Ubezpieczenia społeczne: Moja emerytura to moja odpowiedzialność

Urszula Szymańska

Obecnie mamy w Polsce system emerytalny składający się z trzech filarów:

• Pierwszy filar – zarządzany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i polegający na zasadzie solidarności międzypokoleniowej. Osoby pracujące i opłacające składki dzisiaj finansują obecnie wypłacane emerytury. Składki są zapisywane komputerowo i emerytura jest wyliczana na podstawie zwaloryzowanych składek, kapitału początkowego oraz średniego trwania życia według GUS.
• Drugi filar – otwarty fundusz emerytalny (OFE), do którego odprowadzana jest część składki przekazywanej do ZUS. OFE inwestują realny kapitał głównie w akcje, co wiąże się z ryzykiem inwestycyjnym, ale w długim okresie daje potencjalnie lepsze wyniki niż inne instrumenty finansowe. Kapitał podlega dziedziczeniu w przypadku przedwczesnej śmierci.
• Trzeci filar – to każda forma dobrowolnego oszczędzania, w której gromadzi się pieniądze, aby w przyszłości pobierać dożywotnio gwarantowany dochód emerytalny (rentę). To oszczędzanie może mieć, na przykład, formę lokaty bankowej, funduszu inwestycyjnego, polisy inwestycyjnej, indywidualnego konta emerytalnego (IKE), indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym (PPE). Najbardziej popularne w Polsce są wciąż lokaty bankowe, chociaż nie zawsze stanowią najbardziej efektywny sposób pomnażania pieniędzy. Obecnie jednak można swój portfel inwestycyjny zdywersyfikować, czyli korzystać także z innych instrumentów finansowych, za pomocą których będziemy zmierzać do naszego głównego celu jakim jest godna emerytura i spokojna starość.

Zachęcać do oszczędzania

Ostatnio pojawiły się plany emerytalne, które zachęcają do oszczędzania poprzez korzyści podatkowe. I tak, na przykład, wspomniane IKE (indywidualne konto emerytalne) zwalnia wypłaty z podatku od zysków kapitałowych (podatku Belki). Limit wpłat w 2014 r. wynosi 11 238 zł. (trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). Z kolei inny program w ramach trzeciego filaru – IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego) jest dosyć nowatorski na polskim rynku, ponieważ daje możliwość natychmiastowego korzystanie z ulgi podatkowej. Limit na 2014 r. wynosi 4495,20 zł (1,2-krotność przeciętnego wynagrodzenia w danym roku).