Spadek nastrojów gospodarczych w UE i strefie euro
Odczyty koniunktury dla Polski nie tylko wzrosły (ESI o 0,2 p., EEI o 0,7 p.), ale też ukształtowały się powyżej wartości długookresowej – odpowiednio na poziomie 101,1 oraz 103,3.
Pogłębia się przepaść pomiędzy ocenami koniunktury w Polsce i Niemczech. U naszych zachodnich sąsiadów wskaźniki koniunktury są znacznie poniżej średniej długookresowej od sierpnia 2022 roku i dotychczas pozostają w trendzie spadkowym.
W marcu ’25 oba wskaźniki ukształtowały się w Niemczech na poziomie 89,4, przy czym wskaźnik nastrojów gospodarczych wzrósł m/m o 0,3 p., zaś oczekiwania dotyczące zatrudnienia w Niemczech spadły m/m o 1,5 p. i obecnie znajdują się na poziomie obserwowanym na początku pandemii z 2020 roku.
Czytaj także: Czy Polska pozostanie w czołówce państw o najwyższej dynamice PKB?
Pogorszenie nastrojów w usługach, handlu detalicznym i wśród konsumentów
Spadek ESI w Unii Europejskiej był spowodowany pogorszeniem nastroju w usługach, handlu detalicznym i wśród konsumentów.
W przemyśle i w budownictwie oceny pozostały zasadniczo stabilne.
W przypadku największych gospodarek Unii Europejskiej wskaźnik ESI znacznie spadł we Francji (-2,1 p. m/m) i Włoszech (-2,0), podczas gdy największą poprawę odnotowano w Hiszpanii (+1,1).
Stabilizacja wskaźnika UE w przemyśle (+0,2 m/m), odzwierciedlała praktycznie niezmienione oceny menedżerów dotyczące bieżącego poziomu portfela zamówień i zapasów gotowych produktów oraz poprawę oczekiwań dotyczących produkcji.
Wśród pytań niewchodzących w skład wskaźnika, oceny menedżerów dotyczące przeszłych trendów produkcyjnych i portfeli zamówień eksportowych prawie się nie zmieniły.
Oceny koniunktury w polskim przemyśle – jakkolwiek także ujemne w wartościach bezwzględnych – polepszyły się w ujęciu m/m. Największa poprawa odczytów dotyczyła oczekiwań dotyczących produkcji (+2,4 m/m) oraz zatrudnienia (+2,3 m/m).
Po trzymiesięcznym okresie względnej stabilności, najbardziej pogorszyły się oceny w usługach (-2,0 m/m).
Wszystkie trzy komponenty oceny – oczekiwania menedżerów dotyczące popytu w ciągu najbliższych 3M oraz ich oceny przeszłego popytu i przeszłej sytuacji biznesowej – uległy pogorszeniu.
Oceny koniunktury w usługach w Polsce były nieco lepsze – najlepsze perspektywy wskazano dla oczekiwanej sytuacji na rynku pracy (poprawa o 0,7 p m/m).
Zaufanie konsumentów w Unii Europejskiej powróciło do trendu spadkowego obserwowanego od końca 2024 roku (pogorszenie o 1 punkt m/m), ponieważ stali się oni znacznie bardziej pesymistyczni co do przyszłej ogólnej sytuacji gospodarczej w ich kraju oraz – w mniejszym stopniu – co do przeszłej i oczekiwanej sytuacji finansowej ich gospodarstw domowych.
Jednocześnie nastąpiła niewielka poprawa w zakresie zamiarów dokonania większych zakupów w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
W Polsce oceny koniunktury konsumenckiej pozostały nieznacznie ujemne (pogorszenie z -0,8 do -0,9). Pogorszyła się większość wskaźników koniunktury konsumenckiej, ale plany dokonywania większych zakupów wzrosły z 15,1 do 16,9.
Nastroje w unijnym handlu detalicznym również znacznie spadły (-1,8 p. m/m) na co miało wpływ pogorszenie wszystkich trzech składowych wskaźnika (tj. ocen sprzedawców detalicznych dotyczących ich oczekiwań biznesowych na najbliższe 3 miesiące, ich przeszłej sytuacji biznesowej i wielkości zapasów).
Pogorszyły się także oceny koniunktury w polskim handlu detalicznym (spadek o 1,1 p. do poziomu -3,2) – w tym przypadku zaważyło głównie pogorszenie ocen dotyczących ich przeszłej sytuacji biznesowej oraz oczekiwania dotyczące poziomu zatrudnienia.
