Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego: stanowisko Rzecznika Finansowego
Na wstępie Rzecznik Finansowy przytoczył treść dokonanej przez niego w maju 2016 r. interpretacji, zgodnie z którą „w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego następuje obniżenie wszystkich kosztów takiego kredytu, niezależnie od ich charakteru i niezależnie od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę, z tymże redukcja ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie.”
Ponadto, Rzecznik Finansowy wskazał, że powyższa interpretacja przepisów została potwierdzona zarówno przez TSUE w wyroku z dnia 11 września 2019 r. sygn. akt C-383/18 oraz przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r. sygn. akt III CZP 45/19.
Przybywa skarg klientów
W dalszej części stanowiska Rzecznik Finansowy wskazał na stale rosnącą liczbę skarg klientów związanych z nieuwzględnianiem roszczeń dotyczących zwrotu proporcjonalnej części kosztów w przypadku przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego.
Jak wynika ze stanowiska, w praktyce Biura Rzecznika Finansowego zidentyfikowano następujący zespół poglądów rynku finansowego:
„- pogląd, jakoby nie wszystkie koszty kredytu konsumenckiego stanowiły koszty powiązane z okresem kredytowania;
– pogląd, jakoby do wykładni przepisu art. 49 ust. 1 u.k.k. wystarczające było zastosowanie wykładni językowej, której rezultat miałby przesądzać o niezasadności roszczeń kredytobiorcy;
– pogląd, zgodnie z którym prawotwórczy skutek wyroku TSUE wyłącza możliwość jego zastosowania do stosunków powstałych przed jego wydaniem;
– pogląd, jakoby wyrok TSUE wiązał wyłącznie sąd zwracający się do niego z pytaniem prejudycjalnym;
– poglądy uzależniające powstanie roszczenia kredytobiorcy z art. 49 ust. 1 u.k.k. od konkretnej daty zawarcia umowy lub spłaty kredytu.”
W ocenie Rzecznika Finansowego, wyżej prezentowane stanowiska kredytodawców są niezgodne z obowiązującym prawem, a stosowanie ich stanowi działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami i może zniekształcić w istotny sposób zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta. Zdaniem Rzecznika, stosowane przez niektóre podmioty rynku finansowego praktyki mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Rzecznik Finansowy przewiduje, że należy spodziewać się w najbliższym czasie zwiększenia ilości spraw, w których kredytobiorcy wstąpią na drogę postępowania sądowego w przedmiotowym zakresie. Jednocześnie w stanowisku Rzecznik deklaruje, że będzie wspierał konsumentów na gruncie postępowania cywilnego, w tym także przedstawiając właściwemu sądowi oświadczenie zawierające istotny dla sprawy pogląd.
