Rynek Finansowy: Miesiąc po rewolucji

Jerzy Rawicz

Cesarzowi co cesarskie – tym ewangelicznym cytatem najprościej opisać można ideę podzielonej płatności. Zgodnie z fundamentalną zasadą neutralności podatku, odzwierciedloną między innymi w art. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, VAT obciąża wyłącznie ostatecznego odbiorcę towaru bądź usługi. Dla pozostałych uczestników łańcucha dostaw podatek ten nie stanowi ani przychodu, ani też kosztu, zatem środki otrzymywane przez sprzedawcę tytułem VAT wykazanego na fakturach powinny, co do zasady, posłużyć rozliczeniom z fiskusem oraz zapłacie swym dostawcom kwot podatku naliczonego. Stworzenie odrębnego rachunku bankowego, dedykowanego wyłącznie takim rozliczeniom, wydaje się być logiczną konsekwencją wspomnianych zasad.

W tym kierunku poszli też twórcy nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług z 15 grudnia 2017 r., nie decydując się jednak w chwili obecnej na obligatoryjny charakter split payment. „Wprowadzenie takiego rozwiązania będzie możliwe, jeśli okaże się, że mechanizm podzielonej płatności działa sprawnie” – czytamy w odpowiedzi podsekretarza stanu w resorcie finansów Pawła Gruzy na interpelację posła Krzysztofa Sitarskiego z 28 lutego br.

Sposób na niejasne przepisy

Zamiast kija rząd postawił na wiele zachęt, mających skłonić jak najszersze grono przedsiębiorców do stosowania podzielonej płatności. Najistotniejszą korzyścią dla podatników posługujących się split payment jest niewątpliwie uznanie tej formy zapłaty za odpowiednik dochowania należytej staranności w procesie weryfikacji kontrahenta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami i wytycznymi organów podatkowych, sprawdzenie takowe wymaga przeprowadzenia iście detektywistycznego śledztwa, a jego wyniki mogą być łatwo zakwestionowane przez fiskusa z uwagi na nieprecyzyjny charakter niektórych przesłanek wymienionych w rządowym dokumencie.

W tym kontekście split payment w sposób najprostszy z możliwych uwolni nabywcę zarówno od solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania dostawcy względem fiskusa, jak również ewentualnej sankcji z tytułu odliczenia VAT niewykazanego przez swego kontrahenta. Powszechne korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności opłaci się również firmie w przypadku zakwestionowania rozliczenia VAT w toku kontroli podatkowej ...