Oceny koniunktury w budownictwie pozostały niezmienione, ponieważ zarówno oczekiwania dotyczące zatrudnienia, jak i oceny poziomu portfela zamówień pozostały stabilne. Odsetek menedżerów budowlanych wskazujących na niewystarczający popyt jako czynnik ograniczający ich działalność budowlaną spadł umiarkowanie o 0,9 punktu do wartości 31,1%.
Jeszcze lepsza w tym zakresie jest sytuacja w Polsce – na niewystarczający popyt wskazywało tylko 21,4% menedżerów (bez zmian m/m). Częściej jako bariera dalszego wzrostu wymieniane były niedobory siły roboczej (+0,6 p. do 28,7%).
Na polskim rynku budowlanym czynnik ten jest kluczowy dla koniunktury – wskazuje na niego aż 70,5% respondentów (niewielka poprawa o 0,4 punktu m/m). Odsetek firm budowlanych w UE wskazujących na ograniczenia finansowe (-0,2 p. do 7,3%) lub niedobory materiałów/sprzętu (-0,2 p. do 6,4%) jako czynniki ograniczające pozostał zasadniczo stabilny między lutym a marcem. W Polsce na niedobory materiałów skarżyło się aż 41,5% respondentów (wobec 43,3% w lutym 2025 roku).
Czytaj także: Problemem Europy jest niepełna integracja
Spadek oczekiwań dotyczących zatrudnienia w UE i strefie euro
Wskaźnik oczekiwań dotyczących zatrudnienia (spadek o 0,7 punktu do 97,7) pogorszył się względem swojej długoterminowej średniej, odzwierciedlając pogorszenie planów zatrudnienia głównie w handlu detalicznym.
Oczekiwania dotyczące zatrudnienia w budownictwie, przemyśle i usługach, pozostały w dużej mierze niezmienione.
Wskaźnik dotyczący chomikowania pracy w UE pozostał bez zmian na poziomie 10,4% (s.a.) między lutym a marcem ’25, po wzroście przez cztery kolejne miesiące (długoterminowa średnia wynosi 9,7%).
W Polsce zakres chomikowania jest znacznie niższy, ale też wzrósł o 0,4 p. do poziomu 5,8%. Oczekiwania dotyczące zatrudnienia w Polsce poprawiły się o 0,7 p. do poziomu 103,3.
Wzrost oczekiwań dotyczących cen sprzedaży przemysłowej powyżej średniej długookresowej
Oczekiwania menedżerów dotyczące cen sprzedaży wzrosły w przemyśle i budownictwie, podczas gdy spadły w usługach i były stabilne w handlu detalicznym. Oczekiwania dotyczące cen sprzedaży we wszystkich sektorach plasują się powyżej długoterminowej średniej.
Oczekiwania cenowe konsumentów na kolejne dwanaście miesięcy kontynuują od września 2024 roku silny trend wzrostowy, z jedynie krótkim spadkiem w styczniu.
Z kolei postrzegane przez konsumentów zmiany cen w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie zmieniły się między lutym a marcem, ale wskaźnik ten pozostaje na wysokim poziomie.
Wskaźnik niepewności gospodarczej w Unii Europejskiej spadł[1] o 0,5 punktu do poziomu 17,3. Niepewność menedżerów co do ich przyszłej sytuacji biznesowej znacznie spadła w budownictwie (o 2,8 p m/m), a w przemyśle i usługach bardziej umiarkowanie (odpowiednio o 1,1 i o 0,9).
Poprawa ta została częściowo zniwelowana przez wzrost niepewności wśród menedżerów w handlu detalicznym. Niepewność konsumentów Unii Europejskiej co do ich przyszłej sytuacji finansowej wzrosła w marcu o 1,4 punktu, po czterech miesiącach spadków.
Także w Polsce marzec ‘25 przyniósł znaczący wzrost niepewności konsumentów – aż o 9,6 punktu.
Należy podkreślić, że wszystkie dane do badania koniunktury w Unii Europejskiej zostały zebrane od 1 do 21 marca 2025 roku – zatem jeszcze przed zaostrzeniem warunków wymiany handlowej z USA.
Czytaj także: Globalny handel ’25 wejdzie w recesję w ujęciu ilościowym -0,5% – prognoza Allianz Trade
***
[1] Wskaźniki niepewności mierzone są w odwróconej skali – spadek wskaźnika oznacza polepszenie sytuacji.
