Wiceprezes ZBP o roli banków w osiąganiu celów ochrony klimatu
Karol Mórawski: Podczas niedawno zakończonego Kongresu Klimatycznego Pan Prezes prowadził panel, poświęcony współpracy międzysektorowej na rzecz osiągania celów klimatycznych, w tym miksu finansowego pozwalającego zrealizować te ambitne zamierzenia. Jak w największym skrócie mógłby Pan Prezes podsumować główne wątki tej dyskusji?
Włodzimierz Kiciński: Uczestnicy panelu w pierwszej kolejności zdefiniowali zasady i cele dotyczące ochrony środowiska i wpływu gospodarki na klimat w kontekście strategii Unii Europejskiej oraz Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju.
Wskazywano, iż cele zdefiniowane w Unii Europejskiej stanowią punkt odniesienia dla wielu gospodarek, także tych spoza UE. Ich osiągnięcie stanowić może zarazem wyzwanie dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej a to z uwagi na specyfikę poszczególnych państw regionu.
Ze względu na wymagania klimatu w Polsce powinniśmy zwracać uwagę na strukturę wytwarzania energii elektrycznej w naszym kraju, w której udział węgla kamiennego i brunatnego łącznie wynosi powyżej 70%. Mix energetyczny ujmujący wszystkie nośniki energii (w tym import ropy naftowej oraz gazu – w przypadku Polski w dużych ilościach) nie jest dobrym wskaźnikiem ilustrującym wpływ na zanieczyszczenie środowiska.
Transformacja będzie procesem kosztownym, wymagającym działań zarówno po stronie sektora elektroenergetycznego, zakładów produkcji ciepła jak również sieci elektroenergetycznych. Koszty niezbędnych zmian w tych sektorach szacowane są na ponad 1,6 bln zł. To ogromna kwota, którą należy przeznaczyć na inwestycje mające na celu zmianę struktury wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, ale i przebudowę sieci energetycznych.
W tworzeniu strategii odchodzenia od tych paliw kopalnych, warto zwrócić uwagę na doświadczenia z innych krajów, jak na przykład Chin, które zostały zaprezentowane podczas panelu. W Państwie Środka realizowane są na wielką skalę projekty modernizacji energetyki, obejmujące także budowę magazynów energii oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych. W procesie tym, stymulującym rozwój poszczególnych regionów tego wielkiego kraju, wykorzystywane są innowacyjne technologie jak i rozwiązania organizacyjne. Na kwestie te zwracała uwagę Ewa Czarnecka, uczestnicząca w dyskusji przedstawicielka Bank of China.
Jak w tym kontekście należy postrzegać rolę bankowości?
Osiąganie celów ochrony klimatu wymaga także współpracy różnych sektorów gospodarki. Szczególną rolę odgrywać będzie tu sektor finansowy, na co zwracaliśmy uwagę dyskutując na temat tzw. miksu finansowego. Instytucje finansowe, a więc banki, fundusze inwestycyjne, organizacje rynku kapitałowego, powinny wzbogacać swoje instrumenty finansowe, takie jak kredyty inwestycyjne, fundusze celowe, zielone obligacje, green-linked bonds, fundusze łączące środki prywatne i publiczne, by zdynamizować działania w ramach ESG oraz tzw. zielonej ekonomii.
Perspektywę sektora w tym zakresie przedstawił Tycjan Bielecki, Dyrektor Departamentu ESG i rozwiązań dla domu w Santander Bank Polska. Zielone inwestycje są i będą finansowane także przez międzynarodowe organizacje i banki, np. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, o czym mówiła Katarzyna Kurbiel-Auleytner, przedstawicielka tej instytucji. Powinno to sprzyjać zwiększeniu udziału środków prywatnych w realizacji celów klimatycznych, w modernizacji wytwarzania energii elektrycznej i produkcji ciepła, w zwiększaniu znaczenia zrównoważonej gospodarki.
Należy pamiętać, iż działaniom sektora finansowego przyświecają nie tylko cele klimatyczne, dyskutowaliśmy również na temat oszczędności wody czy ochrony zasobów leśnych, biorąc pod uwagę nowoczesne projekty o charakterze lokalnym czy regionalnym. Sprzyjać temu powinny działania regulatorów i nadzorów finansowych, które już obecnie konsekwentnie zmierzają do wzmocnienia efektów klimatycznych w Unii Europejskiej.
Do kwestii tej odniósł się Kamil Liberadzki, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regulacji UKNF. Równolegle należy zwiększać transparentność działań instytucji finansowych, ukierunkowanych na cele zrównoważonego rozwoju i zielonej ekonomii.
Działania w tym zakresie będą poddane ocenom firm ratingowych oraz audytorów, o czym opowiadał Sebastian Cieniewski, Vice President Senior Credit Officer w firmie Moodys. Nie zabrakło odniesień do realizowanych już w Polsce, lokalnych projektów, poprawiających stan środowiska naturalnego. Wskazywano, iż wymagają one szybszej identyfikacji, wsparcia finansowego oraz działań o charakterze edukacyjnym.
