Rynek Finansowy: Dodatkowy miliard unijnego wsparcia dla polskich firm

Łukasz Bogusz
główny specjalista w Krajowym Punkcie Kontaktowym
ds. Instrumentów Finansowych Programów UE

Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) w ramach podpisanej umowy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI) podwoił wielkość kredytów udzielanych polskim MŚP do 2 mld zł. Kwota ta umożliwi subpośrednikom uruchomienie akcji kredytowej przeznaczonej na finansowanie blisko 10.600 małych i średnich przedsiębiorstw w całej Polsce. Umowa została podpisana 31 sierpnia 2017 r. w ramach programu COSME i będzie realizowana w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFIS), który jest kluczowym filarem Planu inwestycyjnego dla Europy, czyli tzw. planu Junckera. Pozwoli bankom kontynuować udzielanie kredytów przedsiębiorstwom z sektora MŚP przy znacząco obniżonych wymogach dotyczących zabezpieczeń.

Gwarancje BGK zabezpieczone regwarancją COSME pokrywają 80% ewentualnej straty z tytułu niespłacenia przez klienta kredytu obrotowego lub inwestycyjnego. Maksymalna kwota kredytu nie może być większa niż 600 tys. zł, a okres gwarancji nie może przekroczyć 27 miesięcy dla kredytu obrotowego i 99 miesięcy dla kredytu inwestycyjnego. Warto podkreślić, że gwarancje w ramach programu COSME – podobnie zresztą jak wszystkie instrumenty zwrotne dostępne w programach ramowych UE – nie mają charakteru pomocy publicznej. Dlatego z tej formy preferencyjnego finansowania skorzystać mogą również ci przedsiębiorcy, którzy wyczerpali limit pomocy de minimis lub z innych powodów nie mogą skorzystać z tego rodzaju gwarancji. Oferta preferencyjnego finansowania w ramach gwarancji PLG COSME dostępna jest już w 12 bankach kredytujących: 10 komercyjnych oraz dwóch zrzeszających i spółdzielczych, dzięki czemu kredyt jest dostępny na terenie całej Polski. Kredyt oferują: Alior Bank S.A., Bank BGŻ BNP Paribas S.A., Bank Pekao S.A., Bank Polskiej Spółdzielczości S.A., BOŚ Bank S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Deutsche Bank Polska S.A., Idea Bank S.A., ING Bank Śląski S.A., mBank S.A., PKO Bank Polski S.A., SGB-Bank S.A.

W sytuacji kiedy brak wymaganych zabezpieczeń spłaty kredytu jest nadal uznawany za jedną z kluczowych barier dostępu do finansowania zewnętrznego dla mikro, małych i średnich firm, to właśnie unijne instrumenty gwarancyjne stanowią pewną odpowiedź na to zapotrzebowanie i uzupełnienie krajowego systemu wspierania rozwoju przedsiębiorczości. Polski przedsiębiorca potrzebuje prostych, łatwo dostępnych i niedrogich rozwiązań. Kredyt z gwarancją PLG COSME przeznaczony jest przede wszystkim dla tych przedsiębiorców, którzy napotykają na bariery w dostępie do oferty rynkowej. Poprzednia umowa BGK z EFI z 2015 r. umożliwiła uruchomienie bankom nowego kredytu gwarancyjnego oraz zapewnienie MŚP dodatkowego finansowania na korzystnych warunkach bez konieczności przedstawiania skomplikowanych zabezpieczeń na własnym majtku (np. w postaci hipoteki). Dodatkową zachętą dla przedsiębiorców jest niska prowizja za udzielenie gwarancji na poziomie 1% w skali roku oraz uproszczone procedury i nieskomplikowane formalności przy składaniu wniosku.

Finansowanie zwrotne dostępne w ramach programu COSME wspiera rozwój polskich firm. Wiele z nich dopiero rozpoczyna działalność, a dzięki programowi COSME uzyskało po raz pierwszy dostęp do finansowania bankowego. To również dodatkowe wsparcie rozwoju polskiej gospodarki, bowiem ze środków pochodzących z kredytów finansowany jest m.in. rozwój innowacyjnych usług, nowych technologii czy firm e-commerce. Zwiększenie udziału instrumentów zwrotnych w finansowaniu przedsiębiorczości wytwarza u beneficjentów umiejętność bardziej efektywnego gospodarowania środkami. Dzięki gwarancjom PLG-COSME w ciągu ostatnich dwóch lat udzielono wsparcia dla ponad 3700 przedsiębiorców na łączną kwotę kredytów w wysokości 700 mln zł.

