorstw przyspieszyła do 7,3% r/r na koniec czerwca (z 2,3% r/r w marcu). Co szczególnie istotne, ożywił się popyt zarówno na kredyt bieżący (10,1% r/r), jak i inwestycyjny (5,2% r/r). Wg lipcowego odczytu SM NBP dynamika kredytów była wyraźnie niższa – inwestycyjny: 2,8% r/r, bieżący: 2,4% r/r.
Dane sprawozdawcze GUS także potwierdzają szybszy wzrost zadłużenia długoterminowego (9,4% r/r) i wygasanie spadku zadłużenia krótkoterminowego (-1,5% r/r). Przyrost dynamiki jest widoczny w firmach prywatnych krajowych, zagranicznych i w sektorze publicznym.
Mimo wzrostu dynamiki zadłużenia, w III kw. odsetek firm składających wnioski kredytowe lekko spadł (11,5% vs 12,4% w II kw.), ale wzrosła dostępność kredytu – odsetek pozytywnych decyzji sięgnął 88,3% (vs 85,1%), a poprawa dotyczyła głównie MSP.
Wyk. 3 Odsetki złożonych i zaakceptowanych wniosków kredytowych [w %]
Źródło: SM NBP
Wskaźnik pokrycia odsetek wynikiem brutto poprawił się r/r, ale pozostaje poniżej mediany wieloletniej – co uzasadnia ostrożność w sięganiu po kredyt w branżach wrażliwych.
Planowane źródła finansowania nowych inwestycji
Środki własne pozostają filarem finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. W październiku udział firm deklarujących kredyt bankowy jako źródło finansowania nowych inwestycji wzrósł do 22,5% (z 20,5% w II kw.), choć nadal pozostaje lekko poniżej średniej wieloletniej (23,1%).
Niskie zapotrzebowanie na kredyt – mimo rosnących planów inwestycyjnych – NBP wiąże z nadal ograniczoną aktywnością inwestycyjną i wysoką gotówką w bilansach (ok. 8,6% aktywów vs średnia 7,5%). Jednocześnie spadł udział środków własnych w finansowaniu inwestycji – do 54% (z ok. 57% w lipcu).
Saldo prognoz popytu na finansowanie bankowe wzrosło do 17 pkt proc. (z 14,5 pkt proc. w poprzednim kwartale), ponad medianę wieloletnią. Zwyżka widoczna jest m.in. w budownictwie i usługach; przetwórstwo pozostaje słabsze, zwłaszcza sektory wrażliwe na koniunkturę w Niemczech.
