Ukraina nacjonalizuje należący do Rosjan bank
Na podstawie decyzji NBU, Dyrekcja Wykonawcza Funduszu Gwarantowania Depozytów Osób Indywidualnych (FGVFO) rozpoczęła proces wprowadzenia tymczasowej administracji w Sense Banku. W piątek 21 lipca powołany został tymczasowy administrator.
– Transfer własności będzie bezpieczny i niezauważalny dla klientów – powiedział na konferencji prasowej prezes NBU Andrij Pyshnyi.
Sense Bank zajmuje 10. miejsce na Ukrainie pod względem aktywów i znajduje się na liście banków o znaczeniu systemowym. Zatrudnia ok. 5 tys. osób i ma 3 mln deponentów. W roku 2022 odnotował stratę w wysokości 7 mld hrywien (ok. 190 mln USD).
Kiedy jest możliwa nacjonalizacja banku wg ukraińskiego prawa?
Po rosyjskiej inwazji na Ukrainie Kijów nałożył na Rosję sankcje gospodarcze i wszczął sprawy sądowe w celu konfiskaty aktywów państwa rosyjskiego na Ukrainie i biznesmenów bliskich Kremlowi. Przedstawiciele NBU omawiali plany nacjonalizacji banku z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, głównym pożyczkodawcą kraju.
Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła jesienią 2022 r. ustawę, w której określono mechanizm nacjonalizacji banków o znaczeniu systemowym w czasie trwającej wojny. Sense Bank nie został bezpośrednio wymieniony w ustawie, ale jedna z posłanek rządzącej partii przemawiając w parlamencie stwierdziła, że ustawa ma na celu nacjonalizację właśnie tego banku.
W maju 2023 r. Rada Najwyższa przyjęła nową ustawę. Narodowy Bank Ukrainy otrzymał możliwość uruchomienia procesu nacjonalizacji, jeśli jego rzeczywistym właścicielem, mającym co najmniej 10% akcji jest osoba, na którą nałożono sankcje.
Sense Bank, dawniej Alfa-Bank Ukraina
Do kwietnia 2022 roku Sense Bank nosił nazwę Alfa-Bank Ukraina. Był częścią rosyjskiego holdingu z siedzibą w Luksemburgu ABH Holdings SA, a rzeczywistymi właścicielami byli trzej rosyjscy biznesmeni: Andrej Kosogow (40,96%), Peter Aven (12,4%) i Michaił Fridman (32,86%). Ten ostatni posiada obywatelstwo rosyjskie i izraelskie.
Andrij Kosogow w marcu 2022 roku stał się właścicielem akcji banku bez zgody NBU, co stanowiło naruszenie ukraińskiego ustawodawstwa.
Fridman urodził się na zachodniej Ukrainie w czasach ZSSR i określił wojnę jako tragedię. Mimo to NBU uznał powiązania Fridmana i Avena z Rosją za znaczące ryzyko wizerunkowe dla banku.
O tym ryzyku wspomniał w swoim raporcie niezależny audytor RSM Ukraine LLC, który analizował działalność Sense Banku za 2022 rok. Według NBU 1 czerwca 2023 r. Sense Bank miał w swoim portfelu 38,6% kredytów zagrożonych.
