Usuwanie drzew i krzewów, bezpłatnie lub tanio jak nigdy wcześniej

Zmiana zawarta w tej nowelizacji ograniczyła konieczność uzyskania pozwolenia na wycinkę drzew lub krzewów na działce prywatnej w przypadku, gdy wycinka nie jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. Brak konieczności uzyskania pozwolenia jest równoznaczny z brakiem opłat za usuwanie drzew. Właściciele zadrzewionych terenów przez wycinkę często starych drzewostanów w centrach miast w istotny sposób zwiększyli wartość swoich nieruchomości. Po wykarczowaniu drzewostanu mogą odsprzedać deweloperom puste działki w atrakcyjnych lokalizacjach. Dodatkowo również zarobili na sprzedaży samego drewna. Ścinane drzewa były najczęściej zdrowe i stanowiły dobry materiał do dalszej odsprzedaży, tym bardziej, że bardzo często były to drzewa liściaste zdecydowanie droższe od popularnej sosny.

Aby powstrzymać szybko postępujące karczowanie drzewostanu w przestrzeni miejskiej ustawodawca postanowił zmienić świeżo znowelizowane przepisy i 11 maja 2017r. uchwalona została ustawa o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2017 r. poz. 1074), która właśnie weszła w życie po 14 dniach od jej opublikowania w Dzienniku Ustaw z 2 czerwca 2017 r.

W art. 83f ponownie znowelizowanej ustawy, stanowiącym o wyłączeniu konieczności uzyskiwania zezwolenia, a tym samym ponoszenia kosztów za usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości, zmieniono ust. 1 pkt 3):  „(…) drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:

1. a) 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
2. b) 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
3. c) 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew;”.

W przypadku drzew przekraczających powyższe kryteria, rosnących na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych, wprowadzono obowiązek zgłoszenia zamiaru ich usunięcia, nawet gdy nie jest ono związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Dodatkowo dodano między innymi ust. 17 w brzmieniu: „Jeżeli w terminie 5 lat od dokonania oględzin wystąpiono o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, a budowa ta ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej i będzie realizowana na części nieruchomości, na której rosło usunięte drzewo, organ, o którym mowa w art. 83a ust. 1, uwzględniając dane ustalone na podstawie oględzin, nakłada na właściciela nieruchomości, w drodze decyzji administracyjnej, obowiązek uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa.”

W najnowszej nowelizacji ustawy o ochronie przyrody minister środowiska został zobligowany do wydania dwóch bardzo istotnych rozporządzeń. Pierwsze z nich  ma ustalić kryteria uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody – tekst rozporządzenia powinien zostać opracowany w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Drugie rozporządzenie ma zostać opracowane w ciągu 1 miesiąca i ma uszczegółowić wysokość opłat za wycinkę drzew i krzewów różnicując je ze względu na rodzaj i gatunek drzew i krzewów oraz obwód pnia drzewa lub powierzchnię krzewu albo krzewów rosnących w skupisku.

Wchodząca w życie nowelizacja zabiera radom gmin możliwość wprowadzanie własnych stawek za wycinkę drzew i krzewów w postaci prawa miejscowego. Obecnie, do czasu ogłoszenia rozporządzenia ustalającego wysokość opłat za wycinkę drzew i krzewów, w całym kraju obowiązują maksymalne stawki zapisane w ustawie, a więc 500 zł za centymetr obwodu drzewa na wysokości 130 cm i 200 zł za metr kwadratowy krzewów.

Projekt rozporządzenia w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów z 6 czerwca 2017 r. wprowadza prosty podział opłat za usunięcie 4 grup gatunków drzew ze względu na obwód pnia do 100 cm i powyżej 100 cm na wysokości 130 cm.

źródło:Ministerstwo Środowiska

W przypadku krzewów opłata za ich usunięcie zależna będzie od powierzchni, jaką zajmują usuwane krzewy (do 100 m² i powyżej 100m²) oraz dzieli je na 2 grupy ze względu na rodzaje i gatunki krzewów. Opłaty wynosić będą od 10 do 50 zł/m² powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy. Projekt tego rozporządzenia nie przewiduje corocznej aktualizacji opłat.

Jak zmieni się koszt wycinki drzew?

WYKRES 1. OPŁATY ZA USUNIĘCIE DRZEW OKREŚLONYCH GATUNKÓW O OBWODZIE PNIA 130 CM

źródło: opracowanie własne na podstawie obowiązujących w 2017 r. przepisów ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.

Przykładowy koszt wycinki dębu o obwodzie pnia 90 cm w 2005 r. wynosił 15 571 zł, obecnie wynosi 45 000 zł (po wejściu w życie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody przepisy gminne utraciły ważność), a zgodnie z proponowanym rozporządzeniem będzie wynosił 4 950 zł. Poniższy wykres przedstawia zmiany cen za wycinkę takiego samego drzewa w czasie.

WYKRES 2. OPŁATY ZA USUNIĘCIE DĘBU LUB BUKU O OBWODZIE PNIA 90 CM

źródło: opracowanie własne na podstawie obowiązujących w latach 2005 – 2017 przepisów ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.

W przypadku wycinki dębu o obwodzie pnia 501 cm na wysokości 130 cm, w roku 2005 opłata wynosiła 365 730 zł, podczas gdy zgodnie z przedstawionym projektem wyniesie ona tylko 35 070 zł.

WYKRES 3. OPŁATY ZA USUNIĘCIE DĘBU LUB BUKU O OBWODZIE PNIA 501 CM

źródło: opracowanie własne na podstawie obowiązujących w latach 2005 – 2017 przepisów ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.

Jeśli projekt rozporządzenia wejdzie w życie w proponowanym kształcie, to opłaty za usunięcie drzew najstarszych, najwolniej rosnących i najbardziej cennych przyrodniczo zmaleją nawet ponad dziesięciokrotnie. Zrównane też zostaną opłaty dla terenu całego kraju, a gminy ponownie zostaną pozbawione możliwości kształtowania regionalnej polityki dotyczącej terenów zadrzewionych i zakrzewionych. Z przepisów ustawy o ochronie przyrody usunięto przepisy art. 83f ust. 1a i 1b, które dawały radzie gminy możliwość  określenia dodatkowych gatunków i rodzajów drzew, dla których nie trzeba uzyskiwać zezwolenia na wycinkę – decyzję taką rada gminy podejmowała w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego.

Opłaty i kary za wycinkę drzew i krzewów obliczane zgodnie z projektem rozporządzenia ministra środowiska, które ma wejść w życie w połowie lipca br., będą tak niskie, że właściwie pozostaną bez wpływu na decyzje inwestorów. Z całą pewnością jednolite oraz bardzo niskie opłaty i kary będą sporym ułatwieniem dla firm prowadzących inwestycje budowlane.

Przemysław Kochanowski
Rzeczoznawca majątkowy, Specjalista ds. Weryfikacji Wycen
Centrum AMRON