Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Ustawa o ochronie sygnalistów została podpisana przez prezydenta pod koniec czerwca 2024 roku, a wejdzie w życie 25 września 2024 roku. Wprowadza ona nowe standardy w zakresie zgłaszania naruszeń przepisów prawa w Polsce, mówi Sylwia Werpachowska, radczyni prawna z Kancelarii Chałas i Wspólnicy.
Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o ochronie sygnalistów, które zakładają m.in. że naruszenia prawa pracy nie będą mogły być zgłaszane lub ujawniane publicznie przez sygnalistę, a także by sygnaliście przysługiwała nieodpłatna pomoc prawna, nawet wtedy gdy jest on w stanie ponieść takie koszty.
Rada Przedsiębiorczości wydała Stanowisko, w którym wyraziła zastrzeżenia do projektu ustawy o ochronie sygnalistów. Doceniając samą ideę zgłaszania nieprawidłowości jako istotnego narzędzia w walce z nadużyciami, Rada zgłasza jednocześnie uwagi i sugestie mające na celu dopracowanie projektu i zapewnienie jego efektywnego funkcjonowania w polskich realiach. Stanowisko członków Rady Przedsiębiorczości zostało skierowane do Przewodniczącej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Pani Katarzyny Ueberhan.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ochronie sygnalistów, przedłożony przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Aby eliminować ryzyko naruszenia prawa i uchronić się przed coraz bardziej restrykcyjną praktyką organów państwa, coraz więcej przedsiębiorców powinno wprowadzać procedury compliance.
Czy więcej wśród nas uczciwych, czy nieuczciwych? Jednoznacznej odpowiedzi być nie może, bo jest problem z definicją uczciwości. Poza tym, czy świadectwo pełnej cnotliwości jest tylko dla przestrzegających wszelkich reguł, czy może istnieje jakiś przedział tolerancji?, pisze Jan Cipiur w swoim cotygodniowym felietonie.
Wyłudzenia produktów finansowych i cyberataki pozostają najistotniejszym wyzwaniem w kontekście nadużyć w sektorze finansowym – wynika z najnowszego raportu Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) i EY Polska „Nadużycia w sektorze finansowym. Edycja 2022”, który został zaprezentowany 26 października podczas XIII Kongresu Antyfraudowego.
Zdaniem 57% respondentów, ryzyko nieprawidłowości w instytucjach finansowych nie zmieniło się w porównaniu do okresu przed pandemią. Zmieniły się wyzwania stojące przed sektorem ‒ 38% badanych uważa, że teraz trudniej im dochodzić roszczenia. Zwiększona ostrożność spowodowała, że 75% respondentów zaostrzyło zasady udzielania finansowania – wynika z najnowszego raportu Nadużycia w sektorze finansowym opracowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych i firmę EY.
Amerykańska Komisja ds. Obrotu Towarowymi Kontraktami Terminowymi (CFTC) zajmującą się nadzorowaniem wielkiego rynku instrumentów pochodnych (swaps, futures, opcje…) ogłosiła w październiku 2021 r., że w nagrodę za ujawnienie informacji o nieprawidłowościach wypłaci nieujawnionemu z nazwiska sygnaliście aż niemal 200 mln dolarów.
Rząd przygotował projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. Sygnalistów, w celu realizacji zobowiązań wynikających z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2019/1937. Tymczasem jedynie 9% firm deklaruje pełną gotowość na dyrektywę UE o ochronie sygnalistów, choć żadna nie wdrożyła w pełni określonego w niej „standardu minimum” – wynika z badania EY sprawdzającego gotowość firm do wdrożenia wymogów dyrektywy oraz planowanej ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa.
W wykazie prac Rady Ministrów zamieszczono projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. Sygnalistów. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2019/1937 nakłada na państwa członkowskie obowiązek wdrożenia regulacji zapewniających ochronę sygnalistom, w tym ustanowienia wewnętrznych procedur dokonywania zgłoszeń naruszeń objętych dyrektywą, dotyczący podmiotów z sektora publicznego, jak i podmiotów z sektora prywatnego, oraz procedur dokonywania zgłoszeń do organów publicznych.
Jedynie 45% firm z sektora prywatnego i 49% instytucji publicznych posiada wewnętrzne kanały do zgłaszania nieprawidłowości przez pracowników – wynika z badania ARC Rynek i Opinia przeprowadzonego na zlecenie polskiej spółki informatycznej braf.tech.
Do 17 grudnia 2021 r. Polska ma czas na implementację dyrektywy Parlamentu i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. dotyczącej ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii Europejskiej – zwanej potocznie dyrektywą o sygnalistach [Dyrektywa], przypomina Agata Kałwińska, prawnik w kancelarii MDDP Olkiewicz i Wspólnicy.
Obowiązująca od 13 lipca 2018 r. ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, wdrażająca unijną dyrektywę AML wprowadziła obowiązek opracowania i ustanowienia wewnętrznych procedur dokonywania anonimowych zgłoszeń przez Sygnalistów. Ustawa zobowiązuje do zachowania poufności tożsamości tych osób oraz kary administracyjne dla przedsiębiorców za naruszenia przepisów ustawy. Ustawa ma zastosowanie przede wszystkim do podmiotów sektora finansowego, tj. banków i oddziałów banków zagranicznych, oddziałów instytucji kredytowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Wzmocnienie nadzoru nad transgraniczną działalnością ubezpieczeniową i zapewnienie bardziej efektywnej ochrony klientów takich firm – m.in taki cel ma nowela ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, którą w czwartek 21 stycznia uchwalił Sejm.
Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML) instytucje finansowe, w tym fundusze inwestycyjne są zobowiązane do wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników naruszeń przepisów z zakresu tego aktu prawnego. Niestety, wiele organizacji obawia się takiego rozwiązania, rozpatruje je jako coś niepotrzebnego, drogiego (tak nie jest) lub jako wydatek, który się nie zwróci. Być może bierze się to z niewiedzy, że zmiana z fizycznej skrzynki czy formularza na stronie na narzędzie do anonimowych zgłoszeń online, leży w najlepszym interesie funduszu ‒ pisze Katarzyna Abramowicz, radca prawny, Sygnanet.pl.
Rośnie liczba sygnalistów informujących o sytuacjach wpływających na bezpieczeństwo na polskich drogach. I tak w 2018 roku do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego trafiło ponad 4500, o jedną piątą więcej niż rok wcześniej, zgłoszeń od osób prywatnych o podejrzeniu braku ubezpieczenia OC u innego właściciela pojazdu.
Swoboda wypowiedzi pracownika ma swoje granice, zwłaszcza w sieci. Choć pracownik co do zasady ma prawo krytykować swojego pracodawcę, nie zwalnia go to z obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy. Dlatego przekroczenie granic tej krytyki może być przyczyną rozwiązania z nim umowy o pracę. Szczególnie, gdy ma ona charakter publiczny.
Pracownicy, którzy o zauważonych w firmie nieprawidłowościach zawiadomią prokuraturę będą chronienie przed zwolnieniem. Pod warunkiem, że nadany im zostanie status sygnalisty.