Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Sektor bankowy od kilku lat obserwuje nieustanny trend przyjmowania kolejnych regulacji prawnych, które mają na celu wzmacnianie ochrony dłużników z pokrzywdzeniem wierzycieli, prowadząc do pogłębienia asymetrii praw tych podmiotów.
Ministerstwo Sprawiedliwości skierowało w poniedziałek do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. Bezpieczne zakupy na raty, „chwilówki” bez zdzierstwa, koniec z odbieraniem mieszkań za niespłacone pożyczki o wielokrotnie niższej wysokości, limity kosztów dodatkowych i surowe kary za lichwę – to pakiet rewolucyjnych zmian w prawie, które mają skutecznie chronić Polaków przed plagą lichwiarzy i nadużyciami firm pożyczkowych.
Ministerstwo Sprawiedliwości (MS) przedstawiło projekt nowej ustawy antylichwiarskiej, który zakłada m.in. limit odsetek na poziomie maks. 10% w skali roku, maksymalny limit dodatkowych opłat w przypadku zakupów ratalnych na 45% kwoty pożyczki w skali roku. Nowa ustawa zakłada także, że zabezpieczenie pożyczek (np. w postaci hipoteki na nieruchomości) nie będzie mogło przekraczać wysokości pożyczonej kwoty powiększonej maksymalnie o 45%, podał resort.
Ułatwienia w procedurze ogłaszania upadłości przez osoby fizyczne zaproponowało w ostatnim czasie Ministerstwo Sprawiedliwości. „Projekt przyjmuje, że nadmierne zadłużenie osób fizycznych jest raczej konsekwencją modelu gospodarczego, opartego na kredycie, w tym kredycie konsumenckim, niż efektem niewłaściwych zachowań dłużnika” – wskazuje biuro prasowe resortu. Organizacje zrzeszające przedsiębiorców biją tymczasem na alarm: niektóre postulaty nowelizacji prawa upadłościowego zdają się przekraczać granicę pomiędzy eliminacją wykluczenia finansowego osób niewypłacalnych a promowaniem nieprzemyślanego zaciągania zobowiązań.
Zaledwie kilka miesięcy temu weszły w życie nowe regulacje, skracające terminy przedawnienia długów, a Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało kolejne zmiany prawne, mające wesprzeć konsumentów, którzy są zadłużeni. To m.in. zmiany w prawie upadłościowym oraz nowe przepisy karne w zakresie penalizacji uporczywego nękania celem zwrotu wierzytelności.
Podstawowy termin przedawnienia roszczenia został skrócony z 10 do 6 lat. Takie zmiany wprowadza nowelizacja przepisów prawa cywilnego, która w poniedziałek weszła w życie.
Możliwość zmian w zawartych już umowach z konsumentami przez dostawcę usług w celu eliminacji postanowień o charakterze abuzywnym budzi ożywione dyskusje w środowisku prawniczym.
Prawdopodobnie w najbliższych miesiącach będzie zmienione rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 5 lipca 2017 roku w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji, przewiduje mecenas Tadeusz Białek, dyrektor Zespołu Prawno-Legislacyjnego w Związku Banków Polskich.
Osoby ukarane mandatem np. za złe parkowanie będą miały więcej czasu na jego zapłacenie. Inne zmiany pozwolą walczyć z plagą „drobnych” kradzieży. Powstanie elektroniczny rejestr sprawców wykroczeń, który umożliwi skuteczne karanie złodziei. To efekt przyjętej we wtorek przez rząd nowelizacji Kodeksu wykroczeń.
Przygotowana w Ministerstwie Sprawiedliwości ustawa, która wzmacnia prawa konsumentów i skraca okres przedawnienia roszczeń, jest już uchwalona przez Sejm. Po piątkowym głosowaniu została skierowana do Senatu.
Procedowany projekt rozporządzenia ministra sprawiedliwości związany jest z ustawą o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, która wchodzi w życie 15 marca 2018 r.
Jerzy Bańka – Wiceprezes Związku Banków Polskich
Na piątkowym posiedzeniu Sejm uchwalił przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości przepisy, które wprowadzają przełomowe ułatwienia dla przedsiębiorców.
Można powiedzieć – nareszcie. Dzisiaj resort sprawiedliwości przedstawia plan reprywatyzacji.
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości określające, które przedmioty należące do rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne nie podlegają egzekucji miało być dobre dla rolników, przede wszystkim tych już zadłużonych.
W piątek rano (22 września) przedstawię podczas posiedzenia kierownictwa ministerstwa uwagi bankowców dotyczące rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji.
Istotne poszerzenie listy składników mienia gospodarstwa rolnego niepodlegających egzekucji przewiduje obowiązujące od 2 sierpnia br. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji. Przedstawiciele sektora bankowego i eksperci rynku finansowego ostrzegają: utrudnienie dochodzenia roszczeń od gospodarstw rolnych obróci się przeciwko ich właścicielom, którzy mogą mieć odtąd utrudniony dostęp do finansowania kredytowego.
Podstawowy okres przedawnienia roszczeń skrócony zostanie z dziesięciu do sześciu lat, a w przypadku złożenia pozwu o zapłatę przedawnionego długu sąd obligatoryjnie oddali powództwo. Zarzut przedawnienia będzie natomiast uwzględniany przez sąd automatycznie, bez interwencji ze strony pozwanego – takie rozwiązania zaproponowało ostatnio Ministerstwo Sprawiedliwości.
