Sytuacja finansowa gospodarstw domowych w I kw. 2014 r.

Narodowy Bank Polski opublikował 26 sierpnia br. kolejną, cokwartalną analizę sytuacji finansowej sektora gospodarstw domowych. Przedstawia ona dane za I kwartał 2014 r.

W analizowanym okresie realne dochody do dyspozycji brutto gospodarstw domowych spadły w ujęciu rocznym o 1,1 proc. Przyczyną takiej zmiany były przede wszystkim wahania sezonowe. Po ich wyeliminowaniu dochody do dyspozycji brutto były o 0,4 proc. wyższe niż w poprzednim kwartale oraz o 1,0 proc. wyższe w porównaniu z analogicznym kwartałem 2013 r. Wpływ na wysokość dochodów do dyspozycji miały dodatnie dynamiki dochodów z pracy najemnej, nadwyżki operacyjnej brutto oraz świadczeń społecznych; osłabiały je natomiast takie czynniki jak wzrost wysokości składek na ubezpieczenia społeczne oraz podatków od dochodów i majątku.

Spożycie prywatne w I kwartale 2014 r. wzrosło realnie o 2,9 proc. w ujęciu rocznym, natomiast w porównaniu z poprzednim kwartałem – o 2,0 proc. (po wyeliminowaniu czynników sezonowych było to – odpowiednio – 3,2 proc. i 1,1 proc.). Oznacza to, że obserwowane od II kwartału 2013 r. przyspieszenie dynamiki konsumpcji utrzymuje się. Pozytywną informacją jest wzrost konsumpcji dóbr trwałych – o 5,0 proc. po korekcie sezonowej. W poprzednim kwartale dynamika konsumpcji była ujemna i po korekcie sezonowej wynosiła -2,1 proc. W analizowanym okresie nieco obniżyło się finansowanie konsumpcji kredytem. Stan kredytów udzielanych gospodarstwom domowym zwiększył się o zaledwie 0,2 mld zł wobec 0,9 mld zł w poprzednim kwartale.

Oszczędności gospodarstw domowych w I kwartale 2014 r., po uwzględnieniu przekazania środków z OFE do ZUS, spadły o 30 mld zł wobec wzrostu o 30,1 mld zł w poprzednim kwartale. Stopa oszczędzania, pokazująca relację oszczędności brutto gospodarstw domowych do ich dochodów do dyspozycji, wzrosła do 3,8 proc. z 2,2 proc. w poprzednim kwartale (dane po korekcie sezonowej). Zmiana taka była rezultatem wzrostu wyceny środków ulokowanych w OFE. Obserwacje trendu stopy oszczędzania wskazują jednak na nieznaczne tendencje malejące tej kategorii w ostatnich kwartałach. Stopa oszczędności dobrowolnych wyniosła bowiem w I kwartale 2014 r. 0,5 proc. wobec 0,9 proc. w poprzednim kwartale.

W I kwartale 2014 r. gospodarstwa domowe zwiększyły swoje aktywa finansowe łącznie o 38,3 mld zł. To kwota o 12 proc. większa niż rok temu, kiedy zrealizowane transakcje wyniosły łącznie 34,1 mld zł. Gospodarstwa domowe inwestowały głównie w depozyty bankowe – ulokowały na nich 14,9 mld zł, natomiast zasoby gotówki wzrosły o 2,7 mld zł. Środki zgromadzone w kapitałowym systemie ubezpieczeń przyrosły w tym kwartale o zaledwie 0,9 mld zł. Jednocześnie gospodarstwa domowe wycofały 0,5 mld zł z aktywów zainwestowanych wcześniej w dłużne papiery wartościowe.

Nowe zobowiązania finansowe zaciągnięte przez gospodarstwa domowe wyniosły 9,4 mld zł, o niespełna 20 proc. więcej niż wartość nowych zobowiązań podjętych przed rokiem. Wśród nich transakcje z tytułu nowo udzielonych pożyczek zrealizowano w kwocie 7,9 mld zł, o 1/3 większej od kwot zaciągniętych rok wcześniej.

Źródło: Narodowy Bank Polski