Transgraniczna opieka medyczna – spóźnione i nieadekwatne do dyrektywy przepisy

Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter

sluzba.zdrowia.euro.01.400x267Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy dotyczy wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Państwa członkowskie UE miały czas do 25 października na jej wdrożenie. Polska z implementacją przepisów się spóźniła.  Brak wprowadzenia przepisów dyrektywy do polskiego porządku prawnego przynosi wymierne straty dla polskich świadczeniodawców szczególnie w regionach przygranicznych. Dyskryminuje i powoduje nierówne traktowanie polskich pacjentów w stosunku do obywateli innych krajów Unii Europejskiej.

Regulacje, które należy uznać za zasadne dotyczą:

  1. Zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej poniesionych przez pacjenta uprawnionego do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w Polsce. Według stawek stosowanych przy rozliczaniu kosztów takich samych świadczeń w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej.
  2. Uwzględnienia zwrotu poniesionych kosztów leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych  zakupionych na podstawie recept i zleceń wystawianych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej na zasadach  obowiązujących w Polsce.
  3. Określenia warunków uzyskania uprzedniej zgody NFZ oraz zwrotu poniesionych przez pacjenta kosztów i ich wysokości, które nie mogą przekroczyć kwoty rzeczywiście poniesionych wydatków. Jest to jednak rozwiązanie wątpliwe ze względu na orzecznictwo europejskie.
  4. Utworzenie przy Centrali NFZ Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK). Jest to istotny,  instrument umożliwiający polskim szpitalom pozyskiwanie pacjentów ubezpieczonych w innych  krajach  Unii Europejskiej.
  5. Zmian w ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w zakresie zobowiązań świadczeniodawcy wobec pacjentów korzystających z transgranicznej opieki zdrowotnej określające zakres szczegółowych informacje zamieszczanych w miejscu udzielania świadczeń oraz na stronie internetowej placówki.                                                                                                        
  6. Zmian w ustawie z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, dotyczących obowiązku  aptek udzielania KPK niezbędnych informacji dotyczących leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Niektóre rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy mijają się z przewodnim celem dyrektywy jakim było m.in. zagwarantowanie pacjentowi bezproblemowego zwrotu poniesionych kosztów leczenia w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej, które mieści się w zakresie świadczeń, do których ubezpieczony jest uprawniony w Polsce.

Dyskusyjne są proponowane w ustawie regulacje dotyczące:

  1. Przyjęcia tzw. reguły ostrożnościowej. Ważnej przede wszystkim z punktu widzenia  równowagi finansowej NFZ. Jest to wprawdzie rozwiązanie dopuszczalne, ale wymagające  uprzedniego poinformowania KE.
  2. Braku regulacji w zakresie przesłanek nadzwyczajnych medycznie uzasadnionych do podjęcia leczenia bez zgody NFZ i uzyskania zwrotu poniesionych kosztów.
  3. Możliwości zawieszania przez NFZ wypłaty z tytułu zwrotu kosztów świadczeń transgranicznej opieki zdrowotnej.
  4. Limitowania oraz opóźniania zwrotu (bez odsetek) należnych kwot i znaczne ograniczenie prawa pacjentów do skorzystania z transgranicznej formy leczenia.
  5. Trybu rozpatrywania wniosków w zakresie uzyskiwania zwrotu kosztów leczenia za granicą.
  6. Braku transparentnych kryteriów, określenia terminów podejmowania decyzji i precyzyjnie opisanej ścieżki odwoławczej w przypadku nie wyrażenia przez NFZ zgody na leczenie za granicą lub odmowy zwrotu kosztów leczenia.
  7. Uznaniowej procedury administracyjnej.

Oczekujemy, że projekt ustawy w trybie pilnym zostanie skierowany do Parlamentu, a dalsze prace legislacyjne będą toczyły się z udziałem organizacji pacjentów i przedsiębiorców. Według Ministerstwa Zdrowia ustawa wejdzie w życie w połowie 2014 roku.

Zenon Wasilewski
ekspert ds. prawa medycznego
Business Centre Club