Zaproponowana przez resort sprawiedliwości nowelizacja Kodeksu karnego oraz innych ustaw regulujących funkcjonowanie rynku finansowego może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Zamiast likwidacji szarej strefy w sektorze pożyczkowym nowe regulacje mogą spowodować wyeliminowanie z rynku uczciwie działających instytucji pożyczkowych oraz ograniczenie dostępności finansowania bankowego dla pewnych grup społecznych. – Powstała w ten sposób próżnia szybko zostanie wykorzystana przez firmy które działają poza jakąkolwiek kontrolą i nie przestrzegają żadnych standardów – ostrzega dr Tadeusz Białek, dyrektor Zespołu Prawno-Legislacyjnego Związku Banków Polskich.
Blisko 3 tys. osób ogłosiło upadłość konsumencką w ciągu 9 miesięcy 2016 roku. To ponad dwa razy tyle co w analogicznym okresie ubiegłego roku, choć chętnych jest znacznie więcej. Sądy mają jednak coraz więcej pracy z rozpoczętymi już postępowaniami upadłościowymi, dlatego czas od wpłynięcia nowych wniosków do ich rozpoznania wydłuża się.
W ostatnich latach w Polsce coraz większy nacisk kładzie się na informatyzację i zwiększenie dostępności informacji, zarówno dla administracji, jak i osób fizycznych. Jak dotąd rynek nieruchomości nie doczekał się spójnego systemu informacji, choć są pewne inicjatywy przybliżające dążenie do cyfryzacji informacji o nieruchomościach. Najbardziej jaskrawy sukces na tym polu odniosło Ministerstwo Sprawiedliwości poprzez uruchomienie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych. Kolejna modernizacja funkcjonowania sądów wieczystoksięgowych rozpoczyna nowy rozdział w szybkości obiegu informacji o zmianach dokonanych na prawach do nieruchomości.
Ponad 2100 osób ogłosiło upadłość konsumencką w pierwszym roku obowiązywania nowych zliberalizowanych przepisów. Bankowe zadłużenie niemal 60 z nich przekroczyło 1 mln zł. Wartość kredytów leżących u podstaw bankructwa w dużej mierze zależy od wieku – gdy 80-latek ma przeciętnie do oddania 28 tys. zł, u 40 latka jest to już 300 tys. zł – wynika z danych BIG InfoMonitor i BIK.
Są już efekty zgłaszania do Biur Informacji Gospodarczej osób niepłacących kosztów sądowych, grzywien i nawiązek. W ciągu pół roku współpracy wymiaru sprawiedliwości z BIG InfoMonitor co piąte zobowiązanie zostało uregulowane i do kas sądów wpłynęło blisko 1 mln zł.
W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy na skorzystanie z „chwilówki” zdecydowało się około 10 proc. Polaków i aż jedna czwarta z nich przyznała, że nie wie, co należy zrobić przed podpisaniem umowy finansowej, wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Narodowego Banku Polskiego we wrześniu 2015 r. Aby zwiększyć świadomość społeczną związaną z zawieraniem umów finansowych, już w poniedziałek 23 listopada startuje kolejna odsłona kampanii „Nie daj się nabrać. Sprawdź, zanim podpiszesz!”.
Zespoły PPP oraz Bankowości i Finansów kancelarii Dentons doradzały Bankowi Gospodarstwa Krajowego, przy zawarciu umowy finasowania inwestycji w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, która obejmuje zaprojektowanie i budowę siedziby Sądu Rejonowego w Nowym Sączu, a następnie jego utrzymanie i zarządzanie. Partnerem prywatnym jest spółka PPP Projekt z Warszawy, należąca do Grupy VINCI (Warbud). Jest to pierwszy w Polsce projekt PPP realizowany na szczeblu administracji centralnej.
24 sierpnia w siedzibie Banku Gospodarstwa Krajowego odbyło się uroczyste podpisanie umowy dotyczącej finansowania projektu pt. „Budowa budynku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu przy ul. Grunwaldzkiej”. Projekt ten to pierwsza inwestycja w Polsce realizowana w formule PPP, gdzie po stronie Partnera Publicznego stoi jednostka organizacyjna Skarbu Państwa. BGK zapewnia finansowanie projektu w ramach programu „Inwestycje polskie”.
Od 1 lipca osoby niepłacące prawomocnie zasądzonych kar grzywny spotka dodatkowa kara. Dzięki zmianom ustawy regulującej działanie BIG-ów oraz Kodeksu karnego wykonawczego sądy wpiszą skazanych ociągających się z płatnościami do wszystkich Biur Informacji Gospodarczej. Zaglądający na listy dłużników BIG-ów zobaczą zarówno dług jak i dowiedzą się czego on dotyczy.
1 lipca 2014 r. weszły w życie przepisy ułatwiające i porządkujące dostęp do ksiąg wieczystych. Od tego dnia zarówno przeglądanie, jak i pobieranie odpisów z ksiąg wieczystych, odbywa się poprzez teleinformatyczny system Elektroniczne Księgi Wieczyste (EKW), który jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, pod adresem: https://ekw.ms.gov.pl/eukw/menu.do. Załatwienie spraw wymagających odpisów z księgi, takich jak zaciągnięcie kredytu hipotecznego czy dokonanie czynności dotyczącej nieruchomości u notariusza, powinno stać się łatwiejsze.
Bez usprawnienia współpracy międzynarodowej oraz między poszczególnymi sektorami rynku usług finansowych w Polsce, skuteczne przeciwdziałanie wyłudzeniom może okazać się trudne do zrealizowania. Istotne jest przede wszystkim rozumienie przepisów prawa, a nie bezrefleksyjne ich stosowanie zgodnie z zasadą „nie interpretować, a kopiować”- podkreśla generał Adam Rapacki.
Rada Ministrów przyjęła dzisiaj (9 września 2014 r.) projekt ustawy Prawo restrukturyzacyjne, przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w ścisłej współpracy z Ministerstwem Gospodarki.