Warto podkreślić także, że to mikro, mali i średni przedsiębiorcy są adresatami instrumentów i to właśnie w trosce o ich potrzeby i oczekiwania zostały one przygotowane i udostępnione. Małe i średnie przedsiębiorstwa tworzą nowe miejsca pracy oraz rozwój gospodarczy w Polsce i całej Europie. Plan Junckera ma na celu zapewnienie, aby miały one dostęp do finansowania niezbędnego dla innowacji, rozwoju i tworzenia nowych miejsc pracy. Wciąż rosnąca liczba przedsiębiorców chętnych na finansowanie w ramach programu COSME pokazuje, że polskim MŚP bardzo potrzebne były ułatwienia w dostępie do tego typu instrumentów finansowych z programów ramowych UE.

Od lewej: Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich, Pier Luigi Gilibert, prezes, Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego, dr Jerzy Kwieciński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.

Programy ramowe Unii Europejskiej to dodatkowe wsparcie rozwoju, w pełni dostępne dla polskich przedsiębiorców. Wykorzystanie w Polsce instrumentów finansowych programów UE wspiera także Ministerstwo Rozwoju. Formuła wsparcia zwrotnego umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie środków publicznych, które wzmacniają inwestycje prywatne. Przedsiębiorcy obok samorządów są największymi beneficjentami unijnego wsparcia, dlatego głównie z myślą o nich polski rząd przygotował zestaw uproszczeń w systemie wdrażania funduszy europejskich, tak by unijne pieniądze szybciej trafiały do beneficjentów i do gospodarki. Wzrost znaczenia instrumentów zwrotnych w polityce rozwoju kraju pozwala na budowanie potencjału kapitału rozwojowego instytucji finansowych w Polsce, co uwzględniono w rządowej „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”. Program COSME dzięki wykorzystaniu dodatkowych środków z funduszy UE, modelu zwrotnego oraz tzw. dźwigni finansowej aktywnie uzupełnia krajowe narzędzia wsparcia rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności.

Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE prowadzi regularne badania rynku dotyczące instrumentów finansowych programów UE. Z badań na koniec czerwca br. wynikało, że przedsiębiorcy także doceniają zalety gwarancji COSME.

KPK IF ułatwia polskim przedsiębiorcom i instytucjom finansowym dostęp do preferencyjnego finansowania w zakresie specjalnej grupy programowej (tzw. programów ramowych UE). Wspiera także instytucje finansowe zainteresowane udziałem w systemie wdrażania instrumentów finansowych programów UE. Obsługuje wszystkie programy unijne, w których uwzględnione zostały instrumenty finansowe dla przedsiębiorców. Pełni również funkcję instytucji pierwszego kontaktu dla podmiotów zainteresowanych ofertą Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego (ECDI) w Polsce w ramach Planu inwestycyjnego dla Europy. Obecnie największym polskim partnerem KPK IF jest właśnie Bank Gospodarstwa Krajowego.

– Popyt w Polsce na kredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw o obniżonych wymaganiach w zakresie zabezpieczeń wskazuje na potrzebę wsparcia ze strony UE dla polskich przedsiębiorstw. Dlatego cieszę się, że podpisuję dodatkową umowę, która umożliwi BGK dotarcie, za pośrednictwem banków kredytujących, do około 10.600 firm. Jestem przekonany, że stała współpraca z BGK, który jest wieloletnim partnerem EFI, pozwoli wielu polskim przedsiębiorcom, mającym ograniczony dostęp do finansowania, rozwijać ich firmy i tworzyć nowe miejsca pracy – powiedział Pier Luigi Gilibert, prezes Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego.

– Właściwe funkcjonowanie MŚP ma zasadnicze znaczenie dla kondycji całej gospodarki. Programy gwarancyjne Banku Gospodarstwa Krajowego wspierają również szybszy rozwój przedsiębiorstw. 96% firm korzystających z gwarancji COSME to mikro i małe przedsiębiorstwa, które charakteryzują się największym potencjałem wzrostu. Proste procedury i szeroka dostępność oferty BGK spowodowały, że w ciągu 4,5 roku funkcjonowania różnorodnych programów gwarancyjnych udzieliliśmy gwarancji na kredyty o wartości ponad 72 mld zł – powiedziała Beata ­Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego.

