To nie koniec wzrostu cen żywności
Głównym czynnikiem, który zadecydował o rewizji naszej ścieżki cen żywności jest tegoroczna susza. Początkowo zakładaliśmy, że warunki agrometeorologiczne w 2019 r. ukształtują się na poziomie zbliżonym do średniej wieloletniej. W efekcie oczekiwaliśmy, że w II poł. 2019 r., ze względu na efekty wysokiej bazy sprzed roku dynamika cen żywności w kategoriach dotkniętych ubiegłoroczną suszą zacznie kształtować się w wyraźnym trendzie spadkowym.
Najsilniejszy efekt tegorocznej suszy będzie widoczny w przypadku cen warzyw
Uważamy, że najsilniejszy efekt tegorocznej suszy będzie widoczny w przypadku cen warzyw, których zbiory zgodnie ze wstępnym szacunkiem GUS będą o 9% niższe niż te bardzo słabe ubiegłoroczne. Co więcej, susza wystąpiła na przeważającym obszarze UE, a tym samym możliwości importu tańszych warzyw z zagranicy będą ograniczone. W konsekwencji uważamy, że choć w kolejnych kwartałach tempo wzrostu cen w tej kategorii spowolni ze względu na efekty wysokiej bazy sprzed roku, to utrzyma się ono na podwyższonym poziomie przynajmniej do kolejnych zbiorów. W przypadku gdy ukształtują się one na poziomie średniej wieloletniej pod koniec 2020 r. oczekujemy deflacji cen warzyw.
Czytaj także: Ceny rosną błyskawicznie, głównie przez drożejącą żywność
Niższe zbiory owoców
Susza miała także silny negatywny wpływ na tegoroczne zbiory owoców. W efekcie, uwzględniając również wiosenne przymrozki oraz mniejsze plonowanie ze względu na ubiegłoroczne rekordowe owocowanie, zgodnie ze wstępnym szacunkiem GUS zbiory owoców w 2019 r. będą o 24% niższe w ujęciu rocznym. Tym samym biorąc pod uwagę efekty niskiej bazy sprzed roku związane z rekordowymi zbiorami w kolejnych miesiącach oczekujemy silnego wzrostu dynamiki cen w tej kategorii.
Choć mimo suszy szacunki GUS wskazują na niewielki wzrost krajowej produkcji zbóż w 2019 r., to pozostanie ona poniżej średniej wieloletniej. W konsekwencji uwzględniając sytuację na światowym rynku zbóż, rosnące koszty pracy oraz wzrost cen energii uważamy, że prognozowany przez nas spadek dynamiki cen w kategorii „pieczywo i produkty zbożowe” będzie wolniejszy od naszych wcześniejszych oczekiwań.
Obniżenie produkcji mleka w UE
Susza znalazła także odzwierciedlenie w obniżeniu produkcji mleka w UE, co doprowadziło do spowolnienia spadku światowych cen produktów mlecznych. W naszym wcześniejszym scenariuszu zakładaliśmy wyraźne ożywienie unijnej produkcji mleka po słabym ubiegłorocznym sezonie. Obecnie uwaga rynku w coraz większym stopniu skupiona będzie na Nowej Zelandii, gdzie bardzo dobrze rozpoczął się sezon 2019/2020 (sezon mleczny w Nowej Zelandii trwa od czerwca do maja kolejnego roku). W przypadku utrzymania korzystnych warunków agrometeorologicznych w tym kraju, w kolejnych miesiącach oczekujemy przyspieszenia spadku cen produktów mlecznych na światowym rynku i obniżenia dynamiki krajowych cen w kategoriach „mleko sery i jaja” oraz „oleje i tłuszcze”.
Czytaj także: Polska wysycha, coraz gorsza sytuacja rolników i wyższe ceny żywności >>>
Dodatkowym czynnikiem, który skłonił nas do rewizji naszej ścieżki żywności jest przebieg ASF w Chinach. W ostatnich miesiącach wzrost krajowych cen wieprzowiny spowolnił, co było w naszej ocenie związane z przejściowym wzrostem podaży wieprzowiny w Chinach pochodzącej z uwalnianych zapasów oraz gospodarstw, które w obawie przed ASF likwidowały produkcję. Naszym zdaniem obecnie bufor ten się wyczerpuje i kolejne miesiące przyniosą silne ożywienie chińskiego importu wieprzowiny. Będzie to oddziaływało w kierunku dalszego wzrostu dynamiki krajowych cen wieprzowiny. Wyższe ceny wieprzowiny będą sprzyjały także wzrostowi pozostałych gatunków mięsa, w szczególności drobiu.
W konsekwencji, uwzględniając przedstawione wyżej tendencje na poszczególnych rynkach żywności, obecnie oczekujemy, że inflacja żywności osiągnie swoje maksimum lokalne w IV kw. br., wspierana przez wzrost dynamiki cen mięsa oraz owoców. W 2020 r. prognozujemy stopniowe obniżenie inflacji żywności do 0,7% r/r w IV kw. ze względu na oddziaływanie efektów wysokiej bazy sprzed roku. Najsilniejszego spadku dynamiki cen oczekujemy w przypadku warzyw, mięsa, a w II poł. 2020 r. również owoców.
