Stanowisko ZBP dot. projektu ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych
W związku ze skierowaniem do pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (druk sejmowy nr 3660) ZBP przekazuje poniżej uwagi sektora bankowego do niniejszego projektu z uprzejmą prośbą o podjęcie głębokiej dyskusji na temat ostatecznego kształtu proponowanej regulacji.
Sektor bankowy pragnie zwrócić uwagę na 10 głównych zagadnień, które wymagają przedyskutowania i wypracowania przed uchwaleniem ostatecznej wersji ustawy:
- Niezwykle istotnym jest zbadanie na wczesnym etapie prac legislacyjnych proponowanych w projekcie rozwiązań pod kątem ich zgodności z Konstytucją. Ustawa, w przypadku jej uchwalenia będzie stanowić ingerencję w ważnie zawarte umowy z jednoczesnym nakazem umorzenia części zobowiązań jednej ze stron umowy kredytu. Mając na względzie ważkość tej ingerencji, analiza projektowanych przepisów budzi wątpliwości w świetle takich zasad jak: ochrona prawa własności (art. 21 Konstytucji), zasady wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji) oraz zasady społecznej gospodarki rynkowej (art. 20 Konstytucji). Co więcej, zastrzeżenia budzi w kontekście zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji) projektowane uprzywilejowanie jednej grupy klientów, która zawarła ważne w świetle prawa umowy, których postanowienia dotyczące indeksowania/ denominowania zobowiązań do waluty obcej nie zostały zakwestionowane w żadnym z wyroków sądów. Kontynuowanie prac nad projektem, bez uprzedniego przeprowadzenia badania ujętych w nim przepisów co do zgodności z Konstytucją, może spowodować daleko idące negatywne skutki.
- Problem zgodności projektu ustawy z umowami międzynarodowymi (BIT) i narażenie na odpowiedzialność odszkodowawczą za naruszenie zobowiązań przyjętych przez Polskę w drodze umów międzynarodowych.
- Potrzeba zawarcia porozumienia rządowego z sektorem bankowym dotyczącego zasad zmiany waluty mieszkaniowych kredytów walutowych, usankcjonowanego ustawą.
- Uwzględnienie aktywnej roli banku centralnego w regulowanym ustawą procesie, celem przeciwdziałania destabilizacji gospodarki w wyniku niekontrolowanej zmiany wartości waluty polskiej.
- Potrzeba oszacowania skutków wpływu przewalutowania i umorzenia kredytów na stabilność sektora finansowego w Polsce.
- Potrzeba oszacowania problemu ograniczenia finansowania gospodarki przez sektor bankowy w przyszłości, w wyniku negatywnego wpływu rozwiązań zawartych w ustawie na sytuacje finansową banków.
- Zmiana nazwy ustawy, poprzez zmianę wyrazu „restrukturyzacja” na „zamiana waluty kredytu wedle ustalonych zasad”, aby działanie takie zgodnie z obowiązującym prawem nie było traktowane jak konwersja nieobsługiwanych kredytów.
- Potrzeba wprowadzenia kryterium dochodowego klienta, aby rozwiązania ustawowe dotyczyły osób o dochodzie niższym niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce lub o określonym maksymalnym poziomie obciążenia z tytułu spłaty kredytu do wielkości uzyskiwanego dochodu (Dtl).
- Potrzeba zawarcia w ustawie, aby konwersja długu z niej wynikająca nie była przesłanką utraty wartości zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości.
- Utworzenie funduszu wsparcia dla kredytobiorców poprzez rewitalizację ustawy o wsparciu udzielanym tym kredytobiorcom, którzy okresowo z powodów losowych nie są w stanie terminowo spłacać swojego zobowiązania z tytułu spłaty kredytu mieszkaniowego.
Reasumując należy wskazać, że projektowane rozwiązanie budzi w ocenie środowiska bankowego bardzo poważne konsekwencje finansowe nie tylko dla sektora finansowego i części klientów banków, ale także dla całej gospodarki polskiej i należy je dobrze rozpoznać przed przyjęciem regulacji ustawowej.
Źróło: Związek Banków Polskich
