Samowole budowlane: będą ułatwienia w legalizacji
![Samowole budowlane: będą ułatwienia w legalizacji Samowole budowlane: będą ułatwienia w legalizacji](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_850,h_481/https://bank.pl/wp-content/uploads/2018/09/prawo-młotek-mieszkania.jpeg)
Samowolą budowlaną jest każdy obiekt budowlany, który został wzniesiony bez pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia lub pomimo otrzymania sprzeciwu do złożonych przez inwestora dokumentów. Zjawisko samowoli budowlanej dotyczy również nadbudówek i dobudówek, jeśli nie zostały one nigdzie wcześniej zgłoszone.
Samowola budowlana jest naruszeniem przepisów obowiązującej ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane i podlega karze – mogą to być sankcje administracyjne lub finansowe.
Badaniem ruchu budowlanego w Polsce zajmuje się Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, który sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa w procesie budowlanym i użytkowaniu obiektów budowlanych.
Maleje liczba rozbiórek
Z badań Urzędu odnośnie samowoli budowlanych wynika, że w 2018 roku zalegalizowano jedynie 280 obiektów budowlanych. Jest to najniższy wynik na przestrzeni trzech ostatnich lat.
Dużą część – 40,7% wszystkich zalegalizowanych obiektów – stanowią budynki jednorodzinne, których było 114.
Jeśli chodzi o nakazy rozbiórki, to w przeciągu trzech lat ich liczba maleje. Z tytułu samowoli budowlanej wydano ich w 2018 roku 1 733. W stosunku do 2017 r. nakazów jest mniej o 20,5%, a w relacji do 2016 r. – o 33,4% mniej.
W minionym roku wykonano również 564 rozbiórki ze względu na realizacje budynków niezgodnie z warunkami pozwolenia na budowę. Ich liczba z roku na rok również maleje.
Jak zalegalizować samowolę budowlaną
Zalegalizowanie samowoli budowlanej wymaga dopełnienia takich samych formalności, jakie byłyby potrzebne do legalnego postawienia obiektu (tj. dostarczenie m.in. projektu budowlanego, zaświadczenia z urzędu gminy o zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy) w terminie wyznaczonym przez nadzór budowlany.
Po weryfikacji dokumentów inspektor nadzoru budowlanego określa opłatę legalizacyjną. W momencie uregulowania przez właściciela opłaty następuje zatwierdzenie projektu budowlanego i samowola budowlana zostaje zalegalizowana.
W przypadku, gdy wybudowana samowola budowlana nie jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub – w przypadku braku MPZP – z warunkami zabudowy, właściciel nie ma możliwości zalegalizowania obiektu budowli. Jeśli próba legalizacji samowoli jest nieudolna, zostanie wydana decyzja nakazująca rozbiórkę.
W 2019 roku Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju ogłosiło projekt zmian warunków legalizacji samowoli budowlanych, które mają ponad 20 lat. W nowelizacji ustawy wymieniono listę dokumentów, które są wymagane do legalizacji takiej samowoli budowlanej, są to: zawiadomienie o zakończeniu budowy, oświadczenie o posiadanym prawie do nieruchomości, oświadczenie o terminie zakończenia budowy, inwentaryzacja powykonawcza oraz ekspertyza techniczna, która potwierdzi, że obiekt jest bezpieczny.
Warunkiem skorzystania z abolicji jest „wiek” oraz brak wszczętego postępowania administracyjnego w sprawie samowoli budowlanej. Legalizacja tą drogą nie wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty legalizacyjnej.
Jaka jest skala problemu samowoli budowlanych w Polce? Tego nikt nie wie. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego szacuje, że w Polsce może być to nawet pół miliona budynków.
Ułatwienie procesu legalizacji samowoli budowlanej wydaje się być słuszne, w szczególności biorąc pod uwagę, że w wybudowanych przed laty samowolach często mieszkają osoby, które z budową danego obiektu nie miały nic wspólnego, na przykład spadkobiercy tych, którzy dokonali samowoli.