– Dane o wdrażaniu Planu Junckera w Polsce zbieramy w cyklu kwartalnym. Na koniec czerwca mieliśmy prawie 6,4 tys. umów z małymi i średnimi firmami o łącznej wartości ponad 1 mld zł. Polscy pośrednicy dysponują obecnie kwotą ponad 3,4 mld zł na wsparcie MŚP. Oznacza to, że na preferencyjne finansowanie dla przedsiębiorców pozostało w Planie Junckera jeszcze niemal 2,5 mld zł – powiedział dr Jerzy Kwieciński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.

– Środowisko bankowe pozytywnie ocenia instrumenty gwarancyjne programu COSME. Umożliwiono w nich połączenie dwóch źródeł finansowania dla przedsiębiorców, przy wykorzystaniu sprawdzonego krajowego modelu BGK. Potwierdza to także spora grupa banków współpracujących, zarówno komercyjnych, jak i spółdzielczych. Podwojenie limitu gwarancyjnego pozwoli zapewne na włączenie do systemu kolejnych banków. KPK IF przy Związku Banków Polskich odnotowuje liczne zapytania w tej sprawie. Oferta BGK i EFI to z pewnością atrakcyjna propozycja dla klientów poszukujących finansowania i zabezpieczeń na preferencyjnych warunkach – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich.

– Dzięki współpracy z BGK i uproszczonym procedurom klienci mBanku mają dostęp do najnowocześniejszych zabezpieczeń kredytów inwestycyjnych i obrotowych. Gwarancje COSME, to cenny instrument dla innowacyjnych firm MSP. Ułatwiają one dostęp do finansowania poprzez pierwszorzędne zabezpieczenie max do wysokości 80% wartości kredytu. Gwarancje te nie stanowią pomocy publicznej, ani pomocy de minimis, dodatkowo eliminują zabezpieczenia rzeczowe, a klienci z nich korzystający mają możliwość szybszego rozwoju – powiedział Przemysław Gdański, wiceprezes zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej mBanku S.A.

– Segment małych i średnich przedsiębiorstw to jeden z kluczowych elementów realizowanej obecnie strategii PKO Banku Polskiego, a współpraca z BGK i oferowane przez niego instrumenty finansowe to ważny element oferty PKO dla klientów z sektora MŚP. Dzięki gwarancjom BGK udzielanym w ramach programu COSME nasi klienci najczęściej zabezpieczają pożyczki i kredyty w rachunku bieżącym. W ciągu 1,5 roku funkcjonowania programu udzieliliśmy ponad tysiąc gwarancji na łączną kwotę 178,3 mln zł. Zwróciliśmy się już do BGK o podwyższenie i przedłużenie limitu na kolejny rok do kwoty 320 mln zł z obecnych 220 mln zł – powiedział Jan ­Emeryk ­Rościszewski, wiceprezes zarządu PKO Banku Polskiego S.A.

– Barierą, na którą często napotykają przedsiębiorcy starający się o finansowanie jest brak zabezpieczeń. Dlatego jesteśmy bardzo aktywni w dystrybucji gwarancji portfelowych dla MŚP. Poprawiają one warunki oferty dla klienta oraz uzupełniają zabezpieczenie transakcji. W tym celu współpracujemy z BGK m.in. w zakresie unijnego programu COSME, wdrażanego wspólnie z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym. Łączna wartość kredytów udzielonych przez Alior Bank z gwarancją COSME wyniosła ponad 126 mln zł. Skorzystało z nich 496 klientów – powiedział Maciej Surdyk, dyrektor zarządzający Pionem Rozwoju Bankowości Przedsiębiorstw Alior Banku S.A.

– 84% badanych przedsiębiorców przyznało, że dostęp do preferencyjnego finansowania wpływa na szybszy rozwój firmy, a blisko 70% bez wspomnianego wsparcia nie zrealizowałoby projektu lub realizowałoby go w mniejszym zakresie. Ponad połowa badanych uznała, iż wsparcie to miało duży wpływ na wyniki finansowe firmy, rozszerzenie zakresu działalności lub na zwiększenie skali działalności – powiedział Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE.