Rynek Finansowy: Kompendium wiedzy o zadłużeniu Polaków

Życie w XXI w. to dla wielu Polaków życie na kredycie. Coraz wyższe wynagrodzenia skłaniają do zaciągania nowych zobowiązań, ale także do budowy swojego majątku, również z myślą o przyszłych pokoleniach. ZBP w swojej publikacji prezentuje główne informacje na temat dynamiki zmian na polskim rynku kredytowym. Wśród omawianych trendów zawarte zostały kluczowe informacje na temat kredytów konsumpcyjnych, hipotecznych oraz rynku kart kredytowych. Każdy rozdział tej publikacji został poprzedzony częścią poradnikową, gdzie w przystępny sposób objaśniono, jak bezpiecznie korzystać z danego produktu finansowego i jakich błędów unikać.

– Dziś aż 15 milionów Polaków ma zawarte zobowiązania kredytowe różnego rodzaju, pozwalające na realizację ich planów życiowych – mówił podczas prezentacji raportu „InfoKREDYT” prezes ZBP, Krzysztof ­Pietraszkiewicz. – Szczególnie ważne jest, aby korzystać z kredytu w sposób rozmyślny i odpowiedzialny. Od lat ZBP prowadzi działania informacyjne dotyczące świadomego korzystania z różnych usług i produktów bankowych. Staramy się je rozwijać nie tylko wśród konsumentów, ale także docierać do szkół, uczelni, administracji państwowej czy samorządów. Jesteśmy przekonani, że systematyczna edukacja i stopniowe pogłębianie świadomości finansowej Polaków jest jednym z naszych podstawowych zadań – dodał.

InfoKREDYT – dane główne

• 8,3 miliona Polaków posiada kredyt konsumpcyjny
• 4,8 miliona Polaków posiada kartę kredytową
• 2,05 miliona Polaków posiada kredyt mieszkaniowy
• 576,2 miliardów zł – wartość wszystkich zobowiązań Polakow
• 78,5 miliardów zł – wartość kredytów konsumpcyjnych udzielonych w 2016 r.
• 39,3 miliardów zł – wartość kredytów mieszkaniowych udzielonych w 2016 roku.Źródło: AMRON-SARFiN/Netb@nk/BIK.

Zanim weźmiemy kredyt hipoteczny

• Decydując się na kredyt hipoteczny, pamiętajmy, że stanowi on zobowiązanie, które podejmujemy na kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Miejmy świadomość, że podpis złożony pod umową będzie miał bezpośredni wpływ na budżet domowy w bardzo długiej perspektywie.
• Zaciągając kredyt, należy w pierwszej kolejności bardzo dokładnie przeczytać umowę kredytową i przeanalizować wszystkie wynikające z niej obowiązki i prawa.
• Pod uwagę należy wziąć także fakt, iż w kredytach hipotecznych standardem jest zmienne oprocentowanie, którego zmiana w przyszłości może poważnie rzutować na wysokości comiesięcznych odsetek, a tym samym na całokształt domowego budżetu.
• Im większa jest wpłata własna, tym łatwiej jest dostać kredyt od banku i wynegocjować korzystniejsze warunki.
• Należy zwrócić uwagę na inne koszty związane z kredytem, np. koszty ustanowienia zabezpieczeń, czy też polis ubezpieczeniowych, konieczność prowadzenia rachunku w banku-kredytodawcy bądź też okresowej weryfikacji wartości nieruchomości.
• Powinniśmy także zapoznać się z wysokością innych opłat pobieranych od klientów, jak np. zmiana waluty kredytu, wcześniejsza spłata, podpisanie aneksu do umowy, czy wydanie dodatkowych zaświadczeń.

Jak bezpiecznie korzystać z kredytu konsumenckiego?

• Przed zaciągnięciem kredytu, należy rozważyć, który z wielu dostępnych w Polsce instrumentów kredytowania będzie najlepiej dopasowany do naszych potrzeb.
• Przed podpisaniem umowy powinniśmy upewnić się, że nie mamy wątpliwości co do jej treści. Jeśli po konsultacji z pracownikiem banku lub doradcą finansowym w dalszym ciągu nie rozumiemy zapisów umowy – nie podpisujmy jej.
• Należy pamiętać, iż nasza sytuacja materialna w trakcie spłaty kredytu, może nie być aż tak dobra jak w momencie jego zaciągania. Przed zaciągnięciem kredytu należy przeanalizować czy będziemy w stanie spłacić nasze zobowiązania, także w nieco mniej korzystnym dla nas finansowo okresie.
• Pamiętajmy że częstym problemem jest np. zaciąganie dużej ilości kredytów na małe kwoty, które powodują trudności z terminowym realizowaniem wszystkich zobowiązań.

Jak rozsądnie korzystać z karty kredytowej?

• Zanim dokonamy zakupu przy użyciu karty, zawsze zadajmy sobie pytanie, czy dany produkt kupilibyśmy równie chętnie za gotówkę.
• Pamiętajmy, jakie konsekwencje niesie ze sobą przekroczenie okresu bezodsetkowego. Jeżeli zaczynamy odczuwać trudności z regulowaniem spłat – wstrzymajmy się z dokonywaniem nowych zakupów, na które nas w takiej sytuacji nie stać.
• Nie traktujmy środków dostępnych w ramach limitu karty kredytowej jako „darmowych”. Jeżeli nie stać nas na spłatę – nie wydawajmy ich niepotrzebnie.
• Pamiętajmy, że przy spłacie karty kredytowej nie mamy do czynienia ze stałymi ratami, a gdy spłacimy minimalną kwotę nasze zadłużenie powstałe na karcie kredytowej będzie wzrastało.
• Pamiętajmy, że karta kredytowa i kredyt gotówkowy to odrębne produkty i przy wyborze kierujmy się dokładną znajomością obu produktów.

Jak kontrolować poziom swojego zadłużenia?

• Zawsze dokonujmy zakupów w sposób przemyślany. Dotoczy to zarówno dużych, jak i małych wydatków. Często bowiem „pod wpływem chwili” kupujemy niepotrzebne urządzenia RTV/AGD, ubrania i tym samym wydajemy znaczne środki w spontaniczny sposób.
• Nie wydawajmy wszystkich naszych dochodów na bieżąco -systematycznie oszczędzajmy i zawczasu pomyślimy o zabezpieczeniu finansowym naszej przyszłości.
• Pamiętajmy o terminowych płatnościach za nasze podstawowe zobowiązania – czynsz za mieszkanie, telefon, kablówka, internet.
• Nie wykorzystujmy nadmiernie kredytów gotówkowych (konsumenckich) – lepiej poczekać kilka miesięcy i zaoszczędzić, niż wszystko kupować na raty.

Nigdy nie zaciągajmy nowych długów na spłatę starych – w ostateczności skonsolidujmy je w jeden kredyt.

Co zrobić, gdy wysokość naszych zobowiązań zaczyna nas niepokoić?

• Jeżeli zaczynamy odczuwać trudności z regulowaniem spłat, przede wszystkim wstrzymajmy się od dokonywania nowych zakupów, na które nas w takiej sytuacji nie stać!
• Ułóżmy plan – dokonajmy analizy wydatków i dochodów.
• Ustalmy, które wydatki są niezbędne i które trzeba spłacić w pierwszej kolejności. Zastanówmy się, z czego możemy zrezygnować lub co ograniczyć. Wybierajmy tańsze oferty.
• Powiedzmy rodzinie o swojej sytuacji – wsparcie bliskich zmniejszy stres, pozwoli działać, a z drugiej strony da pozytywną motywację.
• Zmniejszmy liczbę kredytów – postarajmy się skonsolidować posiadane kredyty i pożyczki, powinno to obniżyć oprocentowanie – co za tym idzie – obniżyć wysokość miesięcznej raty.
• Skontaktujmy się z bankiem/doradcą/firmą windykacyjną – jeśli nadal nie jesteśmy w stanie spłacać swoich zobowiązań, skontaktujmy się z wierzycielem lub firmą windykacyjną. Nie unikajmy kontaktu.
• Nie traktujmy nigdy środków dostępnych w ramach limitu karty kredytowej jako „darmowych”. Jeżeli nie stać nas na spłatę, nie wydawajmy ich niepotrzebnie.
• Powstrzymujmy się także przed wypłatą gotówki z karty kredytowej, aby spłacić saldo innej karty kredytowej. Nie stosujmy takiej metody, gdyż w rzeczywistości w ten sposób nie spłacamy żadnego ze swoich zadłużeń, a narażamy się tylko na większe koszty odsetek.